Część 8 - Jak ułatwić sobie zapamietywanie?
Jak ułatwić sobie zapamietywanie?
Słowo mnemotechnika wywodzi się z mitologii grackiej, gdzie Mnemozyna,
córka
Uranosa, boga niebios, była boginią pamięci.
Obecnie mnemotechnika to nic innego jak zespół działań umysłowych, bądź
gimnastyka umysłowa, pozwalająca przyswoić sobie informację, by móc nią
manipulować i sięgnąć po nią w każdej chwili. Zatem mnemotechnika jest
sztuką
przyjmowania informacji i zakodowania jej w pamięci na długi czas.
Uwaga i koncentracja
"Sztuka pamięci to nic innego jak sztuka uwagi." - Samuel Johnson
Stopień przyswojenia informacji oraz zdolność jej przywołania są wprost
proporcjonalne do uwagi, z jaką przyjęliśmy tę informację. Często zdarza
się, że
nie jesteśmy na tyle skupieni, by przyswoić daną informację.
Przy rozproszonej uwadze informacja może się znaleźć w zasobach naszej
długoterminowej pamięci, ale w sposób nieuporządkowany, co spowoduje
znaczne
utrudnienia w wydobywaniu. O wiele łatwiej jest przypomnieć sobie coś, co
jest
powiązane z czymś innym.
Brak uwagi w momencie przyswajania wiedzy sprawia, że wiele wspomnień
pozostaje
bez żadnych więzi, nie ma przyczepionej "etykietki", a zatem trudno jest
przywołać je do świadomości. To tak jakbyś chciał znaleźć w bibliotece
książkę,
nie wiedząc w jakim księgozbiorze jest umieszczona.
Metody na poprawienie koncentracji.
Pierwsza to trening autogenny. Wymaga on uczestnictwa, bo w przeciwnym
razie
umysł oddaje się marzeniom i ćwiczenie sprowadza się do prostego
odprężenia. To
co prawda tez jest dobre, ale nie prowadzi do celu, jakim jest
zwiększenie
koncentracji. A zatem, wyobrażasz coś sobie, ale musisz w tym czynnie
uczestniczyć.
Drugą metodą jest przypominanie wydarzeń minionego dnia. Takie
przypomnienie
najdrobniejszych szczegółów, jakie się wydarzyły nie tylko pomoże Ci
poznać
samego siebie, ale rozwinie koncentrację i pamięć.
Trzeci sposób to gry umysłowe. To szachy, warcaby, niektóre gry karciane.
Mogą
to być też zabawy słowne, np. mogą polegać na ułożeniu jak największej
ilości
wyrazów z liter, które składają się na jakieś słowo, np. Abrakadabra. Żeby
było
ciekawiej zachęć do zabawy koleżanki, kolegów czy swoje rodzeństwo.
Czwarta metoda to joga, powszechnie uznawana ze szczególny sposób rozwoju
koncentracji. Zwłaszcza pozycja drzewa sprzyja rozwojowi uwagi i
koncentracji.
Jak ona wygląda? Stań na prawej nodze, stopę lewej oprzyj o kolano
prawej.
Złącz dłonie na wysokości klatki piersiowej, tak aby łokcie były ugięte
pod
kątem prostym. Potem powtórz stojąc na lewej nodze.
Najlepiej jest ćwiczyć boso i zachowywać pozycję jak najdłużej.
Przy okazji jogi warto wspomnieć o medytacji. Może być to bierne
obserwowanie
oddechu bądź powtarzanie jakiejś mantry ("umiem, umiem, umiem...") albo
dźwięku
"om". Medytacja także sprzyja uwadze i koncentracji.
Pamięć asocjacyjna
Aby dobrze przyswoić i w każdej chwili móc ją przywołać z pamięci, w
chwili jej
otrzymania musimy powiązać ją z czymś znajomym. Aby ta wiadomość nabrała
sensu,
musi zintegrować się z tym, co już na dany temat wiemy. Nasza
wcześniejsza
wiedza musi być punktem odniesienia dla nowej.
Podczas lektury książki czy słuchania wykładu dobrze jest kojarzyć nowe
informacje ze swoim życiem codziennym, jakimiś zdarzeniami z naszego życia
bądź
z historiami z filmów czy książek.
