1. POJCIE PATOLOGII SPOŁECZNEJ
pojęcie patologia pochodzi od gr. pathos- cierpienie, choroba;logos- nauka.-
A.Podgórecki - Patologia społeczna to ten rodzaj zachowania ten typ instytucji ten typ funkcjonowania jakiegoś systemu społecznego który pozostaje w zasadniczej nie dającej się pogodzić sprzeczności ze światopoglądami wartościami które w owej społeczności są akceptowane.
Warunki które czynią czyn patologicznym:
Brak społecznej akceptacji
Większa zbiorowość
Musi zaistnieć konieczność w całej siły społeczności, aby sobie z danym problemem poradzić
Powszechne i dolegliwe dla społeczności
J. Kwaśniewski-
Patologie społeczne nie są obiektywnym bytem, bo ich istnienie zależy od relacji ludzi na określone zachowania
J. Sztumski-
Zjawiska dewiacyjne są obiektywne , ponieważ ludzie w obronie przed dewiacjami podejmują jak najbardziej realne działania tworząc akty prawne oraz instytucje przeznaczone do zwalczania patologii.
2. TEORIE DEWIACJI
I. TEORIA ZRÓŻNICOWANYCH POWIĄZAŃ SUTHERLANDA
Teoria ta obejmuje następujących dziewięć stwierdzeń:
1) „Zachowanie przestępne jest wyuczone\", nie jest więc wrodzone, lecz wymaga — jak każda działalność — stosownego wyszkolenia.
2) „Zachowanie przestępne zostaje wyuczone w interakcjach z innymi osobami w procesie komunikowania się", który jest głównie werbalny, ale może też przebiegać przy pomocy gestykulacji.
3) „Zasadnicza część uczenia się przestępnego zachowania dokonuje się w grupach o bliskich osobistych powiązaniach", czyli w grupach pierwotnych co oznacza, że środki masowego przekazu odgrywają stosunkowo nieznaczną rolę w genezie przestępnego zachowania.
4) „Gdy zachowanie przestępne jest wyuczone, to uczenie obejmuje:
a) techniki popełniania przestępstw, które są niekiedy bardzo skomplikowane, a niekiedy bardzo proste,
b) specyficzne ukierunkowanie motywów, dążeń, racjonalizacji i postaw".
5) „Specyficzne ukierunkowanie motywów i dążeń jest wyuczone w powiązaniu z określeniem norm prawnych jako wiążących bądź niewiążących co łączy się z przebywaniem wśród osób, które traktują normy prawne jako wymagające przestrzegania, albo osób dopuszczających naruszanie takich norm.
6) [podstawowa teza] „Jednostka staje się przestępcą wskutek nadwyżki definicji sprzyjających naruszaniu przepisów prawa nad definicjami nie sprzyjającymi naruszaniu przepisów prawa", w czym wyraża się zasada zróżnicowanych powiązań; ludzie zachowują się w sposób przestępny wskutek zetknięcia się z kryminalnymi wzorcami zachowań oraz odcięcia od wzorców zachowań anty kryminalnych.
7) „Zróżnicowane powiązania mogą się różnić częstotliwością, trwałością, pierwotnością i intensywnością\", ponieważ czynniki te mogą wpływać na pojawianie się zachowań przestępnych bądź nieprzestępnych; „częstotliwość i „trwałość" stykania się z wzorcami przestępnymi mają oczywiste znaczenie dla wywoływania zachowań przestępnych, natomiast waga „pierwotności\" wynika z siły oddziaływania określonych wzorców we wczesnym dzieciństwie, gdyż wy-uczone wówczas motywy, postawy itd. mogą być bardzo trwałe; „intensywność" zaś łączy się z prestiżem źródła, z którego pochodzą wzorce zachowania (kryminalnego albo antykryminalnego) oraz z emocjonalną re-akcją związaną z tym źródłem. W tezie tej wskazano czynniki wpływające na pojawianie się preferencji do zachowań pro- i antyprawnych.
„W procesie uczenia się zachowań przestępnych poprzez powiązania z kryminalnymi i antykryminalnymi wzorcami występują te wszystkie mechanizmy, które występują przy każdym uczeniu się\", a więc nie chodzi tu tylko o uczenie się przez naśladownictwo.
