Parazytologia
13. Pasożyty krwi człowieka (biologia, chorobotwórczość i diagnostyka)
Erytrocyty: Pierwotniaki: Plasmodium spp. ( P. falciparum, P. malariae, P. ovale, P. vivax), Babesia spp.
Plasmodium vivax (zarodziec ruchliwy)
Biologia: W rozwoju występuje przemiana pokoleń: pokolenie bezpłciowe - schizogonia (przebiega w organizmie człowieka) i płciowe - sporogonia ( w organizmie samicy komara). Podczas ssania krwi wprowadza ona wraz ze śliną sporozoity, które z krwią przedostają się do komórek wątroby, gdzie następuje ich dalszy rozwój (schizogonia pozakrwinkowa). Sporozoity stają się okrągłe/owalne i wytwarza się w nich postać pierścienia przekształcająca się następnie w schizonta właściwego. Podczas licznych podziałów rozpada się on na merozoity (zarażające następne komórki wątroby), hipnozoity (rezerwuar pasożyta) oraz komórki przechodzące do retykulocytów. W krwinkach czerwonych w trakcie schizogonii krwinkowej wytwarza się postać pierścieniowa, a następnie trofozoit i schizont. Schizont dojrzały (merocyt) ulega podziałom i rozpada się na ok. 16 merozoitów, które zarażają następne erytrocyty. Po kilku dniach część merozoitów przekształca się w makrogametocyty i mikrogametocyty, które może wessać samica komara ( z rodzaju Anopheles). Rozpoczyna się sporogonia: w wyniku połączenia mikro i makrogamet powstaje zygota, następnie przekształca się w oocystę. Po wielu podziałach wytwarzają się w niej sporozoity i oocysta przekształca się w sporocystę, po której pęknięciu wydostające się sporozoity mogą przedostawać się do gruczołów ślinowych owada.
Chorobotwórczość: Wywołuje zimnicę trzydniową ( trzeciaczka) - plasmodiosis malaria . Okres wylęgania 10-17 dni. Charakterystyczny jest nagły początek, któremu towarzyszą dreszcze, obfite zlewne poty, po czym następuje wzrost temperatury. Niedokrwistość w malarii jest związana z rozpadem erytrocytów wywołanym namnażaniem się zarodźców i niszczeniem krwinek.
Diagnostyka: Preparaty krwi wykonywane w szczycie gorączki i różnych fazach choroby w postaci cienkiego rozmazu i grubej kropli barwione metodą Giemsy lub Wrighta. Metody immunoserologiczne: Immunofluorescencja pośrednia, test ELISA i test radioimmunologiczny (RIA). W rozmazie stwierdza się postacie pierścienia, późne trofozoidy schizonty i gametocyty
Plasmodium malariae (zarodziec pasmowy)
Biologia: Rozwój jak zarodziec ruchliwy. Atakuje głównie starsze erytrocyty
Chorobotwórczość: Wywołuje zimnicę czterodniową (czwartaczka) - plasmodiosis malaria. Okres wylęgania 27-40 dni. Często pojawia się białkomocz i u dzieci objawy zespołu nerczycowego.
Diagnostyka: jak w zarodźcu ruchliwym. We krwi głównie późne trofozoidy schizonty. Postać pierścienia duża zwykle występuje ona pojedynczo w krwince
Plasmodium falciparum
Biologia: jak zarodziec ruchliwy, jednak bez hipnozoitów w wątrobie. Atakuje krwinki czerwone w różnym wieku.
Chorobotwórczość: Wywołuje zimnicę tropikalną - plasmodiosis malaria tropica. Okres wylęgania 8-11 dni. Towarzyszy znaczna niedokrwistość i zajęcie OUN . W zależności od objawów wyróżnia się postać mózgową, biegunkową oraz krwotoczną
Diagnostyka: jak w zarodźcu ruchliwym. O zarażeniu świadczy duży procent krwinek z pasożytami, widoczne we krwi obwodowej formy pierścienia i gametocyty w kształcie banana. W jednej krwince zwykle są 3 postaci pierścienia
Plasmodium ovale
Biologia:jak u zarodźca ruchliwego
Chorobotwórczość: wywołuje zimnicę ( plasmodiosis malaria), okres wylęgania 10-17 dni
Diagnostyka: jak zarodziec ruchliwy. Krwinki stają się owalne
Babesia spp.
