Najważniejsze grupy bakterii
W oparciu o morfologię, możliwość wzrostu w warunkach tlenowych/beztlenowych oraz odczyn Grama podzielono bakterie na kilka grup, przykładowo:
Grupa:
1. Ziarniaki (cocci), formy kuliste
Ziarniaki Gram(+)
tlenowe: Micrococcus, Staphylococcus, Streptococcus, Leuconostoc, Pediococus
beztlenowe: Sarcina, Peptococcus,Ruminococcus
Ziarniaki Gram(-) - są tu bakterie glebowe, patogeny orazi zasiedlające przewód pokarmowy, błony śluzowe ssaków.
tlenowe: Neisseria, Moraxella, Acinetobacter,
beztlenowe: Acidaminococcus, Veilonella
Pałeczki (proste bakterie cylindryczne)
Gram(+)
tlenowe G(+) nie tworzące endospor: Lactobacillus, Listeria,
tlenowe maczugowce i promieniowce: Corynebacterium, Arthrobacter, Brevibacterium, Eubacterium, Bifidobacterium, Mycobacterium, Nocardia, Actinomyces, Micromonospora, Streptomyces.....
tlenowe pałeczki i ziarniaki tworzące endospory: Bacillus, Sporolactobacillus, Sporosarcina, Thermoactinomyces
beztlenowe pałeczki i ziarniaki tworzące endospory: Clostridium, Desulfomaculatum, Oscillospira
Tlenowe bakterie fototroficzne - sinice (Cyanophyta
fototrofy oksygenowe, zawierają chlorofil a i inne barwniki (takie same jak w chloroplastach roślin)
duże zróżnicowanie morfologiczne, występują zarówno formy jedno- jak i wielokomórkowe
niektóre poruszają się ruchem ślizgowym
niektóre gatunki posiadają w nici ściśle wyspecjalizowane komórki - heterocysty - odpowiedzialne za wiązania azotu atmosferycznego, co powoduje, ze są one organizmami pionierskimi
ściana komórkowa zawierająca mureinę, rybosomy 70S
szeroko rozpowszechnione w wodach słodkich, słonych jak i na lądzie, wykazują zdolność do wzrostu w ekstremalnych środowiskach (np. kwaśne pH 4,0, gorące 700C źródła)
niektóre gatunki żyją w symbiozie (np. Nostoc, Anabaena)
Archaea
Archaea dzielimy na trzy grupy:
Metanogeny
Ekstremalne halofile
Ekstremalne termoacidofile
Archeony:
żyją w środowiskach ekstremalnych takich jak
gorące źródła (Sulfolobus, Pyrococcus)
duże zasolenie (Halobacterium)
bezwzględnie beztlenowe - bakterie metanogenne (Methanobacterium)
rybosomy (70S) Archea są tej samej wielkości jak u Bacteria, lecz opornością na antybiotyki (streptomycyna, chloramfenikol) oraz wrażliwością na toksynę błoniczą przypominają rybosomy eukariotyczne
chromosom Archea jest podobnie jak u bakterii kolistą, pojedynczą cząsteczką DNA nie otoczoną błoną, lecz często mniejszą niż np. u E. coli
inny niż u bakterii skład ściany komórkowej i błony
- lipidy błony cytoplazmatycznej u Archea nie są związane estrowo (jak u bakterii i eukariota), ale są połączone z glicerolem eterowo, ponadto są długołańcuchowe i mogą być rozgałęzione
ściana komórkowa Archea nie zawiera peptydoglikanu, występuje tu tzw. pseudomureina, zawierająca zamiast kwasu N-acetylomuraminowego, kw N-acetylotalozoaminouronowy, ponadto występuje tu warstwa S (układ białek lub glikoprotein na powierzchni komórek), u niektórych Archea na zewnątrz błony cytoplazmatycznej występuje gruba warstwa polisacharydowa