Łukasz Zawadka
Klasa IV By
SYSTEM POLITYCZNY NIEMIEC
Wielopartyjna republika związkowa z dwuizbowym parlamentem - Bundestagiem
z 662 miejscami.
Według Ustawy Zasadniczej 1 ustrój państwa określa pięć zasad: Niemcy są republiką demokratyczną, państwem federalnym, państwem prawa i państwem socjalnym.
"Republikańska" forma państwa znajduje swe konstytucyjne potwierdzenie głównie w nazwie "Republika Federalna Niemiec".
Na zewnątrz uwidacznia się tym, że głową państwa jest powołany w wyniku wyborów Prezydent Federalny. Podstawą demokratycznej formy państwa jest zasada suwerenności narodu. Konstytucja mówi, że "wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu" [napis na pomniku, upamiętniającym wydarzenie uchwalenia Konstytucji 3-go Maja, który znajduje się w Mińsku Mazowieckim; w tym przypadku pasuje jak ulał].Ustawa Zasadnicza mówi o demokracji pośredniej, przedstawicielskiej. Znaczy to, że władza państwowa musi być uznana i zatwierdzona przez naród, ale nie jest bezpośrednio przez naród wykonywana. To zadanie (wykonawcze) spoczywa na "szczególnych organach" władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Naród spełnia swą władzę państwową (która mu się należy) przez [lub "w formie"] periodyczne wybory parlamentu. Formy demokracji bezpośredniej (np. referenda czy plebiscyty), Ustawa Zasadnicza przewiduje (w przeciwieństwie do niektórych konstytucji krajów związkowych) tylko i wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach, np. nowy podział terytorialny federacji. Co jeszcze ważne; Ustawa Zasadnicza głosi koncepcję tzw. "demokracji walczącej". Znaczy to, że wolność walki politycznej kończy się tam, gdzie próbuje się zlikwidować demokrację za pomocą środków demokratycznych.
Ma to swe konsekwencje np. w likwidowaniu partii (tzn. zakazania działalności), które zagrażają systemowi państwa (lub chcą go znieść), przez Federalny Trybunał Konstytucyjny.
Konstytucyjna decyzja stworzenia państwa tak zwanego federatywnego, znaczy,że nie tylko federacja, ale także 16 jego krajów związkowych (Landów), ma status państwa. Poszczególne Landy posiadają własną, ograniczoną władzę państwową, które sprawują przy pomocy własnych organów ustawodawczych, sądowniczych i administracyjnych.
Struktury państwowe RFN:
"Wszelka władza państwowa pochodzi od narodu" -ta podstawowa zasada demokratyczna jest utrwalona w konstytucji. Naród sprawuje władzę państwową bezpośrednio w wyborach i głosowaniach i pośrednio przez szczególne organy władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Organami konstytucyjnymi mającymi główne funkcje ustawodawcze są Bundestag i Bundesrat. Funkcjonowanie państwa jest przede wszystkim w gestii Rządu Federalnego z Kanclerzem Federalnym na czele i w gestii Prezydenta Federalnego. Funkcje jurysdykcyjne na szczeblu konstytucyjnym pełni Federalny Trybunał Konstytucyjny.
PREZYDENT FEDERALNY jest głową państwa RFN-u (Republiki Federalnej Niemiec). Wybiera go Zgromadzenie Federalne; organ konstytucyjny, zbierający się tylko w tym celu. Składa się ono z posłów do Bundestagu i takiej samej liczby delegatów wybranych przez parlamenty krajów związkowych (Landy). Często nominowane także są zasłużone osobistości cieszące się powszechnym szacunkiem, a nie będące członkiem parlamentu krajowego. Prezydent wybierany jest większością głosów Zgromadzenia na pięcioletnią kadencję.
Prezydent reprezentuje RFN na arenie międzynarodowej
Zawiera w imieniu federacji umowy z obcymi państwami, przyjmuje i akredytuje ambasadorów
Polityka zagraniczna nie leży w jego gestii
Prezydent mianuje i odwołuje sędziów sądów federalnych, urzędników państwowych na szczeblu federacji, oficerów i podoficerów
Może ułaskawiać przestępców
Bada zgodność ustaw z konstytucją (później ogłaszane w Federalnym Dzienniku Ustaw)
Przedstawia Bundestagowi kandydata na urząd Kanclerza Federalnego
Na wniosek Kanclerza mianuje i odwołuje ministrów
Jeśli wniosek Kanclerza o udzielenie mu wotum zaufania zostanie odrzucony przez Bundestag, Prezydent może na wniosek Kanclerz rozwiązać Bundestag
Jest symbolem jedności politycznej, elementem jednoczącym państwo i ustrój konstytucyjny, stojącym ponad wszelkimi podziałami partyjnymi.
BUNDESTAG jest reprezentantem narodu RFN, wybierany przez naród raz na cztery lata. Jego przedterminowe rozwiązanie jest możliwy jedynie w wyjątkowych sytuacjach i leży w kompetencji prezydenta.
Najważniejszymi zadaniami Bundestagu są prace ustawodawcze, wybór kanclerza i kontrola rządu.