9) „Ponieważ zachowanie przestępne jest wyrazem ogólnych potrzeb i wartości, nie można go wyjaśniać, odwołując się do tych potrzeb i wartości, gdyż zachowanie nieprzestępne jest wyrazem tych samych potrzeb i wartości" — przecież zarówno złodzieje kradną, jak i uczciwi robotnicy pracują dla zdobycia pieniędzy. Jeżeli natomiast uznać, że człowiek sam kształtuje swoje zachowanie, jest „aktywny", a nie tylko „reaktywny", to nie wiadomo, czemu ma służyć owa „nadwyżka". Omawia-na nadwyżka nie jest więc ani wystarczającym, ani koniecznym warunkiem popełnienia przestępstwa.
Krytyka:
-brak zgody konfliktu wartości chronionych przez prawo,
-pewne czyny dotąd dozwolone na pewnym etapie rozwoju społecznego są uznane za przestępstwo,
-prawo jako środek wykorzystywany przez jedna stronę konfliktu przeciwko drugiej,
-uczenie się zachowań przestępczych zawiera te same mechanizmy co każde inne uczenie się zatem nie ogranicza się do naśladowania,
-wzmocnienie środków (aprobata, groźba, odrzucenie) dotyczy fazy nabywania wzorów zachowań,
-w przypadku określenia powiązań przyswajanie pewnych wzorów będzie nagradzane (aprobata grupy przestępczej),
-ta teoria nie ma zastosowania do przestępczości z zaburzeniami psychicznymi lub przestępstw nieumyślnych, autor pisał o powiązaniach przestępczymi wzorami a nie z osobami.
* Albert Baudura- żeby doszło do zachowania przestępczego muszą być spełnione 4 warunki + teoria Sutherlanda:
^ jednostka musi zetknąć się z zachowaniem przestępczym zapamiętać je i ewentualnie nabyć odpowiednich umiejętności
^ niezbędnych info. Dostarcza rodzina, środowisko rówieśnicze, sąsiedzkie oraz środki masowego przekazu
^ wyuczone zachowania zostaną uruchomione dopiero w syt. Wystąpienia sprzyjających okoliczności
^ wśród bodźców, które wywołują zach. przestępcze są: bodźce agresyjne( strach, frustracja); b. instrumentalne ( dążą do osiągnięcia określonych korzyści); b. modelujące ( zw. Z pobudzającym wpływem otoczenia); b. instrukcyjne (zw. Z posłuchem wobec autorytetów); b. wynikające z zaburzeń psychicznych
II. TEORIE PODKULTUR ( różnicowania społecznego)
* zakładają, że społeczeństwo nie jest jednolite
*poszczególne grupy społeczeństwa kierują się różnymi zasadami
1) Fryderyk Trascher- na obszarach zamieszkałych przez pewne grupy społeczne dochodzi do rozluźnienia więzi społ. i załamania się kontroli społecznej, powstają autonomiczne podkultury młodzieżowe, które są zastępczym środowiskiem kompensującym niedostatki życia rodzinnego dostarczające korzyści, które zaspakajane są przez udział w życiu społecznym.
2) Wolter Miller- badał życie niższych warstw społ. w USA, środowiska te wytwarzają swoistą kulturę, w której obowiązuje inny system wartości niż w całym społeczeństwie, specyficzne wartości nazywa „punktami skupienia” - od nich zależy utrzymanie się na powierzchni życia społecznego. „PUNKTY SKUPIENIA”- trudności, spryt, podniecenie los, autonomia.
3) Albert Cohen- uznaje ze środowisko społeczne dychotomiczne podzielone jest na części, ale to klasa średnia wyznacza standardy postępowania, zajmuje wszystkie stanowiska wyższe w społeczeństwie. Narzucane wartości:
- ambicja
- poziom aspiracji
-stanowienie sobie dalekich odległych celów
- osobista odpowiedzialność
- wspieranie innych tylko wtedy gdy nie koliduje to z moimi dążeniami
- szacunek dla osiągnięć- miernik wartości
- racjonalność postępowania
-szacunek dla własnośći
- dbałość o wygląd i maniery
Klasy niższe buntują się wobec istniejących norm.
