Kurs krótkofalarski. Część 9
Podstawowe zagadnienia z przepisów i operatorstwa
Prowadzenie łączności
Podczas łączności powinno się podawać korespondentowi następujące dane:
- znaki wywoławcze (swój i korespondenta);
- raport o słyszalności (informacje o stanie propagacji);
- imię operatora;
- miejsce zainstalowania stacji (QTH - LOC);
- ustalenie ew. wymiany kart QSL
Oprócz tych danych w łączności można podawać informacje o stosowanym sprzęcie nadawczo-odbiorczym (moc nadajnika), mikrofon, antena. Można rozmawiać na wspólnie interesujące tematy, unikając rozmów o sprawach politycznych, handlowych, reklamowych, stanowiących tajemnicę państwową lub służbową.
Łączność można rozpocząć przez wołanie korespondenta znajdującego się na częstotliwości lub przez wołanie dowolnego korespondenta (wywołanie ogólne). Korespondenta znajdującego się na częstotliwości woła się po zakończeniu przez niego łączności z inną stacją lub po zakończeniu jego wywołania ogólnego. Wołając stację podaje się najpierw znak stacji wołanej, a następnie znak własnej stacji (wołanie można powtórzyć dwu- lub trzykrotnie).
Przykłady łączności amatorskiej:
1.Zgłoszenie się na wywołanie ogólne korespondenta
SP1ABC (Stefan Paweł jeden Adam Barbara Celina) woła cię SQ6VY (Stefan Quebek sześć Violetta Yokohama)
2. Wywołanie ogólne
Wywołanie ogólne podaje Stefan Paweł jeden Adam Barbara Celina (można powtórzyć dwa- lub trzy razy), zaprasza do łączności i przechodzi na odbiór, proszę nadawać.
można powtórzyć w celu upewnienia się. Można również stosować wywołanie kierunkowe, które polega na określeniu w wywołaniu rejonu geograficznego lub stacji, z którymi chce się nawiązać łączność.
W każdym razie przed rozpoczęciem wywołania ogólnego operator powinien:
- poszukać wolnej częstotliwości,
- posłuchać przez chwilę (2-3 minuty), by upewnić się, czy na pewno częstotliwość nie jest zajęta przez inną stację,
-zestroić nadajnik i przed włączenia nadawania jeszcze raz upewnić się czy częstotliwość jest wolna.
Nieco inaczej wygląda praca przez przemiennik amatorski FM.
Każdy przemiennik zajmuje dwa kanały, przy czym częstotliwość nadajnika jest na paśmie 2m niższa o 600kHz od częstotliwości odbioru. Dla przykładu, nawiązując łączność przez wrocławski przemiennik SR6R nadaje się na 145,000 i słucha na 145,600kHz.Przed załączeniem przycisku PTT należy upewnić się, czy mamy dobrze ustawione częstotliwości nadajnika i odbiornika oraz czy sygnał akustyczny załączający przemiennik działa należycie. Korzystanie z przemiennika wymaga pewnej dyscypliny, a przede wszystkim należy nawiązywać na nim łączności jak najkrótsze. Nie jest on przeznaczony dla normalnych łączności, tak jak kanały simpleksowe. Po nawiązaniu łączności należy w miarę możliwości przejść na łączność bezpośrednią. Przemiennik może być wykorzystywany w akcjach ratunkowych i dlatego należy zgłaszać się na wołanie stacji proszącej o pomoc, a w miarę potrzeby - zawiadomić telefonicznie odpowiednie służby ratunkowe.
Jeszcze inaczej wygląda praca DX-owa. Tutaj najważniejszymi informacjami są znak stacji oraz raport. Najlepsza receptą jest przysłuchiwanie się, jak inni prowadzą łączność. Oczywiście należy brać przykład tylko z poprawnie prowadzonych łączności!. Przede wszystkim należy tak pracować, aby nasze nadawanie nie utrudniało pracy innym stacją. Krótkofalowiec powinien mieć świadomość, że oprócz jego korespondenta na paśmie jest jeszcze wielu słuchających, nie tylko w naszym kraju. W łącznościach starajmy się używać naszej pięknej mowy polskiej (bez słów wulgarnych). W łącznościach zagranicznych pamiętajmy, że reprezentujemy naszą ojczyznę. Jeżeli przekazaliśmy już wszystkie informacje - żegnamy korespondenta i kończymy łączność. Taką postawą zyskamy opinie dobrego operatora, nie tylko wśród innych krótkofalowców oczekujących na zwolnienie się częstotliwości. Operator przy radiostacji powinien posiadać:
-licencję (pozwolenie radiowe)
-dziennik stacyjny (log łączności w formie papierowej lub elektronicznej
-schemat radiostacji (dotyczy radiostacji typu home made)
Dziennik łączności
Dziennik łączności jest podstawowym dokumentem, zarówno stacji indywidualnej, jak i klubowej. W dzienniku operatorzy bezpośrednio po zakończonej łączności (lub w czasie jej trwania) dokonują szczegółowych zapisów dotyczących przeprowadzonej łączności. W dokumencie tym znajdują się następujące rubryki:
- Nr QSO (numer kolejny łączności od momentu uzyskania licencji),
- Data (data przeprowadzonej łączności),
- Czas GMT (czas uniwersalny rozpoczęcia nadawania odniesiony do czasu w Greenwich pod Londynem; w Polsce, aby uzyskać czas GMT, należy od lokalnego czasu letniego odjąć 2h, a od zimowego - 1h);
- Znak stacji, z którą mieliśmy łączność
- Rodzaj emisji (wystarczy podać ogólny symbol, np. CW, SSB, FM,...),- Raport nadany (raport RS lub RST, z jakim odbieraliśmy korespondenta),
- Raport odebrany (jw., jaki przekazał nam korespondent),
- Koniec QSO (czas zakończenia łączności podany w GMT),
- Notatki (zazwyczaj wpisuje się imię i miejscowość - QTH korespondenta, lokator),
- QSL/W (oznaczenie wysyłki karty potwierdzającej łączność),
- QSL/O (jw., jeżeli otrzymaliśmy kartę od korespondenta).
