Ćwiczenia

17.12.2005 r.

MAKROEKONOMIA

Inflacja - jest to proces wzrostu ogólnego poziomu cen któremu towarzyszy spadek siły nabywczej pieniądza .

Zjawiskiem odwrotnym do inflacji jest deflacja

Deflacja - jest to proces spadku ogólnego poziomu cen i wzrostu siły nabywczej pieniądza

Miernikiem inflacji jest:

1. deflator - średnie miary cen

2. indeks cen konsumpcyjnych CPI mierzy on zmiany cen dóbr i usług konsumpcyjnych wchodzących w skład tzw. koszyka dóbr i usług konsumpcyjnych

3. wskaźnik cen dóbr i usług produkcyjnych PPI - mierzy on średnie zmiany cen dóbr i usług produkcyjnych

% stopa inflacji ogólnego poziomu cen w okresie % wzrost badanym w stosunku do okresu bazowego zmierzonego przy pomocy jednego z powyższych wskaźników

CPI - najczęściej stosowana zmiana cen artykułów kupowanych przez społeczeństwo.

Przyczyny inflacji :

(dlaczego ceny rosną )

1. przyczyny o charakterze popytowym ( inflacja popytowa ) wywołana przez czynniki które wpływają na globalny popyt

- wzrost płac któremu nie towarzyszy wzrost wydajności pracy ( rośnie popyt, ceny rosną)

- zwiększenie świadczeń transferowych lub obniżenie podatków ( becikowe)

2. przyczyny o charakterze podażowym wywołują inflację podażową ( kosztową) pchaną przez koszty - impuls inflacyjny ma miejsce od strony produkcji ( globalnej podaży )

• wzrost kosztów produkcji np. w wyniku wzrostu cen nośników energii ( ropa, gaz, itd. )

wzrost podaży pieniądza na taką przyczynę inflacji wykazali monetaryści

M Friedman - udowodnili oni że wzrost podaży pieniądza prowadzić będzie do inflacji

M ● V m = Y ● P

Ilość podaży pieniądza = ilości wartości dóbr i usług które można za nie kupić ( ogólny poziom cen )

Jeżeli 1>2 to rośnie ogólny poziom cen

Ilość podaży pieniądza > ilości wartości dóbr i usług które można za nie kupić

Szybkość obiegu pieniądza zmienia się tak wolno że można przyjąć że jest stała

Bank Centralny dba o właściwą podaż pieniądza

Inflacja ukryta - występowała w gospodarce centralnie planowanej ukryta bo państwo administracyjnie kontrolowało ceny ustalając je na zbyt niskim poziomie. Na rynek nie trafiała dostateczna ilość dóbr i usług podaż była niedostateczna popyt duży. Na rynku utrwalały się niedobory. Inflacja przejawiała się brakiem towarów na rynku ceny stałe ale brak towaru odroczony popyt.

Inflacja jawna

Skutki inflacji _

1. destabilizuje gospodarkę - zniekształcona zostaje informacyjna funkcja pieniądza

( ceny nie informują o stopniu rzadkości dobra i podmiotom jest trudniej podejmować decyzje)

2. osłabiona zostaje skłonność do eksportu

3. osłabiona zostaje skłonność do oszczędzania i inwestowania ( nie opłaca się oszczędzać przedsiębiorstwa nie chcą wpadać w zadłużenie )

4. tracą podmioty otrzymujące stały dochód ( nie traci handel - bo dochód zależy od marży)

5. dokonuje się redystrybucja dochodów ( od tych co mają stały dochód o tych co mają dochód zmienny )

Koszt zdzieranych zelówek - ponosimy dodatkowe koszty i dodatkowy trud.

Koszt zmienianych kart dań - drukowanie cenników metkowanie ( dodatkowe obciążenia )

Negatywne skutki inflacji dotyczą inflacji wysokiej:

• pełzająca

• krocząca

• galopująca - kilkadziesiąt %

• hiperinflacja - powyżej 100 %

Inflacja jednocyfrowa poniżej %% jest pożądana i korzystna motywuje do poszerzania działalności.

Polityka makroekonomiczna:

Narzędzia polityki makroekonomicznej:

Służą realizacji celów

1. polityka fiskalna

2. polityka pieniężna

3. polityka dochodowa - polega na oddziaływaniu przez Państwo na poziom płac i cen.

W tym celu państwo może ustala

• płace minimalne ( 899,10zł ) i

• płace maksymalne ( wynikają z ustawy kominowej w spółkach skarbu państwa ograniczenie dochodów menagerów )

oraz ceny

• minimalne

• maksymalne

4. polityka handlu zagranicznego - obejmuje instrumenty służące oddziaływaniu na wymianę gospodarczą z zagranicą ( np. kontyngenty, cła itp.)

Polityka fiskalna obejmuje ogół czynności i decyzji których celem jest gromadzenie dochodów budżetowych przez państwo i rozdysponowanie ich na cele związane z realizacja polityki socjalno - gospodarczej.

Poprzez budżet i system podatkowy - plan finansowy obejmujący dochody i wydatki państwa sporządzany jest według 5 zasad :

1. zasada rocznego budżetowania - budżet sporządzany jest na okres 1 roku obrachunkowego

2. zasada jedności - budżetowa ustawa musi stanowić całość ( 1 ustawa )

3. zasada zupełności budżet musi obejmować wszystkie dochody i wydatki ( każda zmiana wymaga nowelizacji)

( Rezerwa budżetowa - pieniądze wydane na nie wiadomo co, nie mające celu)

4. zasada jawności - budżet jest podawany do wiadomości przez publikację w Dzienniku Ustaw

5. zasada równowagi budżetowej - budżet musi być zrównoważony od strony rachunkowej nie muszą być równe dochody i wydatki

Wydatki budżetowe:

1. wydatki związane z realizacją tradycyjnych funkcji Państwa :

• policja - bezpieczeństwo wewnętrzne

• wojsko - bezpieczeństwo zewnętrzne

• administracja wymiar sprawiedliwości

1. wydatki związane z realizacją celów społecznych i socjalnych :

• edukacja

• ochron zdrowia

• kultura

• pomoc społeczna

1. wydatki związane z interwencją państwa w gospodarkę

• dotacje ( nie wszystko można dotować - określone jest co można)

• pomoc publiczna ( środki finansowe w postaci dotacji )

1. obsługa długu publicznego

4

Ilość podaż pieniądza

Odpowiedzialny jest Bank Centralny zdaniem Monetarystów

Szybkość obiegu pieniądza

Dochód narodowy w ujęciu rzeczowym

Ogólny poziom

cen

---