^ reakcje pozorowane całkowite zanegowanie wartości uznawanych przez klasę średnią i robienie wszystkiego co sanowi antytezę tych wartości
^ krótkotrwały hedonizm przyjemność fizyczna bez oglądania się na skutki
^ autonomia grupy nieuznawanie żadnych innych wartości poza tymi które proponuje grupa do której się należy
4) Richard Cloward i Lloyd Ohlin
I TEZA: Dążenie do osiągnięcia sukcesu jest cechą wszystkich warstw społecznych, natomiast powstawanie podkultur przestępczych wynika z braku możliwości osiągnięcia dostatku i wysokiej pozycji społ. w legalny sposób.
II TEZA: Dostęp do wzorców zachowań przestępczych jest zróżnicowany podobnie jak zróżnicowany jest dostęp do środków umożliwiających realizacje społecznie usankcjonowanych celów.
3 TYPY PODKULTUR PRZESTĘPCZYCH WG Richard Cloward i Lloyd Ohlin
1. Powstaje w środowiskach zintegrowanych slumsów gdzie powstają syndykaty przestępcze. Wzory zachowań dorosłych przejmowane są przez młodzież, powstają gangi młodzieżowe które są rodzajem stażu przestępczego. Przestępczość stylem życia, rodzajem kariery zawodowej i umożliwienia sukcesu.
2. Środowiska niezintegrowane, gdzie istnieje duża mobilność grup społecznych wytwarzają się struktury społeczne, dostęp do wzorców przestępczych prezentowanych przez dorosłych jest ograniczony, wzorce przestępcze czerpane od rówieśników. (cechą odwaga, siłą fizyczna)
3. Podkultura wycofania się w grupy te wchodzi młodzież dla której nie udało się osiągnąć sukcesu na drodze legalnej ani przestępczej. Jest np. podkultura narkotykowa.
III. TEORIA DRYFU Dand Mtaza, Gresham Syks
Zachowanie które uważamy za właściwe patologii tj chęć manifestowania męskości i odwagi, są to zachowania którymi klasy średnie hołduje w czasie w wolnym od pracy. Determinizm społeczny - krytykowali za to teorie społeczne. Uznali że za bardzo skoncentrowały się one na poszukiwani czynnika przestępczego. Zdecydowali, że nie możliwe jest aby środowisko te decydowało kim jestem ( 2 argumenty);
* znaczna część ludzi popełnia przestępstwo jako ludzie młodzi a jako dorośli już nie
* gdyby przyjąć teorię socjolog, wszyscy urodzeni w klasach niższych byliby przestępcami
Teza pozytywna jest to, że młodzi ludzie zinternalizowali sobie normy społeczne, ale tylko na chwile się od nich oderwali i dryfują w stronę przestępczości. Świadczą o tym wyrzuty sumienia, próby usprawiedliwiania swoich zachowań/
Neutralizacja wg Matzego ma na celu usprawiedliwienie, jest to strategi obronna neutralizująca normę na czas popełnienia.
TECHNIKI NEUTRALIZACJI;
1. Zaprzeczenie odpowiedzialności- przestępca uznaje fakt złamania normy ale podkreśla, żę działał pod wpływem wewnętrznego przymusu.
2. Zaprzeczenie bezprawia- przestępca mówi, iż doszło do przestępstwa ale nikt nie ucierpiał lub ktoś poniósł małą szkodę.
3. Zaprzeczenie ofiary- podkreślenie faktu że sama ofiara prowokowała do popełnienia przestępstwa.
4. Potępienie potępiających- popełniłem przestępstwo ale winny jest system który nie pozwala normalnie żyć
5. Odwoływanie się do waszych racji- sprawca powołuje się na wyższe dobro np. muszę ukraść aby moja rodzina miała co jeść- pobudki szlachetne.
* teoria STYGMATYZACJI Edwin Lemart
^ kontrola społeczna generuje zachowanie przestępcze
^ to społeczeństwo określa pewnie zachowania jako przestępstwa, są takie które uznają wszyscy a są też takie które w innych krajach już przestępstwem nie są.
Podzielił on zachowanie dewiacyjne na 2 grupy:
dewiacja pierwotna- przestępstwo
dewiacja wtórna - zaczyna się w momencie reakcji społecznej na przestępstwo, kumulację osiąga w momencie procesu sądowego, podczas to którego człowiek zostaje określony jako przestępca, naznaczony, po czym zaczyna stopniowo wchodzić w rolę przypisaną przez społeczeństwo.