Biologia: rozwój przebiega u 2 żywicieli- cykl płciowy u kleszczy (z rodziny Ixodidae)= żywiciele ostateczni zaś bezpłciowy u zwierząt, w tym u człowieka= żywiciele pośredni. Sporozoity w czasie pobierania krwi człowieka przez kleszcze dostają się do erytrocytów, gdzie zachodzą podziały. Powstałe wskutek podziałów schizonta merozoity często układają się w charakterystyczny „krzyż maltański”. Dalsza faza podziałów; tworzenie pro gamet i sporogonia odbywa się u larwy i nimfy kleszczy. W skutek rozwoju powstają izogamety które łącząc się tworzą kinety, rozwijające się w przewodzie pokarmowym kleszczy. Tworznie sporozoitów, czyli postaci inwazyjnych dla człowieka przebiega w gruczołach ślinowych kleszczy
Chorobotwórczość: Babeszjoza wywoływana jest u człowieka przez kosmopolityczne pierwotniaki z rodzaju Babesia pasożytujące w erytrocytach.
Diagnostyka: Preparaty trwałe barwione krwi sporządzone w postaci rozmazu. W erytrocytach znajduje się postacie schizontów lub merozoity, mogące układać się w krzyż maltański
Osocze: Trypanosoma brucei gambiense, T. b. rhodesiense, Wuchereria bancrofti, Loa loa, Mansonella spp. (M. ozzardi, M. perstans, M. streptocerca), Brugia malayi, Brugia timorii
Trypanosoma brucei gambiense ,T. b. rhodesiense
Biologia: występuje w 2 postaciach: trypomastigota ( u człowieka) i epimastigota ( u muchy tse-tse). Trypomastigota rozmnaża się przez podział podłużny. Zarażenie człowieka następuje przez skórę postacią trypomastigota która początkowo pasożytuje w osoczu krwi, a następnie w chłonce i PMR. W przewodzie pokarmowym muchy pierwotniak dzieli się i przechodzi w postać epimastigota, a następnie w gruczołach ślinowych muchy przeobraża się w inwazyjną postać trypomastigota
Chorobotwórczość: Wywołuje śpiączkę afrykańską (trypanosmosis)o okresie wylęgania 2-23 dni. W miejscu wnikania przez skórę postaci trypomastigota może powstawać odczyn zapalny a nawet wrzód. Objawy: dreszcze temperatura nudności bóle głowy, niedokrwistość z granulocytopenią i trombocytopenią . Mogą wystąpić zmiany w OUN zaburzenia świadomości śpiączka i apatia
Diagnostyka: preparaty bezpośrednie z kropli krwi, sporządzone w szczycie gorączki - widać pierwotniaki poruszające się między erytrocytami. Rozmazy utrwalone barwi się met Giemsy- widoczne niebieskie wrzecionowate postaci trypomastigota. Wykorzystuje się też aglutynację immunofluorescencję pośrednią i test ELISA.
Wuchereria bancrofti
Biologia: Żywicielem pośrednim i wektorem nicieni są komary (min z rodzaju Anopheles). Mikrofilarie przebywają za dnia w naczyniach krwionośnych narządów wewnętrznych, natomiast nocą mogą przedostawać się do krwi obwodowej, skąd mogą być pobrane przez komary. W przewodzie pokarmowym komarów ulegają linieniu i przeobrażeniu w larwy L2. Larwy te wędrują do mięśni tułowia gdzie po linieniu przekształcają się w inwazyjne dla człowieka larwyL3. W żywicielu ostatecznym- człowiek, przekształcają się w dojrzałe płciowo osobniki żeńskie i męskie
Chorobotwórczość: Wywołuje wuszereriozę (słoniowaciznę).
Diagnostyka: badanie mikroskopowe osadu z probki krwi hemolizowanej wodą na obecność mikrofilarii we krwi pobranej między 22 a 2
Mansonella spp. (M. ozzardi, M. perstans, M. streptocerca),
Biologia: Żywicielami pośrednimi i wektorami tej filarii są kuczmany z rodzaju Culicoides i meszki Simulium w których odbywa się rozwój inwazyjnej larwy - mikrofilarii.
Chorobotwórczość: dorosłe nicienie powodują uszkodzenie tkanki łącznej otrzewnej. Charakterystyczna dla mansonellozy jest eozynofilia.
