Skóra pokrywa nasze ciało, chroni nas przed czynnikami zewnętrznymi oraz umożliwia kontakt z otoczeniem, ale jednocześnie łatwo ją przypadkowo uszkodzić. Choć drobne uszkodzenia typu sińce czy otarcie nie są w większości wypadków niebezpieczne, często bywają uciążliwe. Warto więc zadbać o własną skórę.
Otarcia naskórka są najbardziej powierzchownymi uszkodzeniami skóry powstającymi pod wpływem niewielkiego urazu mechanicznego. Goją się zwykle bez śladu. Otarcie oczyszczamy wodą z mydłem lub wodą utlenioną i smarujemy je płynem odkażającym. Zwykle pozostawiamy otarcie bez opatrunku (plastra), ponieważ tak goi się szybciej. Opatrunek jałowy można zakładać na otarcie, jeśli jest on głębokie lub planujemy wyjście z domu.
Sińce pojawiają się najczęściej na skórze w wyniku stłuczenia związanego z upadkiem lub uderzeniem, co daje wylew krwi z uszkodzonych naczyń krwionośnych do tkanki podskórnej. Towarzyszy im ból oraz obrzęk tkanek. Sińce na głowie lub podudziach, gdzie kości leżą tuż pod skórą, mogą osiągać znaczne rozmiary. Znikają na ogół samoistnie w ciągu 7-14 dni, stopniowo zmieniając zabarwienie od fioletowego do oliwkowego. W celu zmniejszenia bólu i obrzęku stłuczenie warto zaraz po urazie ochłodzić kostką lodu owiniętą w gazę lub chusteczkę albo zimnym kompresem, który co 5 minut należy zwilżać zimną wodą. Okłady takie powinny trwać około 20 minut. Później można w miejsce siniaka wcierać kilka razy dziennie żel z heparyną, która przyspiesza wchłania się krwi z tkanki podskórnej.
Odparzenia to częsty problem u niemowląt lub osób otyłych. Są to zmiany skórne zapalne spowodowane współdziałaniem nadmiernego ciepła i wilgoci (pot!) oraz tarciem przylegających do siebie fałdów skórnych lub uciskającej odzieży. Skóra ulega wówczas zaczerwieniu i obrzękowi. Czasem może z niej sączyć się surowiczy płyn. Towarzyszy temu ból, pieczenie lub świąd. Typowymi miejscami odparzeń są: pachwiny, stopy oraz u niemowląt i osób otyłych zagłębienia fałdów skórnych. Odparzeniom sprzyja nadmierne pocenie się, ciasne ubrania, niewygodne obuwie lub niedokładna higiena i niedokładne osuszanie skóry. U źle pielęgnowanych noworodków i niemowląt do odparzeń dochodzi również w wyniku podrażnienia skóry wydalinami (mocz, kał).Leczenie odparzenia polega na przestrzeganiu zasad higieny, przemywaniu go wodą utlenioną i stosowaniu łagodzących maści dostępnych w każdej aptece. Zapobieganie odparzeniom obejmuje dokładną toaletę, częste osuszanie sąsiadujących fałdów skórnych, przewietrzanie ich oraz stosowanie zasypek wysuszających. Dodatkowo należy unikać przegrzewania zbyt ciepłą odzieżą lub noszenia obcisłych ubrań.
Pęcherze są efektem mechanicznego lub termicznego uszkodzenia skóry. Uraz powoduje odwarstwianie się części naskórka, pod którym gromadzi się płyn surowiczy lub surowiczo-krwisty. Pęcherze powstają w miejscach narażonych na silne tarcie lub pod wpływem oparzenia. Postępowanie lecznicze polega na przemyciu okolicy pęcherza spirytusem salicylowym, nakłuciu go jałową igłą i wypuszczeniu płynu. Dzięki temu odwarstwiony naskórek pęcherza nadal pokrywa uszkodzone tkanki. Następnie można założyć jałowy opatrunek, który trzeba codziennie zmieniać. Inną nowocześniejszą metodą leczenia jest przykrycie przekłutego pęcherza opatrunkiem hydrokoloidowym. Są to tzw. opatrunki szczelne, które utrzymuje się na skórze przez kilka dni i które przyspieszają gojenie uszkodzenia skóry. Opatrunki hydrokoloidowe od kilku lat dostępne są w naszych aptekach Pamiętajmy, że nie wolno zrywać pęcherza w całości - prowadzi to do powstania otwartej, ziejącej rany, która dużo trudniej się goi i łatwo o jej zakażenie.
Do skaleczeń w warunkach domowych dochodzi często w trakcie prac kuchennych czy majsterkowania. Jeśli doszło do drobnego skaleczenia i krwawienia, to należy najpierw rankę przemyć wodą utlenioną, a następnie nałożyć na nią plaster z opatrunkiem. Wypływ krwi zwykle ustaje w ciągu kilku minut. Na drobne rany cięte można również nakładać wspomniane już wcześniej opatrunki hydrokoloidowe, które przyspieszają gojenie. Jeśli jednak rana jest duża lub głęboka, ma poszarpane brzegi czy też długo krwawi, to po wstępnym zdezynfekowaniu, należy nałożyć na nią uciskający tampon z gazy jałowej i obandażować opaską, a następnie zgłosić się do chirurga. Przy takich ranach konieczne jest zwykle założenie kilku szwów, które zbliżą do siebie brzegi rany, a co za tym idzie ułatwią gojenie.
Odciski i modzele są to obszary skóry zgrubiałej wskutek stałego ucisku. Odciski są małe i powstają na palcach u nóg, modzele są większe i zwykle rozwijają się na podeszwach stóp. Powstawaniu ich sprzyjają wady postawy oraz niewłaściwie dobrane, zbyt ciasne obuwie. Modzele mogą tworzyć się również u kobiet chodzących na wysokich obcasach, gdyż zwiększa się wtedy nacisk na niektóre części stopy. Modzele zdarzają się również na dłoniach osób ciężko pracujących fizycznie. Odciski i modzele wzrastają powoli powodując ucisk na tkanki leżące głębiej, co wywołuje ból. Warstwy zrogowaciałego naskórka odcisków lub modzeli można ostrożnie usuwać samemu, po wcześniejszym wymoczeniu stóp w wodzie, używając atestowanych płynów lub past zmiękczających i pumeksu. Można też na nie założyć opatrunek hydrokoloidowy, który dzięki swoim właściwościom powoduje szybsze ustępowanie dolegliwości bólowych, szybsze odwarstwienie warstwy rogowej i przyspieszenie procesów gojenia. Nie wolno samemu wycinać odcisków i modzele, bo grozi to zakażeniem skóry. Gdy opisane metody zawodzą, należy zgłosić się do lekarza. Aby uniknąć odcisków i modzeli warto nosić wygodne obuwie, które nie uciska naszych stóp.