ZMIANY WSTECZNE

1. Zmiany wsteczne - obejmują wiele stanów patologicznych, które można podzielić na cztery zasadnicze grupy:

• zaniki

• zwyrodnienia

• zmiany adaptacyjne

• wady rozwojowe

2. Zanik - atropia, jego istotą jest zmniejszenie się masy i pomniejszenie się objętości narządów co wynika z pomniejszenia się rozmiarów lub redukcji ilościowej poszczególnych komórek. Zanik może być:

a) fizjologiczny:

• prosty - serce, macica, mięśnie poprzecznie prążkowane, błona śluzowa macicy

• ilościowy - węzły chłonne, grudki chłonne, grasica, ciałko żółte jajnika

• mieszany - mózg, wątroba, nerki, przednercza, pranercza

b) patologiczny:

• z ucisku

• z bezczynności

• z niedożywienia

• z działania promieni jonizujących

• ze starzenia się organizmu

• występowanie nowotworu złośliwego

• obecność jadłowstrętu psychicznego

• brak stymulacji hormonalnej np. TSH

3. Przykłady zmian zanikowych:

• serce - brunatny zanik mięśnia sercowego

• płuca:

• przewlekła i nieswoista choroba oskrzelowo-płucna

• przewlekłe zapalenie oskrzeli

• rozstrzenie oskrzelowe

• rozedma starcza

• rozedma pęcherzykowa

• kości - ich zanik oznacza zmniejszenie masy tkanki kostnej w jednakowej objętości

4. Podział zmian patologicznych kości:

CHOROBA

RECKLINGA-HAUSENA ZAPALENIE

OGNISKOWA

DYSPLAZJA NOWOTWÓR

WŁÓKNISTA

OSTEOPENIA

ROZLANA

OSTEOPOROZA KRZYWICA OSTEOMALACJA

• choroba Recklinga-Hausena - nadmiar parathormonu

• dysplazja włóknista - ogniska jam w kościach i przebarwienie skóry

• zapalenie - powoduje ogniskowe zniszczenie kości

• nowotwór - powoduje ogniskowe zniszczenie kości

• osteoporoza - zrzeszotnienie kości, wyraża się ono rozrzedzeniem istoty gąbczastej i ścieńczeniem istoty zbitej, przyczyną tej choroby jest niedobór estrogenów (bilans wapniowo-białkowy), gdy do tego niedoboru dochodzi jeszcze nadmiar kortykosteroidów następuje unieruchomienie i stan nieważkości, choroba ma również podłoże genetyczne

• osteomalacja - rozmiękanie kości, jest to krzywica osób dorosłych, która przyczynia się do upośledzenia wchłaniania witaminy D, wzmożonego metabolizmu witaminy D, choroby nerek (utrata białka i wapnia)

• krzywica - najczęściej występuje u dzieci do 2 lat, charakteryzuje się wygięciem kończyn dolnych w kształcie litery x lub o, dochodzi do wygięcia kręgosłupa i powstania garba oraz zniekształcenia klatki piersiowej i powstania żabiego brzucha

6. Czynny wpływ na zanik nerek ma:

• wrodzona mała nerka

• zwężona tętnica nerek

• przewlekłe zapalenie nerek

• zablokowanie odpływu moczu

7. Zmiany barwnikowe:

• barwienie zewnątrzpochodne

• barwienie wewnątrzpochodne

8. Gromadzenie barwników egzogennych:

• tatuaże

• drobiny prochu po postrzale

• żelazo - spawacze

• ołowica

• pylica - węglowa, krzemowa, azbestowa

9. Gromadzenie barwników endogennych:

• melanina - piegi, znamiona barwnikowe, czerniak złośliwy, choroba Addisona

• hemoglobina - nadmiar bilirubiny ponad 1 mg% lub ponad 17 mol/litr to żółtaczka:

• hemolityczna:

• żółtaczka sterocytowa

• żółtaczka sierpowata

• żółtaczka immunohemolityczna

• żółtaczka związana z przetoczeniem krwi niezgodnej grupowo

• żółtaczka wątrobowa - zapalenie wątroby, toksyczne uszkodzenie wątroby, polekowe uszkodzenie wątroby, marskość pierwotna wątroby, marskość wtórna wątroby

• żółtaczka idopatyczna kobiet ciężarnych

• mechaniczna

10. Zwyrodnienie (kamica) - powstaje poprzez wytrącenie się płynów ustrojowych, które przyjmują postać złogów (żółciowych, moczowych, trzustkowych, śliniankowych) lub gruczołu krokowego.

11. Kamica żółciowa - jej następstwa to wodniak, ropniak pęcherza żółciowego, kamica przewodu żółciowego; wyróżniamy:

• kamicę cholesterolową

• kamicę wapniową

• kamicę mieszaną

12. Kamica moczowa:

• przyczyny:

• nadczynność tarczycy

• sposób odżywiania

• zakażenie dróg moczowych

• powikłania:

• kolka nerkowa

• wodonercza

• roponercza

• przewlekłe zakażenia

• krwiomocz

---