1. LAS - grunt o zwartej powierzchni co najmniej 1/10 ha pokryty roślinnością leśną - drzewa, krzewy, runo leśne lub przejściowo (max 5 lat) jej pozbawiony:
przeznaczony do produkcji leśnej;
stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład Parku Narodowego albo
wpisany do rejestru zabytków.
związany z gospodarką leśną zajęty pod wykorzystanie dla potrzeb gospodarki leśnej budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne;
2. Typ siedliskowy lasu - jednostka określająca warunki rozwoju roślinności uwzględniając:
• żywotność gleby
• wilgotność gleby
• położenie geograficzne
Klasyfikacja siedlisk leśnych pod względem:
• żywotności gleby:
bory
62%
bory mieszane
lasy mieszane
35,2%
lasy
- olsy (przewaga jesionu i olszy gleby bagienne, torfowiska i zabagnienia) 2,7%
• wilgotność gleby:
suche
świeże
wilgotne
bagienne
łęgowe (okresowo zalewane wodą)
• położenie geograficzne:
tereny nizinne 89,6%
tereny wyżynne 3,7%
tereny podgórskie
6,7%
tereny górskie
3. Co oznacza symbol siedliska leśnego np. BMśw ?
Bór mieszany świerzy
4. Zwarcie drzewostanu (przyleganie korony do korony).
Rodzaje zwarcia:
- poziome, pionowe, schodkowe, skośne;
- silne, pełne, rozluźnione, przerywane, luźne, brak zwarcia.
5.
zręby (pozbawione drzewostanu przez okres do 2 lat)
halizny (pozbawione drzewostanu przez okres dłużej niż 2 lata i młodniki I klasy wieku o zadrzewieniu mniejszym niż 0,5)
plazowiny (porośnięte drzewostanem II klasy wieku o zadrzewieniu do 0,3 włącznie, albo drzewami III klasy wieku i wyższych klas wieku o zadrzewieniu do 0,2 włącznie)
6. Oddziały i pododdziały leśne
Do celów administracyjno technicznych kompleksy leśne (obręby) dzieli się na tzw. oddziały.
Średnia powierzchnia oddziału:
w terenach równinnych od 10 do 35 ha (średnio ok. 25 ha)
w terenach górskich i podgórskich od 20 do 50 ha ( średnio ok. 35 ha)
Najczęściej oddziały mają kształt prostokątów o stosunku boków 2:3 lub1:2 rzadziej kwadraty.
Oddziały podzielone są na pododdziały (wydzielenia taksacyjne) wyróżniające się charakterystyką rosnących drzewostanów (wiek, gatunek).
Oznaczenia:
Na mapie gospodarczej w skali 1:5 000 i gospodarczo-przeglądowej w skali 1:10 000 oddział oznaczony jest następująco np.
gdzie: - liczba nad kreską (153) określa numer oddziału leśnego,
- liczba pod kreską (24.62) określa powierzchnie tego oddziału w ha.
Na mapie gospodarczej w skali 1:5 000 pododdział oznaczony jest następująco np.
gdzie: - litera nad kreską (a) określa nazwę pododdziału leśnego,
- liczba pod kreską (2.02) określa powierzchnie tego pododdziału w ha.
Na mapie gospodarczo-przeglądowej w skali 1:10 000 pododdział oznaczony jest następująco np.
gdzie: - litera nad kreską (a) określa nazwę pododdziału leśnego,
- 6So określa udział sosny w tym pododdziale i wynosi on 60% (inne gat. 40%),
- So75 Określa wiek drzewostanu sosnowego 75 lat,
- 0,7 określa stopień zadrzewienia,
- liczba pod kreską (2.02) określa powierzchnie tego pododdziału w ha.
Linie podziału przestrzennego lasu:
- oddziałowe (N-S) spełniają rolę dróg dojazdowych do dróg gosp.;
- gospodarcze (W-E) charakter komunikacyjny
7.