9 stadiów dewiacji; 1.pierwotna, 2. wtórna, 3. społeczne kary, 4. kolejna dewiacja pierwotna, 5.mocniejsze kary i odrzucenie społeczeństwa 6. kolejna dewiacja z możliwością wrogości i urazu wobec każącego społeczeństwa, 7. osiągnięcie kryzysu w poziomie tolerancji wyraża się w postaci formalnej, stygmatyzacji dewianta, 8 wzmożenie zachowania dewiacyjnego jako reakcje na stygmatyzację, 9. kocowa akceptacja dewiacyjnego statusu i próby przystosowania się w oparciu o aspołeczną rolę
Braki :Mamy przestępców którzy nigdy nie zostali ukarani a ich demoralizacja się pogłębia
Zalety; Przedwczesna reakcja prawna może być szkodliwa dla nieletniego zbyt wczesne wysłanie do poprawczaka.
4. TEORIA ABSOLUTNA KARY
odwołują się do sprawiedliwości, odpłata za czyn
kara nie może służyć celom społecznym ma urzeczywistniać ideę sprawiedliwości
Kant kara jest elementem rzeczywistości, po przestępstwie musi wystąpić kara
Hegel świat rozwija się dzięki przeciwieństwom, przestępstwo jest zaprzeczeniem prawa natomiast kara jest zaprzeczeniem przestępstwa
WNIOSKI:
Sprawiedliwa kara - przywraca porządek w rzeczywistości. Nie można wymierzyć kary zbyt wysokiej. Musi być sprawiedliwa.
WZGLĘDNA TEORIA KARY
kara pełni funkcję społecznie użyteczną, f. Prewencyjną bo zapobiega kolejnym przestępstwom
prewencja szczególna (indywidualna) oddziałuje tak na przestępcę by do tego czynu nie dopuścić
prewencja generalna (ogólna) polega na oddziaływaniu na całe społeczeństwo; tak karany przestępcę aby kto inny już nie popełnił tego przestępstwa np. kara śmierci
prewencja szczególna oddziałuje na przestępcę, uniemożliwieni popełniania kolejnych przestępstw albo unicestwienie fizyczne - kara śmierci
odstraszenie od popełnienia kolejnych przestępstw
poprawa sprawcy - resocjalizacja ( nie zawsze surowa kara jest najlepsza)
prewencja generalna jest za wymierzeniem kary na dwa sposoby:
4. negatywny - ma odstraszyć ma charakter surowy
5. pozytywny -buduje świadomości prawne, umocnienie świadomości norm prawnych
5. CELE PREWENCJ OGÓLNEJ I SZCZEGÓLNEJ
Działania w zakresie prewencji szczególnej -mają zapobiec kolejnym przestępstwom
W zakresie prewencji ogólnej - mają powstrzymać od naruszeń praca przez potencjalnych przestępców co do których można prognozować, że w przyszłości mogą stać się przestępcami.
W teoriach prewencji indywidualnej w centrum zainteresowania jest osoba sprawcy z jej psychofizycznymi cechami, poziomem przystosowania społecznego, systemem wartości i jej cechami osobowościowymi.
Kara ma być dostosowana do potrzeb w zakresie zapobiegania kolejnym przestępstwom (cel res. minimum) oraz do potrzeb kształtowania osobowości która będzie zdolna do przestrzegania ogólnych zasad życia społecznego, a nie tylko przestrzegania prawa (cel res. maksimum)
6. ZALETY TEORII MIESZANYCH
Teorie mieszane- próbują pogodzić w jednej koncepcji idee kary jako sprawiedliwej odpłaty z ideą kary celowej.
7. SOCJOLOGICZNA SZKOŁA PRAWA KARNEGO
Szkoła socjologiczna - twórca był Liszt, a w Polsce prof. Makarewicz. XIX - XX wiek Polski kodeks karny z 1932 roku. Wg założeń jest ochrona porządku prawnego. Wyróżnia się 3 kategorie sprawców: przypadkowy - kara powinna odstraszyć; nadających się do poprawy kara powinna poprawić; niepoprawni - kara ma unieszkodliwić lub odizolować.
Typy sprawców wg. Liszta:
Cel kary ma być izolacyjny
Przestępca nadający się do poprawy
Sprawcy przypadkowi- nie wymagają poprawy, kara ma ich odstraszyć od przestępstwa
Do II wojny królowała w Europie.