Zanim zaczniesz czytać książkę zastanów się co już na ten temat wiesz.
Bardzo
możliwe, że okaże się, że Twoja wiedza zostanie wzbogacona zaledwie o
kilka
elementów, bo resztę już wiesz, tylko musisz wszystko dobrze "poukładać".
Dokonując takiego wstępnego przeglądu, zmniejszamy wysiłek umysłowy w
zetknięciu z nowymi informacjami. Nie odnosimy wrażenia, że przytłacza nas
ilość
wiedzy, którą musimy przyswoić.
Wizualizacja
Ta metoda polega na kojarzeniu obrazu, który jest w naszej pamięci, z
każdą
nową informacją. Powiedzmy, że masz do zapamiętania jakąś listę słów.
Staraj się
powiązać je z sobą. Na przykład masz do zapamiętania słowa "pies" i
"telefon".
Wyobrażasz sobie psa, który niesie w pysku wielką słuchawkę telefonu, a
potem
rozmawia przez telefon.
Im bardziej absurdalne i przerysowane będą te obrazy tym lepiej je
zapamiętamy.
Ważne jest też, żeby aktywnie angażować się w przyswajanie informacji.
Skojarzenia i obrazy muszą być zrozumiałe dla Ciebie, a nie dla
wszystkich, bo
to przecież Ty będziesz je później odtwarzać.
Kontekst ogólny
Umiejętność powiązania informacji z czymś już znanym może pomóc Ci
zarysować
ogólne tło przyswajanej wiedzy. Nowe wiadomości wkomponują się w to tło,
którego
rolą będzie przyjęcie i zintegrowanie nowych wiadomości.
Zabawa w nauczyciela
Aby nauczyć kogoś albo powtórzyć własnymi słowami nową wiedzę niezbędne
jest
należyte zrozumienie materiału. W przeciwnym razie grozi nam popadnięcie
w
dwuznaczność.
Znakomitym środkiem mnemotechnicznym jest robienie samemu sobie wykładów
na
temat wiadomości, które musimy przyswoić. Możemy też znaleźć sobie kogoś,
kto
chętnie słuchałby naszych wywodów. Często lubimy opowiadać, o tym co
śmiesznego
powiedzieli nauczyciele. I bardzo dobrze, jeśli ma to jakiś związek z
wiedzą,
którą mamy przyswoić.
Dlaczego by nie napisać opowiadania o całkach czy rymowanki zawierającej
daty
najważniejszych wydarzeń jakiejś epoki.
Krzywa zapamiętywania
Według badań krzywa zapamiętywania wskazuje, że po kilku miesiącach, jeśli
nie
powtarzamy materiału potrafimy przypomnieć sobie ok. 20 % zdobytej
wiedzy.
Natomiast nawet po krótkim, kilkuminutowym powtarzaniu, następnego dnia,
po
tygodniu i jeszcze raz po miesiącu poziom zapamiętania po sześciu
miesiącach
osiąga 90 %.
Po każdej lekcji, każdym wykładzie, po przeczytaniu każdej książki
(artykułu)
poświęć kilka minut na ich powtórzenie, tak żeby dokładnie zrozumieć
poruszone w
nich informacje i pojęcia. Kolejną powtórkę warto zaaplikować następnego
dnia
rano. Potem powtarzaj te informacje (i łącz je z nowymi, tak, aby powiązać
je w
jedną spójną całość) po tygodniu i następnie po miesiącu.
Możesz zapisywać sobie w kalendarzu daty powtórzeń i poziom zapamiętanej
wiedzy. Zobacz, jak poprawi się Twoja pamięć! Nie mówiąc juz o tym, że
przed
klasówką czy egzaminem będziesz miał o wiele mniej roboty.
Pierwsze i ostatnie.
Podczas lekcji, wykładu czy uczenia się mamy tendencję do lepszego
zapamiętania
materiału z początku i końca danego okresu.
Możemy wykorzystać ten fenomen, dzieląc czas na dwie czy trzy minisesje z
kilkuminutowymi przerwami. Na studiach warto poprosić wykładowcę, żeby
zrobił
krótką przerwę w wykładzie.