UMOWA NA CZAS OKREŚLONY
To jedna z najbardziej popularnych umów o pracę. Strony same ustalają czas jej trwania. Choć umowa ta co do zasady rozwiazuje się z upływem terminu, na jaki została zawarta, strony mogą przewidzieć możliwość jej wcześniejszego wypowiedzenia.
Umowa ta, podobnie jak inne umowy o pracę, powinna określać: strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:
rodzaj pracy,
miejsce jej wykonywania,
wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy ze wskazaniem składników wynagrodzenia,
wymiar czasu pracy,
termin rozpoczęcia pracy.
Zawierając taką umowę, trzeba jednak pamiętać, że:
jeśli strony chcą, aby można ją było wypowiedzieć wcześniej (co do zasady umowa ta rozwiązuje się z upływem terminu, na jaki była zawarta), musi być ona zawarta na dłużej niż sześć miesięcy, strony muszą też zamieścić w umowie odpowiednią klauzulę,
umów tych nie można zawierać zbyt często. Szczególnie trzeba uważać, jeśli zawiera się je jedna po drugiej. W przypadku zawarcia bowiem trzeciej kolejnej umowy na czas określony ulega ona przekształceniu z mocy prawa w umowę na czas nieokreślony. Przekształcenie to następuje, jeśli przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła jednego miesiąca. Nie dotyczy to tylko umów na zastępstwo oraz tych zawieranych w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie,
umów tych nie można zawierać na zbyt długi czas. Może to być bowiem uznane za sprzeczne z art. 8 kodeksu pracy lub potraktowane jako próba obejścia prawa. Potwierdza to wyrok Sądu Najwyższego z 7 września 2005 r. (II PK 294/04, OSNP 2006/13-14/207), zgodnie z którym zawarcie długoterminowej umowy o pracę na czas określony (9 lat) z dopuszczalnością jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem może być kwalifikowane jako obejście przepisów prawa pracy, ich społeczno-gospodarczego przeznaczenia lub zasad współżycia społecznego (art. 58 par. 1 i 2 k.c. w związku z art. 300 k.p.).
Ważne:
Przekroczenie jednego miesiąca w rozumieniu art. 25¹ k.p. następuje, gdy przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę trwa co najmniej 31 dni (wyrok Sądu Najwyższego z 15 lutego 2000 r., I PKN 512/99, OSNP 2001/13/439).
Aneks to nowa umowa
Zabronione jest wydłużanie okresu trwania umów na czas określony poprzez zawieranie aneksów. Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy traktowane jest bowiem jako zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę na czas określony.
Przykład:
Pracownik został zatrudniony na podstawie dwóch umów na czas określony: od 1 października 2004 r. do 31 grudnia 2005 r. oraz od 1 stycznia 2006 r. do 30 września 2006 r. W lipcu 2006 r. pracodawca podpisał z pracownikiem aneks do umowy wydłużający czas jej trwania do 31 grudnia tego roku. W związku z tym, że zgodnie z art. 25¹ par. 2 k.p. uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę - od dnia 1 października 2006 r. pracownik jest zatrudniony na umowę na czas nieokreślony. Trzecia umowa, a za taką uważa się aneks, przekształca się bowiem w umowę bezterminową.
Ważne:
Do umów o pracę na czas określony zawartych między agencją pracy tymczasowej a pracownikiem tymczasowym nie stosuje się art. 25¹ k.p. (art. 21 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. nr 166, poz. 1608 z późn.zm.).
Przedłużenie umowy
Choć umowa na czas określony nie zapewnia takiej stabilizacji jak umowa bezterminowa, chroni jednak kobiety w ciąży. Jeśli taka umowa miałaby się rozwiązać po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Nie dotyczy to tylko tzw. umowy na zastępstwo, czyli umowy na czas określony, która zawierana jest na czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy konkretnego pracownika.
Umowa na zastępstwo
Jest to rodzaj umowy na czas określony. Jest ona zawierana w sytuacji, gdy pracodawca chce zastąpić pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, np. z powodu długotrwałej choroby, korzystania z urlopu macierzyńskiego czy wychowawczego. Końcowy termin tej umowy może być oznaczony konkretną datą (jeśli pracodawca wie dokładnie, kiedy skończy się nieobecność pracownika, w zastępstwie którego ma być zatrudniona nowa osoba) lub poprzez wskazanie okoliczności, z wystąpieniem której umowa ta ulegać ma rozwiązaniu (np. powrót do pracy danego pracownika).
Podstawa prawna:
Art. 25, art. 25¹, art. 177 par. 3 i 3¹ ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 98 z późn. zm).