6So75-0,7 c - nazwa pododdziału leśnego
c -------------------- 6 - % udział sosny w tym pododdziale (60%)
2,05 So - sosna
75 - wiek drzewostanu sosnowego 75 lat
0,7 - stopień zadrzewienia
2,05 - powierzchnia pododdziału w hektarach
10. Stopnie zagrożenia pożarowego lasów - poziom prawdopodobieństwa zaistnienia pożaru w danym dniu w zależności od dynamicznych zmian pogodowych i wilgotności ściółki.
Ustala się następujące stopnie zagrożenia pożarowego lasów zaliczonych do I i II kategorii zagrożenia pożarowego:
0 stopień - brak zagrożenia;
1 stopień - małe zagrożenie;
2 stopień - średnie zagrożenie;
3 stopień - duże zagrożenie.
Przy 3 stopniu ZPL jeżeli przez 5 kolejnych dni wilgotność ściółki zmierzona o godz. 9.00 rano będzie niższa niż 10%, wprowadza się zakaz wstępu do lasu.
Stopień zagrożenia pożarowego lasów dla strefy prognostycznej oznacza się na podstawie następujących parametrów:
- wilgotność ściółki w drzewostanie sosnowym III klasy wieku, rosnącym na siedlisku wieku średniego;
- wilgotność względna powietrza mierzona na wysokości0,5 m od powierzchni zadarnionej przy ścianie drzewostanu;
- współczynnik opadowy ustalany na podstawie dobowej sumy opadów atmosferycznych (parametr korygujący).
11. Kategorie zagrożenia pożarowego lasów:
- zagrożenie duże (I);
- zagrożenie średnie (II);
- zagrożenie małe (III).
Ze względu na masowy ruch rekreacyjny i turystyczny, las można zaliczyć do wyższej kategorii ZPL o większym zagrożeniu pożarowym.
Zaliczenia lasów do kategorii ZPL dokonuje się dla obszaru każdego nadleśnictwa lub Parku Narodowego w planach urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu lub planu ochrony Parku Narodowego na podstawie sumy punktów przyporządkowanych następującym parametrom:
- procentowy udział powierzchni zajmowanej przez wszystkie drzewostany w wieku do 40 lat i wybrane siedliskowe typy lasów (chodzi głównie o bory);
- średnia roczna liczba pożarów w okresie co najmniej ostatnich 10 lat;
- wartość współczynnika hydrotermicznego Sielaminowa, wyliczonego na podstawie danych z najbliższej stacji meteorologicznej za okres ostatnich 5 lat;
- wartość wskaźnika zanieczyszczeń powietrza wyliczanego na podstawie danych z ostatnich 5 lat;
- intensywność ruchu rekreacyjnego i turystycznego.
12. Rodzaje pasów przeciwpożarowych i sposoby ich wykonywania:
- pas przeciwpożarowy typu A - oddzielający las od dróg publicznych, dróg dojazdowych nie będących drogami publicznymi do zakładu przemysłowego lub magazynowego, obiektów magazynowych i użyteczności publicznej.
Pas gruntu o szerokości 30 m przyległy do granicy pasa drogowego albo obiektu, pozbawiony martwych drzew, leżących gałęzi i nieokrzesanych, ściętych i powalonych drzew.
- pas przeciwpożarowy typu B - oddzielający las od parkingów, zakładów przemysłowych i dróg poligonowych. Pas gruntu o szerokości 30 m przyległy do granicy obiektu lub drogi, pozbawiony martwych drzew, leżących gałęzi i nieokrzesanych, ściętych i powalonych drzew, z tym, że w odległości od 2 do 5 m od granicy obiektu lub drogi zakłada się bruzdę o szerokości 2 m oczyszczoną do warstwy mineralnej (bruzdę może stanowić inna powierzchnia pozbawiona materiałów palnych).