8. RESOCJALIZACYJNY MODEL KARANIA???
9. NOWA OBRONA SPOŁECZNA
nurt umiarkowany, postulował pozostanie przy tradycyjnych pojęciach prawnych a odstąpić od pojmowania kary jako odpłaty za czyn. Postulują aby resocjalizacja sprawców przebiegała w środowisku wolniściowym.
10. WARUNKOWE PRZEDTERMINOWE ZWOLNIENIE Z ZAKŁADU KARNEGO
pierwszy raz skazany może się ubiegać o przedterminowe zwolnienie po odbyciu ½ kary
recydywista może wystąpić o zwolnienie po odbyciu 2/3 kary
wielekrotny recydywista po odbyciu ¾ kary
(ale trzeba odbyć minimum 6 miesięcy kary)
skazany na 25 lat może wystąpić o warunkowe zwolnienie po 15 latach, a na dożywocie po 25 latach kary
jeśli zostanie złapany ponownie na warunkowym zwolnieniu to może się starać po roku a ten który był skazany na dożywocie po 5 latach
decycje o warukowym zwolnieniu podejmowane są w więzieniu
o warunkowe zwolnienie może wnikoskować skazany, dyrektor, kurator, adwolat, prokurator
w razie negatywnego rozpatrzenia wniosku może się starać poniewnie po 3 miesiącach
istniej instytucja przygotowująca do warunkowego zwolnienia, trwa do 6 miesięcy wychowwaca przygotowuje wychowanka do opuszczenia więzienia (poleprzenie kontaktów z rodziną, znalezienie pracy)
Okres próby obejmuje bezwzględnie czas do zakończenia kary, nie może być któtrzy niż 2 lata a nie dłuższy niż 5 lat. Wyjątek stanowią recydywiści minimum 3 lata, a skazania na dożywocie min. 10 lat.
Warunkowe zwolnienie może przyjąć postać prostą gdy sędzia nienakłada na skazanego żadnych obowiązków lub prowacyjną gdy takie obowiązki nakłada.
Są to następujące obowiązku:
-Informowanie sądu lub kuratora sądowego o przebiegu okresu próby
-Przeproszenie pokrzywdzonego
-Wykonanie obowiązku alimentacyjnego
-Wykonanie pracy zarobkowej - nauki i przygotowanie do zawodu
-Powstrzymanie się od nadużywania środków odurzających, przebywania w zdemoralizowanych środowiskach itp.
-Poddanie się leczeniu odwykowemu lub rehabilitacyjnemu
Warunkowe przedterminowe zwolnienie - regulowane jest przez przepisy KK i KKW
Skazanego na karę pozbawienia wolności sąd może ale nie musi warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary tylko i wyłącznie wówczas gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa, okoliczność jego popełnienia oraz zachowanie po popełnieniu przestępstwa i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, iż skazany po zwolnieniu będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególnie nie popełni kolejnego przestępstwa”
11. POMOC POSTPENITENCJARNA
I. FORMY UDZIELENIA POMOCY
Najczęściej skazani mogą liczyć na:
a. Pomoc w uzyskaniu i pokrycie kosztów związanych z uzyskaniem dowodu osobistego lub innych niezbędnych dokumentów
b. Pomoc w uzyskaniu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności dla celów rentowych i nierentowych
c. Pomoc w odtworzeniu lub zebraniu świadectw pracy, świadectw szkolnych, zaświadczeń o odbytych kursach
d. W razie problemów rodzinnych pomoc w nawiązaniu kontaktów poprzez np.: ośrodki mediacyjne
e. Pomoc w uzyskaniu lokalu mieszkalnego czy wyjaśnienie sytuacji mieszkaniowej
f. Pomoc w załatwieniu problemów rodziny, która przebywa na zewnątrz poprzez uzyskanie wsparcia ze strony instytucji i stowarzyszeń zajmujących się pomocą społeczną.
II. CELE UDZIELENIA POMOCY POSTPENITENCJARNEJ
Praca socjalna z osobami skazanymi, które przygotowywują się do opuszczenia Zakładów Karnych jest bardzo ważna dla całego społeczeństwa. Decyduje o pierwszym okresie życia skazanego na tzw. Wolności. W dużym stopniu ogranicza powrót na drogę przestępstwa. Głównie dotyczy to osób, które zostały skazane na długoletnie wyroki pozbawienia wolności lub osób, które karę pozbawienia wolności odbyły kilkakrotnie tzw. recydywiści i utracili więzy ze swoją rodziną .
