PRZEDSIĘBIORSTWO- wyodrębniona prawnie, organizacyjnie i ekonomicznie jednostka prowadząca działalność gospodarczą w celu osiągnięcia zysku. W jej skład
wchodzą mniej lub bardziej odrębne jednostki gospodarcze, nazywane zakładami. Przedsiębiorstwo posiada samodzielność ekonomiczną.
Czasem posiada również osobowość prawną. Potocznie przedsiębiorstwo określa się również jako "firmę", jednak warto pamiętać, że jest to błędne określenie…
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA-to najogólniej, najprościej mówiąc forma aktywności przedsiębiorców działających na rynku. Dokładniejsze definicje tego pojęcia występują w wielu ustawach i różnią się między sobą
Działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych definiuje ją jako działalność zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w dalszej części tej ustawy.
W ustawie o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
PRZEDSIĘBIORCA-w myśl Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej - "osoba fizyczna to osoba prawna i jednostka nie mająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą" (art. 4 ust. 1 ustawy).
OSOBĘ PRAWNĄ definiuje się zazwyczaj jako trwałe zespolenie ludzi i środków materialnych w celu realizacji określonych zadań, wyodrębnione w postaci jednostki organizacyjnej wyposażonej przez prawo (przepisy prawa cywilnego) w osobowość prawną.
OSOBOWOŚĆ PRAWNA- zdolność przedsiębiorstwa do zawierania umów, zaciągania zobowiązań, występowania w sądzie w swoim własnym imieniu
SPÓŁKA- umowny związek co najmniej 2osób działających dla osiągnięcia wspólnego celu gosp.
Teraz zdecydowanie możemy przejść do dalszej części zajęć.
Jak wiecie, wyróżniamy bardzo wiele form, rodzajów i typów przedsiębiorstw w dzisiejszej gospodarce. Jednak warto je w jakiś sposób pogrupować
Czy macie może pomysł w jaki sposób to zrobić, wg jakich kryteriów?
Jak sami zauważyliście jest ich bardzo wiele, co potwierdza fakt, że występuje ogromna ilość rozmaitych przedsiębiorstw! Skupimy się jednak na wyszczególnieniu najistotniejszych kryteriów. Klasyfikujemy przedsiębiorstwa wg:
Własności
Formy organizacyjno- prawnej
Notowania lub nie notowania na giełdzie papierów wartościowych
Rodzaju i zakresu działalności
Terytorialnego rozczłonkowania
Zakresu internacjonalizacji- globalizacji ( wyjście na rynek światowy)
Oprócz zwykłych przedsiębiorstw mamy również przedmioty wielopodmiotowe tzn. koncerny i holdingi.
My skupimy się na 2. kryterium, które w pewien sposób jest związane z pozostałymi. Omawiając formy o-p będziemy je rozróżniać m.in. na podstawie podobnych kryteriów, które już wymieniłyśmy
NAZWA |
RODZAJ |
KODEKS PRAWNY |
OSOBOW. PRAWNA |
ODP. ZA ZOBOW. |
DOCHÓD |
MIN. KAPITAŁ ZAŁOŻYCIELSKI |
PROCEDURA ZAKŁADNIA ORAZ CECHY CHARAKTERYSTYCZNE |
przed. jednoosobowe (indywidualne/ jednoosobowego właściciela) |
osobowe (co oznacza, że nazwa f. musi zawier. nazwisko i imię właśc.) |
cywilny |
brak (nie może samodzielnie wchodzić w porozumienie z innymi podmiotami, zawierać z nimi umów oraz zaciągać kredytów) |
nieogr. (majątek firmy+osob.) |
- |
- |
1)URZĄD MIASTA (odp.delegatura, właściwy dla miejsca zam. np. Łódź-Polesie) ● składamy wniosek o zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej ● kupujemy znaczek skarbowy ● po 2tyg. otrzymujemy zezwolenie 2)URZĄD SKARBOWY(właściwy dla miejsca zam.) ● pokazujemy zezwolenie równolegle: URZĄD STATYSTYCZNY ● ubiegamy się o zezwolenie na REGON (numer); ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) ● w ciągu 7dni informujemy o rozpoczęciu działalności gosp., ubezpieczamy pracowników ● czekamy na wizytę sanepidu cechy charakterystyczne: `+`prosta procedura zakładania; idealna forma dla małych rodzinnych biznesów `-' niemożność rozdzielenia majątku osobistego od majątku firmy, trudność w szybkim pozyskaniu kapitału inwestycyjnego; zyski: wszystko dla jednego właściciela |
spółka cywilna |
- |
cywilny |
brak |
nieogr. i solidarna (odpowiadają wspólnie, sąd wybiera kto spłaca dług spółki; brak odp.s.- każdy odp.za siebie, swoim osob. majątkiem) |
do 400 tys.€ |
-* |
jak wyżej; cechy charakterystyczne: jest to spółka, która posiada przynajmniej dwóch właścicieli, `-` wszystkie formalności załatwiają razem np. Nowak -> US Łódź-Polesie Kowalski -> US Łódź-Bałuty Spółka -> US Łódź-Śródmieście muszą w 3 miejsca chodzić żeby założyć s., a później płacić ZUS, podatki
`+' jest ich najwięcej, bo szybko (w porównaniu do następnych) się ją zakłada; brak kapitału; najczęściej są to firmy rodzinne (lub zakładają ją blisko mieszkające osoby) zakładające spółki w domach lub jego pobliżu: ten sam US, zaufanie między wspólnikami; zyski: dzielą na połowę
