Wykład V 23.05.2010r.
Organizacje narodowe
ONZ została ustanowiona w 1945r., po zakończeniu II wojny światowej, chociaż już wcześniej planowano jej założenie.
ONZ - charakter powszechny o jak największej liczbie państw (oznacza to że ONZ jest otwarta) aktualnie 192 państwa.
Cele dla których utworzono ONZ:
utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie - od niej wychodzi i do niej dąży przez inne cele i działania (karta konstytucyjna) - podjęcie środków dla zapobiegania
i usuwanie gróźb dla państw,
rozwój przyjaznych stosunków z pastwami (państwa muszą ze sobą dobrze żyć);
utrzymanie dobrych stosunków w charakterze gospodarczym, społecznym kulturalnym lub humanitarnym oraz popieranie i zachęcanie do poszanowania praw człowieka i podstawowych swobód dla wszystkich bez różnicy rasy, płci, języka lub religii
koordynacja (współpraca) narodów ONZ tzn. że jest to ośrodek wspólnego działania narodów dla osiągnięcia ww. celów
Funkcje ONZ;
porządkuje kwestie regulacji pranych między państwami;
funkcja integracyjna - wspólne uczestnictwo narodów ONZ
Członkostwo w ONZ:
Każde państwo może stworzyć swoje warunki członkostwa:
członkostwo pierwotne - państwa, które uczestniczyły w konferencji w San Francisco (konferencja założycielska) lub które wcześniej podpisały deklaracje ONZ z 1945r.;
członkostwo wtórne - wszystkie inne państwa które są pokojowo nastawione, przyjmą postanowienia zawarte w karcie ONZ w tym obowiązek realizacji i zdolność do realizacji zobowiązań karty - w formie ogólnego zgromadzenia.
W przypadku nie zastosowania się przez państwo do zapisów karty:
można zawiesić państwo w prawach członka - gdy państwo postępuje wbrew postanowień karty
można także wykluczyć państwo - jeżeli takie państwo w sposób uporczywy (świadomie, nieprzerywalnie) w łamaniu postanowień karty
Struktura organizacyjna ONZ:
Zgromadzenie Ogólne - składa się z wszystkich państw i każde państwo ma 1 głos (ale może być 5 reprezentantów z państwa - głos jest 1) -
ZO i RB współpracują ze sobą:
przyjmują nowych członków,
przyjmują wspólnie poprawki do karty, udziela zaleceń i wydaje akty
o charakterze opiniodawczym - państwa mogą się do nich stosować ale nie muszą - jeżeli wszyscy członkowie jednomyślnie odniosą się do jakiegoś orzeczenia ma to szczególną moc wiążącą,
Rada Bezpieczeństwa składa się z 15 członków: 5 stałych (USA, Chiny, Rosja, Francja i Wielka Brytania) i 10 niestałych -
na RB spoczywa główna odpowiedzialność za utrzymanie bezpieczeństwa
i pokoju,
stoi na straży słusznego podział geograficznego,
jeżeli RB podejmuje działania to ZO nie może mieć takich samych kompetencji
wydaje decyzje - wiążące, stwierdza zagrożenie bezpieczeństwa - sugeruje zachowanie spokoju a jeżeli państwo się nie zastosuje może nałożyć na nie sankcje (np. ekonomiczne, gospodarcze) a gdy to nie pomoże może zastosować wojsko;
Rada Powiernicza - nie funkcjonuje teraz - jest zawieszona
Rada Gospodarcza i Społeczna - składa się z 54 członków wybranych przez ZO
może badać (przyglądać się, komentować) i wydawać raporty
nie może działać na podstawie tych raportów, przekazuje je ZO
Sekretariat - zajmuje się sprawami administracyjnymi - Sekretarz Generalny
i pracownicy jacy mogą mu być potrzebni,
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS) - skład: 15 sędziów (wybiera ZO i RB) - kryteria wyboru - kwalifikacje do pełnienia funkcji sędziego,
jest organem sądowym,
stoi na straży porządku prawnego,
może wydawać wyroki wsporach wniesionych przez państwa (wyroki mają charakter wiążący) i może wydawać opinię doradcze na wniosek organów
i organizacji (nie ma charakteru wiążącego strony)
Kazusy: z ksera