Fizjoterapeuta
Kod klasyfikacji: 223903
Rozdział klasyfikacji: Ochrona zdrowia
Klasa klasyfikacji: Rechabilitacja ruchowa i odnowa biologiczna
Zadania i czynności
Głównym celem pracy fizjoterapeuty - specjalisty rehabilitacji ruchowej jest przywracanie osobom niepełnosprawnym pełnej lub maksymalnie możliwej sprawności fizycznej stosując ruch jako środek leczniczy. Ruch ma zdolności oddziaływania na wszystkie narządy naszego organizmu, a specjalista rehabilitacji ruchowej wie kiedy i w jaki sposób wykorzystywać go dla maksymalnego usprawnienia pacjenta. Leczenie ruchem kinezyterapia jest podstawą rehabilitacji leczniczej, a w całym procesie rehabilitacji jest tą fazą leczenia usprawniającego, która przywracając choremu sprawność fizyczną daje podstawę do dalszej rehabilitacji zawodowej i społecznej. Specjalista rehabilitacji ruchowej jest bezpośrednio związany z ochroną zdrowia i współpracuje na zasadzie partnerstwa zawodowego z lekarzem w zakresie rehabilitacji leczniczej. Do zadań specjalisty rehabilitacji ruchowej należy przeprowadzanie badań diagnostycznych umożliwiających określenie potrzeby i zakresu rehabilitacji ruchowej, zalecanie stosowania zabiegów i ćwiczeń oraz wykonywanie osobiste lub nadzorowanie ich wykonywania przez fachowy personel pomocniczy. Realizując te zadania (w zależności od zajmowanego stanowiska i miejsca zatrudnienia): - przeprowadza badania sprawności układu oddechowego i układu krążenia chorego; - przeprowadza testy czynnościowe określające sprawność ruchową pacjenta; - ustala wspólnie z lekarzem indywidualny program ćwiczeń rehabilitacyjnych odpowiedni dla danego schorzenia i stanu chorego; - przed rozpoczęciem działań rehabilitacyjnych rozmawia z pacjentem wyjaśniając potrzebę i zakres zabiegów, które będą stosowane, uspokaja i zachęca do cierpliwości i czynnej współpracy; - przeprowadza rehabilitację ruchową przywracającą sprawność w różnych zespołach chorobowych zaburzających sprawność czynności układu ruchu (nerwowo-mięśniowo- szkieletowego); -organizuje i nadzoruje terapię zajęciową, adaptację do samodzielnego życia i pracy osób ze schorzeniami narządu ruchu; - nadzoruje pracę współpracującego średniego personelu; - prowadzi dokumentację ćwiczeń i zabiegów rehabilitacyjnych i ich wpływu na wydolność i sprawność ruchową pacjentów. Ponadto uczestniczy w działaniach dotyczących promocji zdrowia i zapobiegania chorobom oraz doskonali swoją wiedzę, uczestnicząc w podyplomowym kształceniu ustawicznym. Z racji swych kwalifikacji zawodowych może: - kierować poradnią lub zakładem rehabilitacji ruchowej; - pełnić funkcję kierownika specjalizacji osób specjalizujących się w rehabilitacji ruchowej; - sprawować nadzór nad innymi pracownikami; - brać udział w doskonaleniu zawodowym (szkoleniu) innych pracowników medycznych; - prowadzić badania naukowe i publikować ich wyniki.
Środowisko pracy
materialne środowisko pracy
Specjalista rehabilitacji ruchowej w zależności od zadań, które realizuje, posługuje się różnymi przyrządami i urządzeniami. Przeprowadzając diagnostyczne badania sprawnościowe posługuje się skomplikowaną aparaturą diagnostyczną, taką jak ergotesty czy pulmotesty. Podczas testów czynnościowych sprawności ruchowej posługuje się prostymi przyrządami pomiarowymi, jak: taśma centymetrowa, liniały, kątomierze czy dermograf. Natomiast zabiegi rehabilitacyjne odbywają się przy wykorzystaniu sprzętu do rehabilitacji leczniczej, który można podzielić na sprzęt do kinezyterapii i do fizykoterapii. Sprzęt do kinezyterapii to przyrządy i urządzenia wytwarzające lub pomagające dostarczać bodźce kinetyczne i mechaniczne stosowane w rehabilitacji ruchowej. Mogą być one bardzo proste, np.: poręcze, drabinki, ciężarki; dość złożone, tj. układy bloczków, rotory do ćwiczeń kończyn dolnych i górnych bez obciążenia lub z obciążeniem dozowanym; skomplikowane, tj. stoły do pionizacji, ergometry, bieżnie ruchome z możliwością wymuszenia tempa i równoczesną kontrolą tętna, ciśnienia krwi, pracy serca czy parametrów oddechowych. Sprzęt do fizykoterapii to urządzenia elektryczne i elektroniczne, takie jak: lampy kwarcowe, lampy solux, lasery terapeutyczne, aparaty do jontoforezy, do terapii prądami interferencyjnymi, aparaty do terapii ultradźwiękowej, krótkofalowej i mikrofalowej, do terapii polami impulsowymi wysokiej częstotliwości. Wszystkie te urządzenia wymagają ścisłego przestrzegania instrukcji obsługi i przepisów bhp, w przeciwnym wypadku emitowane przez nie czynniki fizyczne mogą mieć szkodliwy wpływ na ludzki organizm.