|
spółka jawna |
osobowa |
handlowy |
brak |
nieogr. i solidarna |
od 400 tys.€ |
-* |
jak wyżej + SĄD GOSPODARCZY ● rejestrujemy przedsiębiorstwo różnica: `+'większa,`-`dłuższy proces zakładania, sp. jawna działa tylko w celach komercyjnych, sp. cywilna może działać również w celach nie zarobkowych (np. organizacje charytatywne, budowa wspólnej drogi); zyski: podział proporcjonalnie do wkładu pracy i kapitału-każdy zarabia na siebie; ustalone w umowie |
spółka partnerska |
osobowa |
handlowy |
brak |
nieogr. |
- |
-* |
jak wyżej + obowiązek spisania aktu notarialnego; różnica: sp. partnerską mogą założyć przedstawiciele tylko wolnych zawodów (partnerami mogą być: architekci, księgowi, adwokaci, notariusze, doradcy podatkowi, radcy prawni, biegli rewidenci, rzecznicy majątkowi, tłumacze przysięgli, brokerzy ubezpieczeniowi, aptekarze, lekarze, położne, pielęgniarki, stomatolodzy, weterynarze), za pracę w niej pobierają honoraria indywidualne, z których część przekazują na utrzymanie spółki; umowa w formie aktu notarialnego; zyski: jak wyżej |
spółka komandytowa |
osobowa |
handlowy |
brak |
komandytariusz - odpowiada w sposób ogr. do wysok. sumy komandytowejjaką się ustala, komplementariusz - nieogr. |
- |
-* |
jak wyżej; różnica: w firmie występują wspólnicy zwani: komandytariuszem- jest tylko jeden, nie ma prawa głosu, może sprawdzać dokumenty, komplementariuszem- co najmniej jeden, ma wpływ na bieżące funkcjonowanie firmy oraz prawo do reprezentowania jej; umowa w formie notarialnej; zyski: jak wyżej |
spółka komandytowo-akcyjna |
osobowa |
handlowy |
brak |
komandytariusz- ogr. komplementariusz/ akcjonariusz- nieogr.,
|
- |
50 tys. PLN** |
jak wyżej; różnica: jeden ze wspólników jest akcjonariuszem spółki. Posiada akcje a nie udziały; umowa w formie notarialnej; zyski: jak wyżej
|
spółka z ograniczoną odpow. Z O.O |
kapitałowa |
handlowy |
posiada |
ograniczona (do wysokości wniesionych wkładów pieniężnych/ rzeczowych) |
- |
50 tys. PLN** |
jak wyżej; cechy charakterystyczne: dominujący typ spółek handlowych; dla przedsiębiorstw o szerokim zakresie działalnoci gosp.; forma bezpieczniejsza niż sp. jawna; organy władzy: zarząd, rada nadzorcza oraz zgromadzenie wspólników; wspólnicy muszą wnieść udziały w wysokości 100% wartości w momencie podpisania umowy; udziałowcy mogą zarządzać spółką; umowa i statut (na jaki okres powołany jest zarząd, sposób ograniczenia możliwości sprzedaży udziału; to czego nie określi się w statucie podlega KSH) w formie notarialnej zyski: jak wyżej |
spółka akcyjna |
kapitałowa |
handlowy |
posiada |
ograniczona |
- |
500 tys. PLN** |
jak wyżej; cechy charakterystyczne: akcjonariusze wnosząc kapitał otrzymują akcje; przy zakładaniu wystarczy wpłacić 25% wartości akcji, a resztę dopłacić w ciągu roku; posiadacze akcji mają prawo do udziału w zyskach (dywidendy) i decydowania o losach spółki na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy; organy: zarząd (odp. za bieżącą działalność), rada nadzorcza i walne zgromadzenie a. (podejmują decyzje strategiczne); jako jedyna musi publicznie udostępnić wyniki swej działalności; dla ogromnych przedsiębiorstw, często międzynarodowych |
spółdzielnie |
- |
- |
posiada |
ograniczona |
- |
wkład pieniężny lub aport (rzeczowy) |
jak wyżej; cechy charakterystyczne: zrzesza osoby fizyczne lub prawne; duża liczba członków o małej, indywidualnej sile ekonomicznej; organy: zarząd, rada nadzorcza, walne zgromadzenie członków spółdzielni; najczęściej; najczęściej: spółdzielnie mieszkaniowe łączące rzemieślników, kupców, rolników, mieszkańców; nie jest wpisana do rejestru przedsiębiorców zyski: zależą od wysokości wniesionego wkładu pieniężnego lub aportu
|
przedsiębiorstwa państwowe |
- |
- |
posiada |
ograniczona |
- |
- |
jak wyżej + wpis do rejestru przedsiębiorców; może być utworzone jako: ● przedsiębiorstwo działające na zasadach ogólnych , mające na celu osiąganie zysku ● przedsiębiorstwo użyteczności publicznej, którego zadaniem jest przede wszystkim bieżące i nieprzerwane zaspakajanie potrzeb ludności (np. przed. komunikacyjne, wodociągowe); cechy charakterystyczne: organy: ogólne zebranie pracowników, rada pracownicza, dyrektor; obecnie przed.państwowe podlegają prywatyzacji |
Potrzebne jest tylko 100zł na znaczek skarbowy
** Kapitał potrzebny na zakup akcji (wartość jednej akcji niemniejsza niż: sp. komandytowo-akcyjna Z O.O. 500PLN, akcyjna 1PLN)