III. ZASADY UDZIELANIA POMOCY POSTPENITENCJARNEJ
1.Pomocy udziela się:
1. osobom pozbawionym wolności, w szczególności gdy z uwagi na stan zdrowia, podeszły wiek, kalectwo lub brak możliwości zapewnienia im świadczenia pracy nie są w stanie zaspokoić swoich uzasadnionych potrzeb, objętych celami i zakresem pomocy,
2. osobom zwalnianym z zakładów karnych lub aresztów śledczych, w szczególności gdy z uwagi na stan zdrowia, podeszły wiek, kalectwo, trudną sytuację życiową lub rodzinną nie są w stanie własnym działaniem, samodzielnie przezwyciężyć trudności związanych z zapewnieniem sobie i najbliższej rodzinie podstawowych warunków egzystencji,
3. członkom rodziny osoby pozbawionej wolności, którzy pozostawali na jej utrzymaniu, jeżeli ich sytuacja materialna lub zdrowotna uniemożliwia zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych,
4. członkom rodziny osoby zwalnianej z zakładu karnego lub aresztu śledczego, z którymi ona zamieszkuje i prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, jeżeli ich sytuacja materialna lub zdrowotna uniemożliwia zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych.
5. W wyjątkowych wypadkach pomocy udziela się osobom pokrzywdzonym przestępstwem i ich rodzinom, znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej lub materialnej, w szczególności gdy skutkiem przestępstwa jest śmierć, trwałe kalectwo lub konieczność specjalistycznego leczenia, zwłaszcza gdy otrzymanie od sprawcy przestępstwa odszkodowania jest niemożliwe lub znacznie utrudnione.
12. FORMY PRZECIWDZIAŁANIA DEMORALIZACJI I PRZESTĘPCZOŚCI NIELETNICH UPN
Nieletnim w rozumieniu upn jest osoba:
a. która nie ukończyła 18 roku życia i przejawia oznaki demoralizacji lub
b. która ukończyła 13 rok życia a nie ukończyła 17 roku życia i popełniła czyn karalny
c. wobec której wykonywane są środki wychowawcze lub środek poprawczy, nie dłużej jednak niż do ukończenia 21 roku życia
Stosując środki wychowawcze sąd może:
1. Udzielić nieletniemu upomnienia
2. Zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia
3. Ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna
4. Ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego
5. Zastosować nadzór kuratora
6. Skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją
7. Orzec zakaz prowadzenia pojazdów
8. Orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego
9. Orzec umieszczenie w rodzinie zastępczej, w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, młodzieżowym ośrodku socjoterapii albo w ośrodku szkolno-wychowawczym
10. Zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym
11. Zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego
12. Zwrócić się do właściwych instytucji państwowych lub społecznych oraz jednostek samorządowych o udzielenie niezbędnej pomocy w poprawie warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego
13. Zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym
13. POJĘCIE NIELETNOŚCI I CZYNU KARALNEGO
Nieletni w rosumieniu KK to osoba poniżej 17 roku życia, która nie podlega odpowiedzialności karnej, ponieważ nie jest zdolna do ponoszenia winy a tym samym do popełnienia przestępstwa. Osoba powyżej lat 15 a poniżej 17 zdolna do odpowiedzialności karnej na podstawie art. 10 KK
Nieletni w rozumieniu UPN osoba która nie ukończyła lat 18, wykazuje przejawy demoralizacji
osoba, która ukończyła lat 13, nie ukończyła lat 17 i jest sprawcą czynu laralnego
osoba, która nie ukończyła lat 21 wobec której wykonywane są środki poprawcze lub wychowawcze
Czyn karalny jest to zachowanie mający znamiona przestępstwa lub niektórych wykroczeń, popełnione przez osobę w wieku 13-12 lat które KK uważa jako czyny zabronione pod groźbą kary.