Diagnostyka: mikrofilarie wykrywa się w rozmazach krwi, a także przy użyciu odczynów serologicznych (OWD, hemaglutynacja bierna, immunofluorescencja pośrednia)
Brugia malayi, Brugia Timorki
Biologia: cykl rozwojowy jak W. bancrofti. Wektorami są komary z rodzaju Anopheles
Chorobotwórczość: Filarioza (brugioza) przebiega z eozynofilią powiększeniem obwodowych i trzewnych węzłów chłonnych, niekiedy z zapaleniem płuc. Filarioza wywołuje słoniowaciznę stóp i podudzi
Diagnostyka: jak W. bancrofti
Sploty żylne pęcherza moczowego i miednicy mniejszej: Schistosoma haematobium
Biologia: jaja zaopatrzone w sztylecik przebijają ścianę naczyń i wydostają się do światła pęcherza, skąd z moczem dostają się na zewnątrz organizmu. W wodzie z jaj wylęgają się miracydia, które wnikają do żywiciela pośredniego- ślimaka z rodzaju Bulinus. W ślimakach przekształcają się w sporocystę macierzystą , a następnie cerkarie. Cerkarie dostają się do środowiska zewnętrznego i już jako furkocerkarie mogą wniknąć przez skórę człowieka. Cerkarie przekształcają się w schistomule następnie dostaje się do wątroby gdzie osiągają dojrzałość płciową. Dalsze wędrówki do splotów pęcherza odbywają się parami (samiec+samica).
Chorobotwórczość: schistosomatoza (choroba krwawego moczu) powoduje stany zapalne i przerosty nowotworowe pęcherza moczowego; występuje krwiomocz i eozynofilia
Diagnostyka: analiza osadu moczu ze zbiórki całodobowej na obecność jaj, a także testy serologiczne
Sploty żyły krezkowej dolnej: S. mansoni, górnej: S. japonicum
Biologia: jak S. haematobium, jednak żywicielem pośrednim jest ślimak ziemno - wodny z rodzaju Oncomelania.
Chorobotwórczość: cięższa postać schistosomatozy z wyniszczającymi biegunkami, marskością wątroby lub zaburzeniami mowy, utratą pamięci, stanami padaczkowymi i śpiączką.
Diagnostyka: poszukiwanie jaj w kale.
14. Diagnostyka pasożytów jelitowych u człowieka (metody bezpośrednie)
Metody bezpośrednie mają na celu znalezienie pasożyta będącego źródłem infekcji. Do przeprowadzania badań bezpośrednich wykorzystywane są metody mikroskopowe. Kał jest podstawowym materiałem w badaniach parazytologicznych pasożytów jelitowych. Ze względu na to, że nie ma jednej uniwersalnej metody wykrywania pasożytów w kale zaleca się 3 stopniowe postępowanie:
Wykonanie rozmazu
Wykorzystanie metody flotacyjnej ( z wykorzystaniem roztworów o większym ciężarz właściwym niż ciężar postaci rozwojowych pasożytów. Po kilkunastu min pipetą pobiera się płyn wykonuj preparat bezpośredni i poddaje ocenie mikroskopowej. Dobre do wykrywania cyst pierwotniaków, jaj helmintów. Inną zaletą jest eliminacja wszystkich składników kału utrudniających identyfikację pasożytów)
Wykorzystanie metody sedymentacyjnej ( polegają na opadaniu jaj larw cyst i trofozoidów w płynach o mniejszym ciężarze właściwym: np. metoda dekantacji, metoda sedymentacyjna z formaliną i eterem)
Poza poszukiwaniem pasożytów w kale zwraca się uwagę na jego konsystencję, barwę i składniki typowe i nietypowe dla tego materiału biologicznego, tj krew, niestrawiony pokarm, komórki lub ich fragmenty.
W świeżym kale biegunkowym można zaobserwować żywe poruszające się trofozoidy pierwotniaków, których często brak w kale uformowanym. W kale uformowanym można za to spotkać cysty pierwotniaków.
Giardia lamblia:
-preparat bezpośredni ze świeżej treści dwunastnicy pobranej przez zgłębnik (trofozoidy i cysty)
-preparaty z kału w kropli płynu Lugola (cysty) ; w rozmazach cienkich i preparatach otrzymanych za pomocą metod zagęszczających (np. flotacja Fausta)
Cryptosporidium parvum:
Wykrycie oocyt w kale, treści dwunastniczej, plwocinie w preparatach barwionych metodą Ziehl-Neelsena. Zastosowanie metod zagęszczających ( flotacji Sheathera, sedymentacji formalinowo-eterowej) zwiększa wykrywalność oocyt w kale
Taenia solium, T. saginata
Rozpoznanie opiera się na wykryciu proglotydów macicznych albo jaj w kale pacjenta
15. Tasiemczyce i wągrzyce występujące u człowieka
Tasiemczyca jest chorobą jelita cienkiego człowieka spowodowaną przez postać dojrzałą tasiemca. Wągier ( cysticerkus) jest postacią larwalną tasiemców rozwijającą się z onkosfery, żyje w ciele żywiciela ostatecznego bądź pośredniego.