warunki społeczne
Należy pamiętać, że miejscem pracy specjalisty rehabilitacji ruchowej są przede wszystkim sale ćwiczeń: grupowych i indywidualnych, gdzie wykorzystywany jest sprzęt do kinezyterapii. W zajęciach grupowych w sali gimnastycznej grupa ćwiczących liczy kilkanaście, a nawet i więcej osób. Prowadzący instruuje i demonstruje sposób wykonania ćwiczeń, nadaje tempo wykonywania ich wydając słowne komendy, a często wykonuje je razem z grupą ćwiczącą. Przeważnie ćwiczeniom grupowym towarzyszy muzyka, ułatwia to zachowanie tempa ćwiczeń, jednak zmusza prowadzącego do natężania głosu i dlatego u specjalistów rehabilitacji ruchowej często występują przewlekłe choroby narządu głosu. W przypadku niesprawności, które wymagają ćwiczeń indywidualnych wykonuje się w salach ćwiczeń indywidualnych, również przy łóżku pacjenta w sali szpitalnej, w pokoju sanatoryjnym, w domu pomocy społecznej lub w domu chorego. Rehabilitant pomaga je wykonywać lub, w przypadku ćwiczeń biernych, wykonuje je osobiście, często w wymuszonej niewygodnej pozycji i wtedy wykorzystuje siłę własnych mięśni.
warunki organizacyjne
Praca specjalisty rehabilitacji ma charakter opiekuńczy w zakresie ochrony zdrowia. Pracuje z osobami niepełnosprawnymi i jest odpowiedzialny za zdrowie i bezpieczeństwo swych pacjentów. Ze względu na duży wydatek energetyczny praca specjalisty rehabilitacji ruchowej zaliczana jest do pracy ciężkiej. Trwa przeciętnie od 6 do 8 godzin dziennie i odbywa się przeważnie w systemie dwuzmianowym.
Wymagania psychologiczne
Bliski bezpośredni kontakt z pacjentem, często osobą o dużym stopniu niesprawności, mogącą różnić się wyglądem nawet bardzo drastycznie od osób w pełni sprawnych, cierpiącą i przeważnie w złej kondycji psychicznej, powoduje, że specjalista rehabilitacji ruchowej, podobnie jak lekarz, powinien posiadać odporność emocjonalną i samokontrolę, umieć okazać życzliwość i zainteresowanie problemami swoich pacjentów oraz cierpliwość i delikatność w wykonywaniu zabiegów rehabilitacyjnych. Bardzo ważne w jego pracy są sprawne i zręczne ręce, wyostrzony dotyk oraz szybki refleks i spostrzegawczość. Niezbędna jest również wytrzymałość na długotrwały wysiłek i umiejętność samodzielnego podejmowania szybkich i trafnych decyzji. Specjalista rehabilitacji ruchowej z uwagi na charakter wykonywanej pracy powinien interesować się zarówno medycyną, psychologią jak i techniką.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Ze względu na duży wydatek energetyczny praca specjalisty rehabilitacji ruchowej zaliczana jest do pracy ciężkiej i aby jej sprostać niezbędna jest wysoka ogólna wydolność fizyczna, duża sprawność układu kostno-stawowego i mięśniowego, krążenia i oddechowego. Jest to szczególnie istotne w trakcie indywidualnych zabiegów rehabilitacyjnych z osobami o dużym stopniu niesprawności ruchowej. Bardzo często trzeba takiego pacjenta podtrzymać, podnieść a nawet przenieść, a ćwiczenia bierne i masaże wykonywane ręcznie, często w niewygodnej wymuszonej pozycji, wymagają dużej siły i wydolności fizycznej. Z uwagi na częsty bezpośredni kontakt z pacjentem przydatny jest dobry słuch, natomiast bezwzględnym przeciwwskazaniem jest nosicielstwo chorób zakaźnych.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
Warunkiem podjęcia pracy w zawodzie specjalisty rehabilitacji ruchowej są ukończone studia wyższe w Akademii Wychowania Fizycznego na kierunku Rehabilitacji Ruchowej i uzyskanie dyplomu akademickiego. Jednak, aby rozpocząć naukę zawodu specjalisty rehabilitacji trzeba przejść kwalifikacyjne badanie lekarskie, zdać test sprawnościowo-wytrzymałościowy i dopiero można przystąpić do egzaminów wstępnych.
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej
Po ukończeniu studiów i otrzymaniu dyplomu magistra rehabilitacji, absolwentom przysługuje prawo uzyskania stopnia naukowego doktora nauk kultury fizycznej, oczywiście dopiero po wykonaniu i obronie pracy doktorskiej oraz złożeniu obowiązujących egzaminów. Otwiera im to drogę do kariery naukowej. Jeśli specjalista rehabilitacji ruchowej rozpoczyna pracę w placówkach służby zdrowia, to otrzymuje stanowisko młodszego asystenta, a osiągając stopień specjalizacji I i II może awansować na stanowisko asystenta i starszego asystenta. Kolejne możliwe do osiągnięcia stanowiska, to stanowiska wynikające ze struktury organizacyjnej instytucji, w której jest zatrudniony, takie jak np.: kierownik działu, zakładu, pracowni, zespołu rehabilitacji ruchowej .
Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych
W zawodzie specjalisty rehabilitacji ruchowej mogą podjąć pracę osoby dorosłe (nie bezpośrednio po studiach), jednak muszą posiadać wymagane wykształcenie i umiejętności oraz spełniać wymagania fizyczne i zdrowotne.
Polecana literatura
Fizjoterapia - kwartalnik Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii (red.) 51-128 Wrocław, ul. Poświęcka 8, tel. (071) 25-46-61 w. 233 Postępy rehabilitacji - kwartalnik, wydawca AWF im. J. Piłsudskiego
Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS
1
Wyszukiwarka