14. PODSTAWY PRAWNE PRZECIWDZIAŁANIA DEMORALIZACJI I PRZESTĘPCZOŚCI NIELETNICH
Stwierdzając u nieletniego przejawy demoralizacji lub że dopuścił się czynu karalnego, sąd rodzinny może:
zastosować wobec niego środki wychowawcze
środek poprawczy w postaci umieszczenie nieletniego w zakładzie poprawczym.
w wyjątkowych przypadkach może zastosować karę określoną kodeksem karnym
upomnienie, zwracanie uwagi
zobowiązanie do określonego zachowania np. przeprosiny
ustanowienie odpowiedzialnego nadzoru rodziców
ustanowienie nadzoru organizacji młodzieżowej
ustanowienie nadzoru organizacji młodzieżowej
15. SAMOBÓJSTWO JAKO ZJAWISKO PATOLOGII SPOŁECZNEJ
Jedną z pierwszych definicji samobójstwa opracował Emil Durkheim. Według niego ?samobójstwem jest każdy przypadek śmierci, który jest wynikiem bezpośredniego negatywnego lub pozytywnego działania wykonanego przez samą ofiarę, która wie, jaki będzie rezultat tego działania? Analizował samobójstwa pod kątem uwarunkowań społecznych związanych z zaburzeniami jego funkcjonowania. Stąd wziął się wynikający z tych badań, społeczny kontekst zachowań suicydalnych. Zgodnie z podejściem E. Durkheima patologia społeczna stwarza patologię jednostki. Fakt ten, rozumiany jako fakt społeczny, śmiało możemy odnosić również do wszelkich innych przejawów patologii. Stworzył on pojęcie ?społeczeństwa suicydogennego?, oskarżając niewłaściwie funkcjonujące społeczeństwo o stwarzanie dogodnych warunków sprzyjających dążeniom autodestrukcyjnym.
Według Erwina Ringela samobójstwo jest szczytową fazą neurotyzmu, w której występuje utrata sił ekspansywnych. Jest ono popełniane na skutek zawężenia sfery emocjonalnej i zwiększenia agresji. Samobójstwo nie jest reakcją nagłą, lecz skutkiem długotrwałego gromadzenia się urazów odkształcających osobowość.
Samobójca teoretycznie sięga po wyobrażoną nieśmiertelność. Wspomniane wyżej poglądy mają element wspólny bazują na pędzie do śmierci.
Suicydologia- dziedzina wiedzy zajmująca się samobójstwami
Wg Brunona Hołysta każe samobójsto poprzedzone jest czynnościami suicydologicznego
16. PRZEBIEG PROCESU SAMOBÓJCZEGO
1. faza wyobrażeniowa, w której dominują:
myśli o śmierci,
wyobrażanie sobie własnej śmierci,
wyobrażanie sobie sytuacji bezpośrednio lub pośrednio
z samobójstwem związanych.
Osoba akceptuje wewnętrznie śmierć samobójczą jako sposób na
rozwiązanie swoich problemów.
2. faza pragnieniowa, w której:
rozważania o samobójstwie stają się realne,
podejmowane są już próby
3. USIŁOWANIE - PRÓBA
4. DOKONANIE - próba zakończona śmiercią
17. CZYNNIKI ZWIEKSZAJĄCE RYZYKO SAMOBÓJCZE
samobójstwo jako kulturowo uwarunkowana forma rozwiązywania prblemó
wyłączenie się z obiegu świadczeń społecznych
forma dezakceptacji określonego modelu życia
ucieczka przed bólem
ideologiczna forma buntu wobec przeciw nieuchronności śmierci
znaczącym czynnikiem jest samotność, brak zaufania do otoczenia,
rozpad więzi rodzinnych
nałogi
choroby psychiczne i somatyczne
18. FORMY PRZECIWDZIAŁANIA ZACHOWANIOM SAMOBÓJCZYM
propagownie postawy afirmującej życie
uczenie od początku że życie jest trudne
system wartości ponadczasowy
religia, kara
19. ZASADY SKUTECZNEGO WSPIERANIA OSÓB ZAGROŻONYCH SAMOBÓJSTWEM
poszukiwanie sensu życia, wzmocnienie pozytywnych cech chcarakteru i pozytywnych postawa
wobec życia
kształtowanie postaw życzliwego i aktywnego zaangażowania w sprawy ludzkie
pomaganie innym bez odbierania inicjatywy samodzielnego rozwiązywanie problemów
kształtowanie postaw uważności dzieki którym jest możlowe rozpoznawanie zachowań rezygnacyjnych
upowszechnienie wiedzy o zjawisku samobójstwa
kształtowanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach