OSTRE NIEDOKRWIENIE KOŃCZYNY

Ostre niedokrwienie kończyny wywołane jest najczęściej następującymi przyczynami:

1. zator:

• 85% - pochodzenie sercowe

• 15% - pochodzenie naczyniowe

ostra zakrzepica tętnic

tętniak rozwarstwiający aorty lub tętnic

obrażenia tętnic

W następstwie niedokrwienia rozwijają się zaburzenia metaboliczne oraz morfologiczne, które mogą doprowadzić do utraty kończyny, a nawet śmierci chorego.

W niedokrwionej kończynie dochodzi do zmniejszenia zasobów glukozy ATP i ADP.

Obniża się ilość i aktywność enzymów oddechowych.

Wydzielają się wolne rodniki tlenu.

W komórkach:

• zwiększa się stężenie sodu

• zmniejsza się stężenie potasu i wapnia

Rozpad komórek mięśniowych powoduje zwiększenie stężenia:

• potasu

• mioglobiny

• różnego rodzaju enzymów (LDH, CPK)

• kreatyniny

• kwasu mlekowego

• różnych substancji histaminopodobnych

Te zmiany metaboliczne wywołują szybko kwasicę metaboliczną, a także hiperkaliemię.

Mioglobina, zamykając kanaliki nerkowe, może doprowadzić do ostrej niezapalnej niewydolności nerek. Wszystkie te zaburzenia ogólnoustrojowe określane są jako zespół niedokrwienia.

Szybki i nieodwracalny przebieg zmian metabolicznych w ostrym niedokrwieniu wymaga umiejętności rozpoznania tej choroby i właściwego jej leczenia.

Optymalny czas wdrożenia właściwego leczenia, jakim jest przywrócenie przepływu krwi przez kończynę, nie przekracza 6 godzin.

Rozpoznanie ostrego niedokrwienia kończyny:

1. Przebieg kliniczny: objawy choroby zmieniają się w czasie i zależą od:

• poziomu zatkanej tętnicy

• wielkości masy mięśniowej

• ogólnego stanu krążenia

• przyczyny prowadzącej do ostrego zamknięcia przepływu krwi przez tętnicę

badanie tętna

pomiar temperatury skóry

badanie przepływu krwi

Objawy kliniczne:

1. nagły - silny ból kończyny

2. brak tętna obwodowo od przeszkody

3. bladość i sinica skóry oraz ochłodzenie kończyny

4. zaburzenia czucia

5. niedowład kończyny

6. stężenie mięśni

7. plamy opadowe, pęcherze lub ogniska martwicy skóry

Leczenie ostrego niedokrwienia kończyn:

1. szybkie podanie dożylne heparyny

2. podanie doustne Aspiryny

3. bezwzględna hospitalizacja

4. wykonanie badań

5. czasami rozpuszczenie skrzepliny za pomocą leków fibrynolitycznych

6. najczęściej zabieg operacyjny, mający na celu przywrócenie przepływu krwi przez kończynę:

• nacięcie tętnicy i usunięcie z jej wnętrza skrzepliny lub materiału zatorowego

• usunięcie z tętnicy skrzepliny lub zatoru za pomocą cewnika Fogart'ego

• rekonstrukcja zwężonej lub uszkodzonej tętnicy

w przypadku współistnienia stężenia mięśni na skutek niedokrwienia skuteczność leczenia operacyjnego przywracającego przepływ krwi jest wątpliwa;

po przywróceniu krążenia nasilają się bowiem ogólnoustrojowe zaburzenia metaboliczne, które mogą doprowadzić do śmierci chorego z powodu:

• kwasicy metabolicznej

• hiperkaliemii

• ostrej niezapalnej niewydolności nerek

8. występowanie plam opadowych lub ognisk martwicy skóry jest wskazaniem do amputacji kończyny ze wskazań życiowych

---