- pas przeciwpożarowy typu C - oddzielający las od obiektów na terenach poligonów wojskowych. Pas gruntu o szerokości
30 m przyległy do obiektów na terenach poligonów wojskowych, z tym, że bezpośrednio przy obiektach zakłada się bruzdę
o szerokości od 5 do 30 m oczyszczoną do warstwy mineralnej. Szczegółowych ustaleń dotyczących wykonania pasów typu
C dokonują zarządcy lasów z właściwymi terytorialnie kierownikami obiektów w zarządzie MON.
- pas przeciwpożarowy typu D - rozdziela duże zwarte oddziały leśne (powierzchnia min. 10 000 ha). Pas gruntu
o szerokości od 30 do 100 m pozbawiony martwych drzew, leżących gałęzi i nieokrzesanych, ściętych i powalonych drzew,
z bruzdą o szerokości od 3 do 30 m oczyszczoną do warstwy mineralnej. Pasy te zakłada się wzdłuż wytypowanych dróg umożliwiających prowadzenie akcji ratowniczych. Drzewostany na tym pasie muszą mieć udział ponad 50% gatunków liściastych.
13. Podmioty na których ciąży obowiązek wykonania i utrzymania pasów przeciwpożarowych:
- kierownicy lub właściciele zakładów przemysłowych, obiektów magazynowych i użyteczności publicznej;
- właściciele linii kolejowych;
- komendanci poligonów;
- właściciele lub zarządcy lasów położonych przy drogach publicznych;
- właściciele dróg zakładowych.
14. Obowiązek utrzymania pasów ppoż. nie dotyczy:
lasów zaliczonych do III kategorii ZPL
drzewostanów starszych niż 30 lat położonych przy drogach publicznych i parkingach oraz drzewostanów położonych przy drogach o nawierzchni nieutwardzonej z wyjątkiem dróg poligonowych i między poligonowych
lasów o szerokości mniejszej niż 200 m.
15. Przygotowanie terenów leśnych do prowadzenia działań gaśniczych
a. Zapewnienie upraw pod kątem ochrony przeciwpożarowej
b. Pasy przeciwpożarowe
c. System obserwacyjno-patrolowy
d. Dojazdy pożarowe
e. Źródła wody do celów przeciwpożarowych, w tym przeciwpożarowe stanowiska czerpania wody i punkty poboru wody
f. Bazy sprzętu do gaszenia pożarów lasów, w tym Leśne Bazy Lotnicze i lądowiska operacyjne
g. Pożarzysko dotyczące terenów
h. Pożarzysko dotyczące budynków
16. Zapewnienie upraw pod kątem ochrony przeciwpożarowej
- mieszanie gatunków iglastych i liściastych;
- zabudowa dróg i linii oddziałowych rzędem gatunków liściastych o krótkich konarach (np. brzoza);
- przygotowanie wewnętrznej komunikacji w oddziałach w postaci szlaków technologicznych (szerokość 2-3 m);
- zabudowa stałych zagrożeń powstania pożaru, które mogą ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia i wstęp do lasu (pas krzewów i drzew liściastych o szerokości 50 m);
- zabudowa powierzchni oddziałów leśnych w formie trójkątów celem zmieszania gatunków łatwo i mniej palnych.
17. Dojazdy pożarowe w lasach.
Drogi leśne wykorzystane jako dojazdy pożarowe powinny być wykonane i utrzymane w sposób zapewniający ich przejezdność.
Parametry dojazdów pożarowych
- nawierzchnia gruntowa lub utwardzona o nośności co najmniej 10 t i nacisku osi co najmniej 5 t;
- promienie zewnętrzne łuków o długości minimum 11 m;
- odstęp między koronami drzew o szerokości co najmniej 6 m zachowany do wysokości 4 m od nawierzchni jezdni;
- jezdnia o szerokości co najmniej 6 m;
- plac manewrowy o wymiarach co najmniej 20 x 20 m w przypadku drogi bez przejazdu;
- mijanki o szerokości co najmniej 3 m i długości 23 m położone w odległości nie większej niż 300 m od siebie
z zapewnieniem z nich wzajemnej widoczności (dotyczy dróg jednopasmowych).
