WSKAZANIA DO USUNIĘCIA ZĘBA
Choroby tkanek zęba
próchnica-beznadzieja (nie kwalifikująca się do leczenia)
zgorzel miazgi mleczaków
przetrwałe mleczaki
zgorzel miazgi stałych zębów nie nadające się do kanałówki
Choroby przyzębia
zmiany zapalne na >⅓ długości korzenia
rozchwianie III°
nawrotowe ropnie przyzębne
Obrażenia zębowe
złamanie korony poniżej szyjki (uniemożliwiające odbudowę)
złamanie korzenia (podłużne, skośne; poprzeczne, szczególnie przykorzeniowe są wciąż do resekcji)
złamanie zęba wielokorzeniowego
złamanie/zwichnięcie mleczaka
zęby ze zgorzelą miazgi tkwiące w szczelinie złamania
Wady rozwojowe zębów
nieprawidłowa budowa
nieprawidłowe położenie
zęby noworodkowe (tzw. „z. przedmleczne”)
zęby zatrzymane (najczęściej te, które wyrzynają się jako ostatnie: 13/23 i 35/45)
z utrudnionym wyrzynaniem
będące przyczyną nerwobóli, torbieli
zęby w rozszczepieniach podniebienia
zęby zdrowe ze wskazań ortodontycznych
Zębopochodne zakażenia odogniskowe w chorobach układowych
reumatyzm (w fazie ostrej)
zapalenie wsierdzia lub mięśnia sercowego
zapalenie n. wzrokowego
zapalenie kłębuszkowe nerek
choroby autoimmunologiczne:
choroby alergiczne
choroby skóry
choroby z autoagresji
Przyczyny jatrogenne
sperforowane zęby podczas kanałówki
przepchnięcie materiału/narzędzia w stronę tkanek OW (w zębach, które nie kwalifikują się do resekcji!!!)
złamane narzędzie w niedopełnionym kanale
pozostawione korzenie
PRZECIWWSKAZANIA DO USUNIĘCIA ZĘBA
OGÓLNE
bezwzględne
ostra białaczka szpikowa
względne
choroby układu krążenia
niewydolność
operacje zastawek, wady zastawek, sztuczne zastawki
nadciśnienie (rozkurczowe >100)
<6 m-cy przed operacją
pacjent zażywa acenokumarol (antagonista wit. K), obniżający krzepliwość (trzeba go zamienić na niskocząsteczkową heparynę → Clexan)
pacjent zażywa aspirynę >75mg
PODAĆ 2g PENICYLIN 1h PRZED ZABIEGIEM / UCZULONYM 600mg CLINDAMYCYNY
niewyrównana cukrzyca - źle się rany goją → dać antybiotyk, zaszyć ranę
padaczka (tak, zdarzają się napady)
nadczynność tarczycy - może być przełom tarczycy (ale obecnie rzadko się zdarza)
choroby wątroby (wątroba produkuje czynniki krzepnięcia)
choroby krwi i skazy krwotoczne - hemofilia, małopłytkowość (PLT 90k/mm³ - zaszyć ranę, poniżej - nie brać się za to)
choroby nerek (tacy pacjenci często są na dodatek HBs(+), HCV(+), …) - najlepiej wyrywać po dializie (bo są oczyszczeni), nie dawać im NLPZ
ciążą, miesiączka - 2 trymestr najbezpieczniejszy
ostre choroby zakaźne (opryszczka!!!) - przez ranę może dojść do posocznicy (sepsy)
MIEJSCOWE
bezwzględne
ząb tkwiący w guzie nowotworowym
względne
szczękościsk III°
wrzodziejące zapalenie jamy ustnej (jakieś rzekomo błoniaste naloty)
zęby w napromieniowanych tkankach: <6 m-cy po radioterapii
(radioterapia niszczy ślinianki → brak śliny → próchnica)
POWIKŁANIA PO USUNIĘCIU ZĘBA
„BŁĘDY TECHNICZNE”
niezamierzone usunięcie zęba sąsiedniego
zwichnięcie zęba sąsiedniego
uszkodzenie tkanek twardych zęba sąsiedniego
uszkodzenie tkanek miękkich
przepchnięcie korzenia do kanału żuchwy
przepchnięcie korzenia do zatoki szczęki
przepchnięcie zęba w obręb tkanek miękkich
aspiracja do układu oddechowego/pokarmowego
otwarcie zatoki szczękowej (połączenie ustno-zatokowe)
przyczyny
połączenie anatomiczne
połączenie chorobowe (torbiele, zmiany OW, guzy, zapalenie zatok szczękowych)
połączenie jatrogenne
urazy
diagnostyka
próba powietrzna - zatkać nos + otworzyć usta + dmuchać → świst/bąbelki
próba mechaniczna - sondą korzeniową (ten ogromny „zgłębnik” jak to określono…)
próba wodna - rzadko, wlewa się do zębodołu NaCl i to wycieka nosem
odłamanie wyrostka zębodołowego
odłamanie guza szczęki
zwichnięcie żuchwy
złamanie żuchwy
usunięcie zawiązka (taki trzeba od razu wepchnąć powrotem!)
OGÓLNE
omdlenie
zapaść
zawał serca
zatrzymanie krążenia i oddychania
atak astmy
atak padaczki
MIEJSCOWE
ból poekstrakcyjny
szczękościsk
„suchy zębodół” [poekstrakcyjne zapalenie kości zębodołu]:
najważniejsze na koniec wizyty to powiedzieć pacjentowi by nie płukał!!!
= brak skrzepu + trochę martwicy + brzydko wygląda + może śmierdzieć ()
rozkrwawiamy na nowo, usuwamy brzydkie tkanki, przemywamy NaCl, wsadzamy tabletkę Nipas (Acidum acetylsalicylicum)
powikłania bakteryjne
krwawienie po usunięciu
przyczyny
miejscowe:
uszkodzenie naczyń, śluzówki
ziarnina w zębodole
anomalie rozwojowe naczyń
ogólne
skazy krwotoczne (osoczowe, płytkowe, naczyniowe)
niedokrwistość
choroby wątroby
nadciśnienie
cukrzyca
postępowanie
krwawienie
wczesne: <24h - ewentualnie, spoko
późne: 5-6dni - hemofilia (i inne takie)
usunąć niepełnowartościowy skrzep
zaszyć
zabezpieczyć Spongostanem
ucisk tamponem !!!
antybiotyk
diagnostyka przyczyny