Duszność jest objawem charakteryzującym się:
- nieprawidłowym rytmem oddychania
- nieprawidłowym torem oddechowym
- nieprawidłową częstością i głębokością oddechów
- nieprawidłowym stosunkiem wdechu do wydechu
Tachypnoe - oddech przyspieszony, płytki
Bradypnoe - oddech zwolniony, wydłużony wdech i wydech
Dyspnoe - utrudnione oddychanie, z dużym wysiłkiem, często towarzyszy sinica
Hyperpnoe - oddech pogłębiony ale bez wysiłku, charakterystyczny przy zmniejszonym przepływie płucnym
Orthopnoe - oddech utrudniony ze znacznym wysiłkiem, dziecko często przyjmuje pozycję siedzącą aby ułatwić sobie oddychanie
Apnoe - przerwa w oddychaniu trwająca powyżej 10-15 s, towarzyszy bradykardia, bladość lub sinica
Oddech Biota - rytmiczne oddychanie przerywane bezdechami (dysfunkcja ośrodka oddechowego)
Oddech Cheyne'a-Stokesa - naprzemienne okresy głębokiego i płytkiego oddechu aż do jego krótkiego zatrzymania (choroby OUN)
Oddech Kussmaula - oddech głęboki i przyspieszony (w kwasicy metabolicznej, ciężkich wadach serca)
Przy uszkodzeniu nerwu przeponowego charakterystyczny jest "żebrowy" tor oddechowy. Występują wówczas intensywne ruchy klatki piersiowej, wciąganie powłok brzusznych w fazie wdechowej - tzw "brzuch łódkowaty".
Podział duszności:
- wdechowa
- wydechowa
- wdechowo-wydechowa
- wysiłkowa
- spoczynkowa
- okresowa
- stała
Duszność objawiająca się przedłużonym wdechem, wykonywanym z wysiłkiem, z zaciąganiem przestrzeni międzyżebrowych występuje często w przypadku:
- wad rozwojowych
- ciała obcego
- zwężenia krtani, tchawicy
Duszność wydechowa, występuje w:
- stanach zapalnych dróg oddechowych
- astmie oskrzelowej
Najbardziej charakterystyczna dla niewydolności układu krążenia jest stała duszność wdechowo-wydechowa. Występuje w:
- tamponadzie osierdzia
- wadach wrodzonych serca
- kardiomiopatiach