18. Maksymalne odległości między dowolnym punktem położonym w lesie a najbliższym dojazdem pożarowym:
- 750 m dla lasów zaliczanych do I kategorii zagrożenia pożarowego;
- 1500 m dla lasów zaliczanych do II i III kategorii zagrożenia pożarowego.
20. W kompleksach leśnych o powierzchni ponad 300 ha zaliczonych do I i II kategorii zagrożenia pożarowego, w okresach oznaczonych dla tych lasów 1, 2 lub 3 stopniem zagrożenia pożarowego lasu, wymagane jest prowadzenie obserwacji mające na celu wczesne wykrycie pożaru, zawiadomienie o jego powstaniu, a także powiadomienie służb ratowniczych.
Formy obserwacji lasów:
stałe punkty obserwacji naziemnej (wieże i stanowiska obserwacyjne, wysokość 10-15m)
naziemne patrole ppoż.
- patrole lotnicze
21. Punktami obserwacji są wieże obserwacji lub stanowiska obserwacyjne na obiektach lub wcześniej wzniesieniach pozwalające na obserwacje w promieniu ≥ 10 km.
22. Sprzęt do gaszenia pożarów lasów można podzielić na:
podręczny sprzęt gaśniczy
sprzęt gospodarczy
pojazdy gaśnicze
gaśnicze statki powietrzne
materiały wysokoengergetyczne (materiał wybuchowe) - nie stosowane w Polsce
sztuczne odpady atmosferyczne - nie stosowane w Polsce
25.
Uprawa - 1 - 10 lat
Młodnik - 11 - 20 lat
Tyczkowina - 15 - 25 lat
Żerdziowina - 20 - 30 lat
Drągowina - 30 - 40 lat
Dojrzewający - 40 - 80 lat
Starodrzew - powyżej 100 lat
26. Podział ze względu na spaloną powierzchnię:
- małe - do 1 ha
- średnie - pow 1 ha do 10 ha
- duże pow. 10 ha do 100 ha
- bardzo duże - pow. 100 ha
27. Rodzaje pożarów lasów i sposoby ich gaszenia:
- podpowierzchniowe (torfowe; torfowo-murszowe) - zalewanie wodą, oranie
- pokrywy gleby - tworzenie pasów zaporowych poprzez mineralizację gleby lub usuwanie materiałów palnych, wypalanie (przy dużych pożarach gleby);
- całkowite drzewostanu - wypalanie, gaszenie wodą i środkami chemicznymi;
- pojedynczych drzew - gaszenie wodą i środkami chemicznymi.
28. Metody gaszenia lasów:
- tłumienie pożaru za pomocą gałęzi i tłumic (pożary powierzchniowe);
- zasypywanie pożaru ziemią lub piaskiem (pożary powierzchniowe);
- tworzenie pasów zaporowych poprzez mineralizację gleby lub usuwanie materiałów palnych (pożary pokrywy gleby i płytkie pożary powierzchniowe);
- wypalanie (przy dużych pożarach gleby i drzewostanu);
- gaszenie wodą (każdy rodzaj pożaru i zabezpieczanie pożarzysk);
- gaszenie środkami chemicznymi (każdy rodzaj pożaru i zabezpieczanie pożarzysk).
29. Formy działań gaśniczych podczas pożarów lasów:
- natarcie;
- obrona (bliższa i dalsza zwana osłoną);
- działania połączone.
35. Rodzaje lotów:
- patrolowe - wczesne wykrywanie pożaru lasu;
- rozpoznawcze - po wykryciu pożaru pierwszy lot w dane miejsce (z pełnym ładunkiem gaśniczym);
- gaśnicze - lot z pełnym ładunkiem gaśniczym.
36. Rodzaje zrzutów gaśniczych:
- zrzut izolujący (pośredni);
- zrzut bezpośredni;
- zrzut dogaszający.