DRAMAT FRANCUSKI XVII WIEKU

(na podstawie Nicoll „Dzieje dramatu”)

1. Pierre Corneille (1606-1684)

Cyd

Streszczenie:

Akcja rozgrywa się na dworze króla Sewilli. Rodryk (syn Diego) i Ximena (córka Gomesa) są w sobie zakochani. Król odznaczył Diego tytułem marszałka. Zazdrosny Gomes znieważył go. Diego ze względu na podeszły wiek nie mógł sam pomścić tej zniewagi. Wyznaczył do tego swojego syna. Rodryk zabił Gomesa. Od tej pory Ximena była rozdarta między miłość do Rodryka i pragnienie pomszczenia ojca. Wkrótce Sankty wyznał miłość Ximenie, a ta zgodziła się, żeby pomścił on jej ojca i zabił Rodryka. Jednak Rodryk w tym czasie został wysłany przez króla do walki z Maurami. Na wojnie wykazał się niezwykłym bohaterstwem i poprowadził Hiszpanów do zwycięstwa- uzyskał nowe imię- Cyd (od. arab. `al sayyid'- pan). Triumfalny powrót Rodryka spotęgował w Ximenie pragnienie zemsty. Doszło do pojedynku między Sanktym i Rodrykiem. Jego zwycięzca miał poślubić Ximenę. Ona sama nie była obecna przy walce. Gdy przyszedł do niej Sankty i złożył jej swój miecz, Ximena nie dała mu dojść do słowa i uznała, że Rodryk nie żyje. Potem przed wszystkimi wyznała swoją miłość do niego i zaczęła nad nim rozpaczać. Wtedy powiedziano jej, że Rodryk żyje i na dodatek to właśnie on wygrał pojedynek. Król ustalił, że po roku żałoby Ximena poślubi Rodryka.

- zaczynam od streszczenia „Cyda” ponieważ jest to bez wątpienie największy dramat Corneille'a i jedno z najbardziej wpływowych dzieł francuskiej literatury

- C. stworzył „Cyda” w czasie, kiedy francuski siedemnastowieczny klasycyzm nie był jeszcze w pełni ukształtowany

- mniej więcej w tym samym czasie została wydana tragedia Jeana Mairet'a „Sophonisbe” oparta ściśle na wzorcach klasycznych- to dzieło spotkało się z niemal całkowitą aprobatą krytyki

- z kolei pojawienie się „Cyda” wywołało wzmożoną dyskusję nad kształtem francuskiego dramatu

- krytykom podobało się, że „Cyd” przestrzega zasady trzech jedności- zarzucali mu natomiast złamanie zasady prawdopodobieństwa i natłok zdarzeń

- oprócz tego potępiono nieklasyczne szczęśliwe zakończenie, charakterystyczne raczej dla tragikomedii, której bezkształtność odpychała klasyków

- niektóre zarzuty wobec „Cyda” była absurdalne- zarzucano Corneille'owi, że jego bohaterowie postępują nieetycznie- np. Ximena, która zgodziła się poślubić zabójcę ojca

- burza, jaką rozpętał „Cyd” przyczyniła się do umocnienia klasycznych zasad w francuskim dramacie- już całkowicie w zgodzie z nimi tworzył kolejny wybitny francuski dramatopisarz…

2. Jean Racine (1639-1699)

- R. do doskonałości doprowadził klasyczną tragedię (a raczej to, co uważano we Francji XVII wieku za klasyczną tragedię)

- „oczyścił” gatunek z tego wszystkiego, co jeszcze posiadał w swoich działach Corneille:

- postawił na prostotę języka

- stosował regularne miary wierszowe

- uprościł akcję- przestrzegał zasady prawdopodobieństwa, zrezygnował z dygresji

- głównym tematem jego tragedii była miłość- Corneille uważał, że tragedia powinna traktować o największych, „męskich” namiętnościach- honorze, zdradzie, wojnie

- R. w swoich dramatach skupiał się na postaciach kobiet

- bohaterowie R. są bardzo pogłębienie psychologicznie

- harmonia i precyzja języka R. sprawia, że traci on wiele na tłumaczeniach

FedraStreszczenie - patrz SENEKA

---