Diphylobothrium latum - bruzdogłowiec szeroki
Jajo-> koracydium z onkosferą (środowisko wodne)-> procerkoid ( jama ciała oczlika)-> plerocerkoid ( w mięśniach ryby)-> postać dojrzała ( jelito cienkie człowieka: żywiciel ostateczny)
Pasożyt jelita cienkiego człowieka, psa kota i wielu innych gatunków ssaków mogących odżywiać się rybami. Człowiek jest żywicielem ostatecznym ulega zarażeniu drogą pokarmową po spożyciu surowych ryb. Formą inwazyjną dla człowieka są plerocerkoidy. Difylobotrioza człowieka cechuje się mało specyficznym zespołem objawów jelitowych i ogólnych. U wielu osób zarażenie przebiega bezobjawowo. U niektórych wystąpić mogą zaburzenia nerwowe, trawienne, chudnięcie, osłabienie, wymioty. Objawy te wiążą się z absorbcją toksycznych produktów przemioany materii pasożyta oraz mechanicznym drażnieniem śluzówki jelita. Występuje niedobór Wit B12, niedokrwistość złośliwa
Taenia saginata -tasiemiec nieuzbrojony
Jajo -> onkosfera (mięśnie bydła) -> wągier (mięśnie bydła) -> postać dojrzała (człowiek)
Kosmopolityczny pasożyt szczególnie częsty w krajach gdzie istnieje zwyczaj jedzenia surowego mięsa. Osiąga od 4 do 10 m długości. Formą inwazyjną dla człowieka są wągry zawarte w mięsie wołowym, zarażenie następuje drogą pokarmową. W przypadku zarażenie człowieka T. saginata, ryzyko wągrzycy u człowieka jest niewielkie .Wągry rozwijają się w ciągu 12-15 tygodni w mięsniach, giną w okresie od kilku miesięcy do kilku lat, ulegając martwicy i wapnieniu lub bliznowaceniu. T. saginata jest gatunkiem długowiecznym, może żyć nawet 25 lat. Objawy teniozy występują u 25% zarażonych. Najczęściej obserwuje się bóle w nadbrzuszu, wzmożoną pobudliwość nerwową, nudności wymioty, zawroty głowy, wzmożony apetyt bądź utratę łaknienia. Eozynofilia umiarkowana.
Taenia solium - tasiemiec uzbrojony
Jajo -> onkosfera (mięśnie świń) -> wągier (mięśnie świń) -> postać dojrzała (człowiek)
Kosmopolityczny pasożyt jelita cienkiego człowieka szczególnie częsty w krajach o niskim poziomie higieny. Jest krótszy niż tasiemiec nieuzbrojony ( 2-4m). Formą inwazyjną są wągry otorbione w mięśniach świni. Dojrzały tasiemiec powoduje niewielki miejscowy odczyn zapalny śluzówki jelita w miejscu zakotwiczenia uzbrojonego skoleksa. Rzadko dochodzi do perforacji jelit i zapalenia otrzewnej. Wągrzyca u człowieka może dotyczyć różnych narządów: tkanki podskórnej, serca, płuc, otrzewnej, mięśni oraz OUN. Żywe wągry nie wywołują w mięśniach poważniejszych objawów. Martwe powodują wyraźny odczyn komórkowy, czego efektem może być zwapnienie, resorpcja lub zbliznowacenie larwy. Poważne następstwa wiążą się zwykle z wągrzycą mózgu lub oka. Objawy neurologiczne ( drgawki, wzmożone ciśnienie śródczaszkowe, wymioty, niedowłady, zaburzenia widzenia) mogą się pojawiać dopiero po kilku latach od zarażenia.
