LABORATORIUM MIERNICTWA WARSZTATOWEGO |
|
||
wiczenie wykonano dnia : |
Sprawozdanie przyjto dnia : |
Ocena: |
Uwagi: |
SPRAWOZDANIE z laboratorium miernictwa warsztatowego
Temat: Pomiar sprawdzianu do gwintów na mikroskopie uniwersalnym |
1. WIADOMOCI WPROWADZAJCE:
Posugujc si mikroskopem uniwersalnym mona dokona pomiarów parametrów takich jak: rednica zewntrzna i wewntrzna, skok, rednic podziaow oraz kt boku. Pomiary tych wielkoci mog by wykonane dwiema metodami: optyczn i dotykowo - optyczn. Cech charakterystyczn pierwszej metody jest to, e przy jej stosowaniu mierzony jest jedynie obraz przedmiotu. W tej sytuacji nie wystpuje zetknicie narzdzia pomiarowego z przedmiotem mierzonym, a wic brak jest nacisków pomiarowych. Przystpujc do pomiarów naley na wstpie przygotowa mikroskop dobierajc niezbdne wyposaenie. Potem naley wyregulowa ostro obrazów wskaników i przeciwskaników w mikroskopach odczytowych, a take ostro siatki pajczej. Nastpnie naley zamocowa gwint w kach.
Metodyka pomiarów gwintu na mikroskopie:
- dla okrelenia skoku gwintu mierzy si odlego ssiednich jednoimiennych odcinków w kierunku równolegym do osi,
- dla okrelenia rednicy podziaowej mierzy si odlego dwu jednoimiennych odcinków w kierunku prostopadym do osi gwintu. Tak postawione zadania s moliwe do wykonania dziki budowie mikroskopu, która pozwala na wzgldne przesunicia mikroskopu obserwacyjnego i mierzonego gwintu w kierunku równolegym oraz prostopadym do osi tego gwintu.
2. Zadania.
Celem wiczenia jest pomiar na mikroskopie uniwersalnym wymiarów charakterystycznych gwintu do sprawdzianu do gwintów oraz okrelenia czy dany sprawdzian nadaje si do uytku.
3. Zestawienie potrzebnych pomocy.
Mikroskop uniwersalny ZM5 - 1265
Sprawdzian do gwintów M33 6H
4. Plan mierzenia - notowanie wyników.
Pomiar sprawdzianu trzpieniowego do gwintów (strona przechodnia).M 33 6H
1.Pomiar rednicy podziaowej
strona lewa:
x1=32,5720 x2=63,3465
x1=33,4937 x2=65,0834
x1=33,7768 x2=65,5507
d21=30,7745
d22=30,7858
d12=30,7739
d2L=30,7781
strona prawa:
x1=33,7422 x2=65,0839
x1=33,7418 x2=65,0834
x1=32,7911 x2=64,1222
d21=31,3417
d22=31,3416
d12=31,3411
d2P=31,3381
2.Pomiar skoku gwintu
strona prawa:
x1=79,6436 x2=76,66550
x1=76,6550 x2=73,6672
x1=73,6672 x2=70,6500
P1=2,9886
P2=2,9878
P3=3,0172
strona lewa
x1=70,4714 x2=73,4847
x1=73,4847 x2=76,4702
x1=76,4702 x2=79,4674
P1=3,0133
P2=2,9855
P3=2,9972
3.Pomiar rednicy zewntrznej
x1=32,2177 x2=65,228
x1=32,2185 x2=65,2231
x1=32,2185 x2=65,2226
dz1=x1-x2=33,0051
dz2=x1-x2=33,004
dx3=x1-x2=33,0041
4.Pomiar rednicy wewntrznej
x1=34,3488 x2=63,0187
x1=34,3492 x2=63,0177
x1=34,3484 x2=63,0195
dw1=x1-x2=28,6699
dw2=x1-x2=28,6685
dw3=x1-x2=28,6711
5.Pomiar kta zarysu
Wartoci któw
29010' 29021'
29020' 29029'
Dla gwintu M33 nominalne wartoci powinny wynosi:
d= mm=D
d1= mm=D1
d2= mm=D2
P= mm
=
Wedug PN-61/M02130 -oraz Poradnika Metrologa odpowiednie wymiary dla sprawdzianu trzpieniowego dla strony przechodniej:
ds=(D+EI+Zpl)±Tpl
d2s=(D2+EI+Zpl)±Tpl/2
d1s=(D1+EI-H/6)max
Dla gwintu M16 górne i dolne wymiary graniczne wynosz:
d2A=d2+ei=
d2B=d2+es= wg.szeregu tolerancji S4
dA=d+ei=
dB=d+es= wg.szeregu tolerancji S4
Wymiary sprawdzianu:
ds=
ds=
d2s=
d2s=
d1s=
d1s =
Zpl dla Td2
EI=0 dla gwintu o pasowaniu h/H
H/6= mm
P= mm
5. Analiza wyników, wnioski i uwagi.
Wszystkie wielkoci zostay zmierzone dla strony przechodniej sprawdzianu. Pomiarów dokonalimy w trzech paszczyznach. Zostay one wykonane z du dokadnoci gdy waciwe ustawienie krzya pomiarowego przy dobrej ostroci nie sprawio nam adnego problemu. Powstae bdy mog pochodzi od stanu samego sprawdzianu (na powierzchni zaobserwowalimy niewielki uszkodzenia), jak równie od dokadnoci odczytu (zwaszcza jeeli chodzi o pomiar wymiarów ktowych)na mikroskopie uniwersalnym. Po przeanalizowaniu wyników pomiarów stwierdzamy, e badany sprawdzian nadaje si do uytku.
6. Poda obszerniejsze wyjanienia.
Niedokadno metody optycznej w duym stopniu s zmniejszone lub wyeliminowane w metodzie dotykowo-optycznej. Metoda dotykowo - optyczna od optycznej róni si jedynie tym, e zamiast bezporedniego, wykonuje si porednie naprowadzenie rodkowej krawdzi krzya pajczego na zarys obrazu gwintu. Elementami poredniczcymi w czynnociach naprowadzania kreski rodkowej krzya pajczego na zarys gwintu s pomocnicze kreski tego krzya oraz rysa umieszczona na noyku pomiarowym przystawionym do powierzchni nonych zarysu tak, aby obraz rysy znajdowa si w paszczynie przekroju osiowego gwintu. W pomiarach gwintów stosuje si noyki skone lewe i prawe, przy czym noyki z rys ustawcz 0,3 mm przeznaczone s dla skoków gwintu do 3 mm, natomiast z rys 0,9 mm dla skoków wikszych od 3 mm
Noyki maj dokadnie wykonane wszystkie powierzchnie - bd wzajemnego pooenia krawdzi i rysy nie przekracza 0,5 mm. Zetknicie noyków z mierzonym przedmiotem bez szczeliny midzy krawdzi noyka i powierzchni przedmiotu zapewnia dokadne ustawienie rysy noyka. Takie ustawienie rysy jest równolege do powierzchni przedmiotu w miejscu styku z noykiem, natomiast rysa zalenie od uytego znajduje si w odlegoci 0,3 lub 0,9 mm od powierzchni tego przedmiotu. Obraz rysy jest w znacznie mniejszym stopniu znieksztacony i nieostry od obrazu mierzonego przedmiotu. Chcc mierzy rednic przedmiotu cylindrycznego np.: rednic gwintu przy uyciu noyków 0,9 mm przystawia si je do przedmiotu bez szczeliny. Mierzc wymiar L bdcy odlegoci pomidzy rysami na dwu noykach mona obliczy rednic szukan ze wzoru d = L - 2*0,9. W drugiej metodzie wykorzystuje si rozmieszczenie kresek siatki krzya pajczego tak aby wymiar d odczyta wprost bez uwzgldnienia pooenia rysy ( odlegoci kresek krzya s identyczne, jak odlego rysy na noyku ).