BUNDESRAT to organ przedstawicielski szesnastu krajów związkowych (Landów), współuczestniczy w procesie ustawodawczym i w administrowaniu federacją.
W przeciwieństwie do systemu senackiego w takich federacjach, jak USA czy Szwajcaria, Bundesrat nie składa się z wybieranych przedstawicieli narodu. Tworzą go członkowie rządów krajowych lub także ich pełnomocnicy. W zależności od liczby mieszkańców poszczególne kraje związkowe posiadają w nim trzy, cztery, pięć lub sześć głosów. Mogą być one oddawane tylko jednomyślnie. Ponad połowa wszystkich ustaw wymaga przyjęcia przez Bundesrat, tzn. że nie mogą one wejść w życie bez ich przyjęcia przez Bundesrat lub wbrew jego woli.
Wszystkie zmiany konstytucji wymagają przyjęcia przez Bundesrat większością dwóch trzecich głosów. W pozostałych przypadkach Bundesrat ma tylko prawo weta, które Bundestag może przegłosować. Jeśli Bundestag i Bundesrat nie mogą dojść do porozumienia, zostaje powołana specjalna komisja mediacyjna, złożona z członków obu izb (najczęściej znajdują kompromis).
RZĄD FEDERALNY to tzw. "gabinet", składa się z Kanclerza Federalnego
i z ministrów federalnych.
Kanclerz, w stosunku do ministrów, zajmuje w rządzie suwerenną, nadrzędną pozycję.
Tylko jemu przysługuje prawo tworzenia rządu: wybiera ministrów i występuje do prezydenta z wiążącą propozycją ich mianowania bądź odwołania.
Ustala on wytyczne polityki rządowej (w ramach tych wytycznych ministrowie federalni kierują swoimi resortami samodzielnie i na własną odpowiedzialność).
Musi uwzględniać uzgodnienia koalicyjne
Niemiecki system rządowy określany jest jako "demokracja kanclerska".
Kanclerz Federalny jest jedynym członkiem rządu wybieranym przez parlament i tylko przed nim odpowiada
FEDERALNY TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY czuwa, by postanowienia Ustawy Zasadniczej były wypełniane.
Rozstrzyga spory między federacją a krajami związkowymi lub między poszczególnymi organami federacji
Tylko jemu wolno orzec, czy jakaś partia zagraża wolnościowo-demokratycznemu ustrojowi prawnemu i w związku z tym jest sprzeczna z konstytucją (zarządza jej rozwiązanie)
Bada ustawy krajowe i federalne pod kątem ich zgodności z Ustawą Zasadniczą (jeśli jakaś jest sprzeczna to ogłasza zakaz jej stosowania)
Każdy obywatel ma prawo złożenia zażalenia konstytucyjnego, jeśli uzna, że państwo naruszyło jego prawa podstawowe (przedtem z reguły, musi zostać negatywnie rozpatrzona przez instancja sądowe).
Jak sama nazwa państwa wskazuje, RFN składa się z krajów związkowych (16-tu). Kraje związkowe nie są prowincjami, ale państwami z własnymi władzami państwowymi, które muszą odpowiadać pewnym zasadom zawartym w Ustawie Zasadniczej.
Kompetencje krajów związkowych:
Pewne dziedziny ustawodawstwa, które obejmuje prawo danej federacji
(np. szkolnictwo wyższe, ochrona środowiska czy gospodarka przestrzenna)
Własna administracja (obejmującą jedynie służbę dyplomatyczną, pośrednictwo w pracy, służbę celną, policję graniczną i wojsko).
Co ważne; sądy (federalne) nie dbają o jednolitą wykładnię prawa.
Te dziedziny życia, których nie wypełnia federacja i te, które nie są przydzielone federacji (na podst. Ustawy Zasadniczej); np.: oświata, kultura, policja
Siła krajów związkowych (ta właściwa) to uczestnictwo (przez Bundesrat) w pracach ustawodawczych federacji.
Partie polityczne odgrywają decydującą rolę
w kształtowaniu polityki. "Partie uczestniczą w procesie tworzenia politycznej woli narodu. Istnieje wolność ich tworzenia. Ich wewnętrzna struktura musi odpowiadać zasadom demokratycznym. Muszą się publicznie rozliczać z pochodzenia środków finansowych." (art. 21 U.Z.) [jak widzimy, na podst. bieżących wydarzeń, z tymi rozliczeniami różnie bywa]
ps. przepraszam za kolor czcionki, ale tak już musiało być (czarny tusz mi się skończył)!!!
1
4
1 Ustawa Zasadnicza RFN została ustanowiona w 1949 roku, by życie państwa mogło przebiegać w ramach wolnościowo-demokratycznego porządku. Z czasem U.Z. stała się fundamentem stabilnego społeczeństwa demokratycznego.
Bundeskanzler
Bundespräsident
Ministerpräsident
Landesminister
Bundesminister
Bundestag
Parlament (622 posłów)
Bundesrat
Landtag
Parlament landów
Wyborcy
(Niemcy powyżej 18-go roku życia)
Na
4
lata
Na
4-5
lat
Zgromadzenie Federalne
Federalny Trybunał Konstytucyjny
Wyszukiwarka