Dziennik łączności można nabyć, np. na giełdzie krótkofalarskiej lub w ostateczności dziennik taki możemy przygotować sobie sami, szczególnie, jeśli mamy komputer z drukarką. Strona tytułowa dziennika powinna zawierać znak wywoławczy stacji, adres zainstalowania radiostacji oraz datę założenia (rozpoczęcia nadawania). Dziennik stacji, podobnie jak licencję, należy bardzo starannie przechowywać i okazywać na każde żądanie URTiP. Należy wiedzieć, że URTiP może dokonywać, co jakiś czas kontroli zgodności radiostacji z warunkami zezwolenia.
Karty QSL
Potwierdzenie łączności kartą QSL stanowi podstawę do zaliczenia łączności z danym krajem oraz kwadratem QTH lokatora, jak również podstawę do uzyskania dyplomu czy punktacji w zawodach. Podczas łączności należy umówić się z korespondentem, co do wymiany kart QSL. Przed laty obowiązywał zwyczaj potwierdzania każdej pierwszej łączności z daną stacją (lub na danym paśmie). Karty QSL można przesyłać poprzez biuro QSL lub bezpośrednio pocztą. Członkowie PZK są obsługiwani przez Okręgowe Biura QSL w ramach składek członkowskich i nie ponoszą z tego tytułu dodatkowych kosztów. Karty QSL dostarcza się i odbiera osobiście lub listownie z biur, które prowadzą Okręgowi QSL-managerowie. Karty QSL przeznaczone dla odbiorców zagranicznych trafiają do Centralnego Biura QSL PZK do Bydgoszczy, skąd są rozsyłane do biur QSL poszczególnych krajów. Oprócz kart, które wysyłamy korespondentom jako potwierdzenie łączności, możemy otrzymywać karty od nasłuchowców. Krótkofalowcy cenią sobie takie karty, bowiem dostarczają one informacji o zasięgach stacji czy jakości sygnału. Oczywiście nadawca powinien odwzajemnić się nasłuchowcowi swoją kartą QSL z potwierdzeniem nasłuchu. Karty QSL można zaprojektować samemu i zamówić w drukarni. W zależności od tego, czy czy będziemy chcieli mieć karty jednokolorowe czy wielobarwne, będą różne ceny. W każdym razie karta QSL powinna zawierać wszystkie niezbędne dane, podobnie jak w dzienniku stacji, rozszerzone o dodatkowe informacje m.in. co do używanego sprzętu. Poniżej podaje zalecane wytyczne do projektowania, wypełniania i druku kart QSL. Każda karta QSL musi spełniać kilkanaście niżej podanych warunków:
1. Stwierdzenie, że karta QSL potwierdza dwustronną łączność z tą samą stacją i tą samą emisją (CONFIRMING 2 WAY QSO). Analogicznie karta SWL powinna zawierać stwierdzenie nasłuchu (HRD UR SIGS).
2. Miejsce na wpisanie czytelnego znaku korespondenta (wpisywać dużymi drukowanymi literami).
3. Godzinę rozpoczęcia łączności wg UTC (czas uniwersalny).
4. Data przeprowadzonej łączności (dzień-miesiąc-rok).
5. Raport dla korespondenta (przy łącznościach fonicznych - dwucyfrowy, przy telegraficznych - trzycyfrowy).
6. Pasmo, na którym przeprowadzono łącznośc (w MHz).
7. Rodzaj emisji (wpisywać drukowanymi Literami).
8. Podpis operatora (pełny lub skrót).
9. QTH (miejscowość zainstalowania radiostacji; zaleca się podawanie również lokatora).
10. Własny znak nadawczy lub nasłuchowy (czytelny, dużymi drukowanymi literami).
11. Znaczek organizacyjny (Pzk lub ZHP czy LOK).
12. Wymiary kart powinny wynosić 90 na 140mm