Uwarunkowania rodzinne niedostosowania społecznego nieletnich, pozostających pod nadzorem kuratora

Koncepcja metodologiczna pracy

1. Przedmiot badań

Przedmiotem badań są uwarunkowania rodzinne nieprzystosowania społecznego nieletnich pozostających pod opieką kuratora sądowego.

2. Problemy badawcze

PROBLEM GŁÓWNY

W jaki sposób kształtuje się wpływ rodziny na problem niedostosowania społecznego nieletnich, pozostających pod nadzorem kuratora sądowego?

PROBLEMY SZCZEGÓŁOWE:

• Jaki wpływ mają patologie w rodzinie na niedostosowanie społeczne nieletnich?

• Jaki wpływ ma styl wychowania w rodzinie na niedostosowanie społeczne nieletnich?

• Jaki wpływ ma kształt relacji z rodzicami na dostosowanie społeczne nieletnich?

• Jaki wpływ ma sytuacja socjo-ekonomiczna rodziny na nieprzystosowanie społeczne nieletnich?

• Jaki wpływ ma ilość czasu poświęcanego przez rodziców dla dziecka na nieprzystosowanie społeczne nieletnich?

• Jaki wpływ mają stosunki rodziny z najbliższym otoczeniem społecznym na nieprzystosowanie społeczne nieletnich?

• Jak kształtują się zależności pomiędzy oceną relacji koleżeńskich dziecka przez rodziców a nieprzystosowaniem społecznym nieletnich?

• Jaki wpływ ma stosowanie kar fizycznych w rodzinie na nieprzystosowanie społeczne nieletnich?

• Jaki wpływ ma subiektywna ocena domu rodzinnego na nieprzystosowanie społeczne nieletnich?

• Jaki wpływ mają stosunki panujące w rodzinie na relacje kształtowane z rówieśnikami?

• Jakie są zależności pomiędzy wykształceniem rodziców a nieprzystosowaniem społecznym nieletnich?

• Jakie są zależności pomiędzy strukturą rodziny (pełna, niepełna) na nieprzystosowanie społeczne nieletnich?

3. Cele badań:

• Cel poznawczy - poszerzenie wiedzy na temat przyczyn zachowań nieletnich, które prowadzą do ich społecznego nieprzystosowania;

• Cel praktyczny - badania mogą służyć nauczycielom, wychowawcom i osobom spotykających się z problemami nieprzystosowania społecznego;

• Cel wyjaśniający - próba wyjaśnienia zależności pomiędzy wielowymiarowym wpływem rodziny a nieprzystosowaniem społecznym nieletnich.

4. Hipotezy badawcze

HIPOTEZA GŁÓWNA:

Rodzina będzie miała podstawowy wpływ na kształtowanie się zachowań związanych z nieprzystosowaniem społecznym nieletnich, pozostających pod nadzorem kuratora sądowego

HIPOTEZY SZCZEGÓŁOWE:

1. Im więcej patologii (np. alkoholizm, uzależnienia, zamachy samobójcze) mających miejsce w rodzinie, tym więcej zachowań związanych ze społecznym nieprzystosowaniem przejawiają nieletnich.

2. Im bardziej styl wychowania rodziców zmierza w kierunku braku zainteresowań dzieckiem, tym więcej zachowań prowadzących do nieprzystosowania społecznego nieletnich.

3. Im więcej zaangażowania rodziców w wychowanie, tym lepsza reprezentacja pozytywnych wzorców i mniej tendencji do zachowań odbiegających od norm.

4. Im więcej czasu poświęcanego przez rodziców dziecku osobiście, tym mniej tendencji do przejawiania zachowań wskazujących na nieprzystosowanie.

5. Im gorsza sytuacja socjo-ekonomiczna, tym większa tendencja do przejawiania przez nieletnich zachowań, związanych z nieprzystosowaniem.

6. Im lepsze stosunki rodziny z najbliższym otoczeniem, tym mniej zachowań nieletnich związanych ze społecznym nieprzystosowaniem.

7. Im lepiej rodzice oceniają kontakt dziecka z rówieśnikami (koleżanki, kolegów), tym lepsze relacje dziecka z rodziną i mniej tendencji do nieprzystosowania społecznego.

8. Im więcej kar fizycznych stosowanych przez rodziców, tym więcej zachowań związanych z nieprzystosowaniem będą przejawiać nieletni.

9. Im lepsza subiektywna ocena (np. poczucie bezpieczeństwa) własnego domu rodzinnego, tym mniej zachowań związanych z nieprzystosowaniem nieletnich.

10. Im lepsze relacje kształtowane w rodzinie, tym lepszy kontakt będzie nawiązywać dziecko z rówieśnikami.

11. Im niższe wykształcenie rodziców, tym niższa presja na wykształcenie dziecka, słabszy poziom zainteresowania jego wynikami w nauce i skłonność do nieprzestrzegania norm panujących w rzeczywistości szkolnej, a w rezultacie lepsze wyjście dla społecznego nieprzystosowania nieletnich.

12. Pełna rodzina będzie sprzyjać tendencjom do wpisywania się w normy społeczne bardziej od rodziny rozbitej.

5. Wskaźniki badawcze:

1. Wskaźnikami uwarunkowań rodzinnych będą:

1. patologie w rodzinie

2. style wychowania w rodzinie

3. ilość czasu i zaangażowanie rodziców w proces wychowawczy

4. sytuacja socjo-ekonomiczna

5. stosowanie kar fizycznych

6. stosunki rodziny z najbliższym otoczeniem

7. ocena kontaktu z rówieśnikami przez rodziców

8. wykształcenie rodziców

9. subiektywna ocena domu rodzinnego przez nieletniego respondenta

10. struktura rodziny

1. Wskaźniki patologii:

1. obecność w rodzinie: alkoholizmu, przemocy fizycznej i psychicznej, ostrych konfliktów, samobójstw i prób samobójczych, innych uzależnień;

1. Wskaźniki stylu wychowania w rodzinie:

1. poziom wymagań;

2. kontroli czasu wolnego dziecka przez rodziców;

1. Wskaźniki zaangażowania rodziców w proces wychowawczy:

1. ilość czasu poświęcanego dziecku przez rodziców;

2. sposób spędzania wolnego czasu dziecka z rodzicami

1. Wskaźniki sytuacji ekonomicznej:

1. subiektywne odbierany poziom problemów finansowych;

2. subiektywnie odczuwana przez respondenta sytuacja socjo-ekonomiczna rodziny

1. Wskaźniki stosunków i relacji rodziny z najbliższym otoczeniem:

1. ocena stosunków z sąsiadami

2. ilość odwiedzin przez dalszą rodzinę

1. Ocena kontaktu z rówieśnikami przez rodziców:

1. subiektywne ustosunkowanie się respondenta;

2. ilość odwiedzin przez rówieśników, kolegów i koleżanki w domu rodzinnym

1. Wykształcenie rodziców (mierzone szczeblem wykształcenia):

1. niepełne podstawowe

2. podstawowe

3. niepełne zawodowe

4. zawodowe

5. niepełne średnie

6. średnie

7. niepełne wyższe

8. wyższe

1. Subiektywna ocena domu rodzinnego:

1. poczucie szczęścia w domu rodzinnym

1. Struktura rodziny:

1. pełna

2. niepełna (bez matki)

3. niepełna (bez ojca)

6. Dobór próby badawczej

Próbę zaplanowano na 30 osób będących nieletnimi i pozostającymi pod nadzorem kuratora sądowego.

---