Socjalizacja
Definicja socjalizacji
1) proces kształtowania mentalności, postaw i działań ludzi przez społeczeństwo.(P. Sztompka, 2007, s.224)
2) to złożony, wielostronny proces uczenia się, dzięki któremu człowiek, istota biologiczna, staje się istotą społeczną, członkiem określonego społeczeństwa i reprezentantem określonej kultury. Jest to proces stawania się takim, jakim chce nas mieć nasze otoczenie społeczne ( B. Szacka, 2003, s. 137)
3) rozwój natury społecznej lub charakteru - tj. społecznego stanu psychiki - osób, które znajdują się we wzajemnych związkach. (Z. Bokszański, 2007, s. 42)
4)realne istnienie zarówno trwałych stosunków między ludźmi, jak i instytucji ( sposobów myślenia i działania), które jednostka zastaje ,,gotowe” i stopniowo przyjmuje.( Z. Bokszański, 2007, s. 42)
Teorie socjalizacji
1) ,, stopniowe przyswajanie i zinternalizowanie wartości oraz podstawowych norm środowiska społecznego, przy zachowaniu stanu równowagi między potrzebami organizmu, osobowością i strukturą społeczną” T. Parsons)( Z. Bokszański, 2007, s. 43)
2) psychoanaliza - siła kształtującą rozwój osobowości jest czynnik społeczny.( Freud)( Z. Bokszański, 2007, s. 43)
3) teoria rozwoju poznawczego - ,,procesy rozwojowe umożliwiają jednostce nie tylko przystosowanie się do warunków środowiskowych, ale także wykorzystywanie doświadczeń”; środowisko jest środkiem służącym rozwojowi osobowości. ( J. Piaget)( Z. Bokszański, 2007, s. 44)
4) teoria uczenia się - zachowanie człowieka to odpowiedź na impulsy płynące z otoczenia, są powiązane z doświadczeniem i przetwarzaniem; do modyfikacji zachowań dochodzi w trakcie uczenia się poprzez wzmocnienia, przetwarzanie informacji. ( Z. Bokszański, 2007, s. 44)
5) proces zdobywania umiejętności komunikacji; przyjmowanie ról, komunikacja symboliczna umożliwia jednostce nadawanie znaczeń środowisku i własnemu działaniu.( George H. Mead) ( Z. Bokszański, 2007, s. 44)
6) współczesne teorie - społeczeństwo wywiera realny wpływ na rozwój osobowości, istota ludzka staje się przedmiotem zdolnym do działania społecznego tylko przez przystosowanie do środowiska oraz przez aktywne działanie w jego obrębie. ( Z. Bokszański, 2007, s. 44)
Fazy socjalizacji
1) niemowlęctwo - najwcześniejsze doświadczenia pozostawiają ślad; dominujące znaczenie ma zaspokajanie podstawowych potrzeb, rozróżnia je, sygnalizuje swoje potrzeby. Dziecko przywiązuje się do matki, z czasem do innych osób ze swojego otoczenia, warunkiem jest częstotliwość kontaktu. Niemowlę odreagowuje swoje emocje przez komunikaty werbalne i niewerbalne, zaczyna także coraz lepiej rozumieć i interpretować zachowania czy sytuacje.
2) dzieciństwo - występuje naśladownictwo, kopiowanie, wzorowanie się, a także indywidualne sposoby przyjmowania ról i różne reakcje na ,,znaczących innych”, dziecko wchodzi w interakcje i samo się zmienia.
3) dorastanie - socjalizacja wtórna(wchodzenie w świat symboliczny), jest to nigdy niekończący się etap socjalizacji. Dzięki socjalizacji wtórnej człowiek przygotowuje się, a następnie zajmuje określone miejsce w hierarchii społecznej, staje się obywatelem jakiegoś państwa, ma poczucie przynależności do konkretnego narodu.(Z. Bokszański, 2007, s. 45)
Sposoby przekazu kultury między pokoleniami wg. M. Meada
1) kultura postfiguratywna - model chłopskiej kultury tradycyjnej, gdzie młoda generacja kształtuje się bez zakłóceń na wzór i prawdopodobieństwo rodziców.
2) kultura kofiguratywna - charakterystyczna dla społeczeństwa przemysłowego, gdzie funkcjonuje przekaz w obie strony.
3) kultury prefiguratywne - rozwiną się w społeczeństwach poindustrialnych, gdzie dojdzie do odwrócenia tradycyjnych zasad i będziemy mieli do czynienia z uczeniem się nowych postaw i zachowań.(Z. Bokszański, 2007, s. 46)
BIBLIOGRAFIA
B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii. Warszawa 2003, s.137.
P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa. Wydawnictwo Znak 2007, s. 224.
R. Borowicz, Socjalizacja. W: Z. Bokszański ( red.). Encyklopedia socjologii. T.4. S - Ż. Oficyna naukowa. Warszawa 2002, s. 42 - 46.