WSPÓŁCZYNNIKI DEMOGRAFICZNE
Współczynniki demograficzne ukazują nam natężenie danego procesu za pomocą jednej liczby. Uzupełniają one ocenę liczb bezwzględnych, jest to niezbędne przy analizie zmian w
ruchach ludności.
Dzięki zestawieniu kilku takich liczb w różnych okresach możemy wyznaczyć kierunek zachodzących zmian.
Skalę porównawczą możemy określić dzięki zestawieniu współczynników w tym samym okresie, lecz dla odmiennych jednostek terytorialnych i populacji.
Miernik natężenia to stosunek zdarzeń demograficznych (F) do liczby (L) określającej wielkość zbiorowości, w której zachodzą zdarzenia będące wynikiem zachodzących w niej procesów. Otrzymany w ten sposób wynik mnożymy przez 1000, by stał się bardziej czytelny.
W = F/L * C
W - współczynnik demogr.
F - ogólna liczba badanych zdarzeń
L - ogólna liczba ludności
C - constans (1, 10, 100, 1000 lub 10000)
Budowa współczynników demograficznych jest taka sama, jak budowa mierników natężenia.
Istnieją specjalne zalecenia dotyczące stosowania tej formuły. Są one zawarte w Rocznikach demograficznych ONZ. Zalecenia te mówią, iż przy stosowaniu tej formuły należy badać stan ludności w środku roku (30 czerwca) lub średni stan w roku (średnia arytmetyczna ze stanu z początku i końca roku).
Powyższa formuła odnosi się również nie tylko do obliczania stanów ludności w danym roku. Dzięki niej możemy porównać natężenie stanów ludności w danym miesiącu lub w kwartale do natężenia w stosunku rocznym.
Bardzo ważne w budowaniu współczynników demograficznych jest precyzyjne ustalenie zbiorowości, w której zachodzą badane fakty.
Rozróżniamy dwa rodzaje współczynników:
współczynnik ogólny (np. natężenie zgonów), na który składają się dwa elementy tj. natężenie zgonów w poszczególnych grupach wiekowych oraz struktura ludności według wieku.
współczynniki cząstkowe (grupowe), badają natężenie
Bardziej szczegółowe wyniki badań otrzymamy stosując nie tylko współczynniki ogólne, jak również współczynniki cząstkowe.
Przy obliczaniu współczynników cząstkowych należy określić kryteria grupowania tj. podział z. wzg. na płeć, grup wiekowych, miejsca zamieszkania, wielkości miast, cech społecznych i zawodowych itp.
GRAFICZNE PRZEDSTAWIENIE WSPÓŁCZYNNIKÓW DEMOGRAFICZNYCH
Wykresy powierzchniowe - przedstawianie danych liczbowych za pomocą figur geometrycznych lub obrazków (symboli) dostosowanych rozmiarami swojej powierzchni do wielkości zjawiska, które ilustrują.
histogram (wykres słupkowy)
diagram
wykresy stożkowe
wykresy kołowe
Wielobok liczebności - wykreślenie wieloboku polega na zaznaczeniu na układzie współrzędnych punktów. Kolejnym krokiem jest połączenie punktów odpowiadających sąsiednim wartościom cechy.
Krzywa liczebności - tworzymy ją w taki sam sposób jak wielobok liczebności, z tym wyjątkiem, że zamiast łamaną, punkty łączymy łagodnie przebiegającą krzywą
Wykres pudełkowy
Kartogram - mapa tematyczna przedstawiająca zmiany natężenia danego zjawiska w poszczególnych wydzielonych na mapie jednostkach za pomocą zmiany natężenia barwy lub szarości.
Opis tabelaryczny