majątkowych sfinansowanych ze środków własnych przeznaczonych na inwestycje, zmniejsza natomiast o umorzenie środków trwałych nie podlegających amortyzacji. Z funduszu zasobowego pokrywa się straty bilansowe (Rysunek 2.8).
W spółdzielniach, podobnie jak w przedsiębiorstwach państwowych i spółkach kapitałowych, obligatoryjne jest tworzenie funduszu rezerwowego z. aktualizacji wyceny środków trwałych. Mogą być także tworzone z zysku do podziału inne fundusze celowe. Pozostała część zysku dzielona jest między członków spółdzielni, przeznaczana na premie i nagrody dla członków i pracowników. Statut może także przewidywać podwyższenie funduszu udziałowego z zysku do podziału. Obowiązujące aktualnie przepisy umożliwiają również dokonywanie waloryzacji udziałów członkowskich (za okres 1994 - 1990) przez przeniesienie na fundusz udziałowy części środków funduszu zasobowego. Tworzony może być także zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na zasadach określonych przez ustawę o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
zajmowano się także bliżej procedurami transformacji kapitałowej w przedsiębiorstwach państwowych poddawanych procesom prywatyzacyjnym. Mimo to wykazano, iż finansowanie własne przedsiębiorstw funkcjonujących w gospodarce polskiej przejawia się w różnorodnych formach i oparte jest na różnych uregulowaniach prawnych. Nic zmienia to faktu, że przedsiębiorstwo, aby mogło prowadzić działalność zgodnie z regułami rynkowymi powinno być wyposażone w kapitał własny.
Zasoby kapitału własnego służą nie tylko finansowaniu działalności, ale spełniają także funkcję zabezpieczenia roszczeń wierzycieli. W przypadku likwidacji przedsiębiorstwa sprzedaż jego składników majątkowych powinna pozwolić na uzyskanie wystarczających środków, aby zaspokoić wszystkich wierzycieli; w sytuacji, gdy środków ze sprzedaży majątku nic wystarcza, wierzyciele tracą część, a niekiedy i całość funduszy przekazanych do dyspozycji przedsiębiorstwa. Z tego też powodu relacja zasobów własnych do sumy bilansowej określana jest często jako wskaźnik ryzyka likwidacji, który sliiży za podstawę do oceny ryzyka przy udzielaniu przedsiębiorstwu kredytów i pożyczek. Im wyższy jest poziom tego wskaźnika, tym ryzyko likwidacji i ryzyko utraty zaangażowanych kapitałów obcych jest mniejsze.
3. Finansowanie obce
FUNDUSZ UDZIAŁOWY K
'w
Strata bilansowa
Umorzenie
środków
trwałych
Zwrot udziałów
FUNDUSZ ZASOBOWY k
Nieodpłatne przekazanie środków trwałych
Przedstawiona charakterystyka funduszy i kapitałów własnych według podstawowych form organizacyjno-prawnych podmiotów gospodarczych nic wyczerpuje całości tematu finansowania własnego. Pominięto między innymi takie podmioty jak fundusze i fundacje, nie
Fundusze i kapitały własne oraz zysk nicpodzielony zwykle mają
ograniczone rozmiary. Nie wystarczają do sfinansowania wszystkich
potrzeb, które wiążą się z prowadzoną przez przedsiębiorstwo działalno-
ścią gospodarczą. Niezbędne jest poszukiwanie dodatkowych źródeł
finansowania w formie środków obcych. Generalnie rzecz sprowadza się
do korzystania z możliwości odroczenia terminów różnorodnych płatno-
ści oraz do uczestnictwa przedsiębiorstwa w transakcjach rynku finan-
sowego. ,
Wykorzystanie możliwości odroczenia terminów płatności
polega na regulowaniu przez przedsiębiorstwo należności z pewnym
opóźnieniem w stosunku do momentu otrzymania świadczeń lub po-
wstania obowiązku płatności. Odroczenie płatności może wynikać z
ustalonych obligatoryjnie terminów, z warunków zawartych w umowie,
ze stosowanych form rozliczeń pieniężnych itp. Praktycznie nie wystę-
pują w tym przypadku koszty pozyskania kapitału (o ile płatności regu-
lowane są terminowo). Z tetzo nunktn wirł/pni<> r>Hr™-™«:~ *
69
69
69
Udziały członkowskie |
Odpisy z nadwyżki bilansowe) |
Wpisowe członków |
Majątek sfinansowany ze środków własnych |
Wartości majątkowe otrzymane nieodpłatnie |
Przejęcie udziałów na własność spółdzielni |
Hysunok 2.8. Fundusze wł.isne spółdzielni
Wyszukiwarka