22. Konstytutywne cechy osoby ludzkiej.
Cechy charakterystyczne dla bytu osobowego (czyli wyróżnienie od przyrody), tzw. CECHY KONSTYTUTYWNE:
Poznawanie ludzkie:
rozumowe (rozumność, myślenie słowo-logiczne, czyli typowo ludzkie)
poznanie zmysłowe
poznanie symboliczne - wyrażanie siebie za pomocą znaków; słowa pomagają w myśleniu
intelektualne przeżywanie sensu (życia, świata) - człowiek pożąda; tzw. autoświadomość.
Zdolność do uczuć wyższych - przede wszystkim do miłości (jest to akt osobowy, w którym spełnia się życie człowieka; wtedy życie zmierza do doskonałości psychicznej; jest obecna troska o drugiego człowieka, maksymalne oddanie. Max Scheller powiedział: „miłość do jednej osoby uczy afirmacji życia”. Poprzez miłość afirmujemy dobro drugiej osoby. Miłość to optymalny model relacji społecznych. Mieczysław Krompiec twierdzi, że miłość w ontogenezie człowieka poprzedza poznanie).
Wolność i wolna wola - wolność wewnętrzna, ponieważ zewnętrznie człowiek jest wolny pośrednio; akty decyzyjne - decyzja jest nośnikiem. To, co dobre w człowieku dąży do uwolnienia.
Podmiotowość wobec prawa - zgodność.
Zupełność bytu osobowego - osoba ludzka jako byt o najwspanialszej metodzie bytowania. Człowiek jest zharmonizowany wewnętrznie.
Mowa - system leksykalny, gramatyczny i semantyczny; system sygnalizacyjny to pismo; jest to instytucjonalny system kształcenia (nauka zwierząt od rodziców)
Wychowanie moralne, umiejętność tworzenia cywilizacji
Śmiech i uśmiech
Sumienie i przejawy sumienia - poczucie winy i oczyszczenie się z niej, potrzeba refleksji
Empatia - zdolność do współdziałania, współwystępuje z refleksją
Termin praca i praca zarobkowa według Ernesta Bloch'a.
Zadaniem priorytetowym jest wdrożenie powyższych cech dziecku. Zwierzęta w przeciwieństwie do człowieka nie niszczą środowiska i nie zabijają innych dla satysfakcji.
Literatura dodatkowa:
Max Scheller: „Istota i forma sympatii”.