Echinococcus granulosus - tasiemiec bąblowcowy
Jajo -> onkosfera -> bąblowiec jednojamowy ->dojrzały osobnik ( jelito cienki psa: żywiciel ostateczny)
Kosmopolityczny pasożyt której człowiek może być jedynie przypadkowym żywicielem pośrednim. Bąblownica może wystąpić u człowieka drogą pokarmową poprzez spożycie pokarmów zanieczyszczonych kałem zarażonych zwierząt. Rozwijające się stopniowo objawy są głównie wynikiem ucisku rosnącej larwy na tkanki i podobne są do wolno rosnącego guza. W miarę rozrostu torbieli komórki sąsiadujących tkanek ulegają atrofii i martwicy. W wątrobie, gdzie lokalizuje się większość larw organizm żywiciela wytwarza wokół pasożyta grubą torebkę łącznotkankową . Wągrzyca może dotyczyć też płuc ( krwioplucie, tachykardia, bóle klatki piersiowej) nerek( krwiomocz, zaburzenia czynności nerek) mózgu ( zespół psychoorganiczny powodowany wzmożonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym).
Hymenolepsis nana - tasiemiec karłowaty
Jajo-> onkosfera -> cysticerkoid(wągier) -> postać dojrzała
Kosmopolityczny pasożyt tylnej części jelita cienkiego. Formą inwazyjną są jaja które trafiają do przewodu pokarmowego drogą pokarmową. Możliwa jest też autoendoinwazja. Najczęściej zarażeniu ulegają dzieci, u osób dorosłych intensywność zarażenia jest zwykle niska, a objawy niespecyficzne. Zarażeniu sprzyja osłabienie organizmu związane z niedożywieniem, utratą łaknienia, ubytkiem masy ciała. U starszych istnieje tendencja do okresowego zanikania inwazji albo samoistnej likwidacji.
16. Stawonogi jako wektory chorób pasożytniczych wirusowych i bakteryjnych człowieka
Stawonogi mogą szkodliwie oddziaływać na zdrowie ludzi poprzez podtrzymywanie naturalnych ognisk transmisyjnych, jako rezerwuary i przenosiciele drobnoustrojów i pasożytów chorobotwórczych dla człowieka.
Roztocze
Argas reflexus - europejski obrzeżek gołębi, jest rezerwuarem i przenosicielem wirusów Grand Arbaud i Ponteres, wirusa kleszczowego zapalenia mózgu, riketsji gorączki Q pałeczek Salmonell enteritidis.
Ixodes ricinus - kleszcz pospolity, jest w Europie głównym rezerwuarem i przenosicielem wirusa kleszczowego zapalenia mózgu podtypu zachodniego oraz krętków boreliozy z Lyme (Borrelia burgdorferi). Kleszcz przenosi również liczne bakterie chorobotwórcze: Rickettsia slovaca, pałeczki durowe, pałeczki tularemii, pałeczki listeriozy.
Demodex folliculorum -nużeniec ludzki, jest wektorem bakterii Bacillus oleronius, gronkowców (St. Epidermidis) może brać udział w transmisji prątków trądu
Owady
Blatella germanica - prusak, Blatta orientalis - karczan wschodni, mogą przenosić prątki gruźlicy, trądu, jaja glisty, owsika, tasiemca nieuzbrojonego oraz węgorka
Pediculus humanus - wesz ludzka, szczególnie często jest wektorem Rickettsia prowazekii - czynnika chorobotwórczego duru plamistego endemicznego. Wszy są też rezerwuarem w epidemiologii toksoplazmozy, przenoszą drobnoustroje odpowiedzialne za gorączkę okopową, a także dur plamisty i gorączki Q
Phlebotomus papatasi - ćmianka, są przenosicielami pierwotniaków Leishmania donovani wywołujących czarną febrę (kala-azar)
Musca domestica - mucha domowa, przenosi zarazki duru brzusznego, durów rzekomych, czerwonki bakteryjnej, gruźlicy, cholery. Jest także przenosicielem cyst pierwotniaków i jaj robaków jelitowych.
Pulex irritans - pchła ludzka, może być zarówno rezerwuarem, jak i wektorem patogenów. Zkażając żywiciela wprowadzają do jego krwi czynniki chorobotwórcze wraz ze śliną. Zakażenie bierne możne nastąpić podczas zjedzenia pchły przez zwierzę. Pchła ludzka może przenosić bakterie dżumy (Yersinia pestis), patogeny duru wysypkowego endemicznego, tularemi wywoływanej prze Francisella tularenis, brucelozy, wąglika, trądu. Pchły przenoszą także pneumokoki.
17. Najczęściej występujące w Polsce pasożyty przewodu pokarmowego człowieka
W Polsce wg źródeł z 2004 roku najczęściej odnotowuje się przypadki owsicy, giardiozy, włosogłówczycy, glistnicy i teniozy o etiologii Taenia saginata. W rejonie Szczecina często występują Entamoeba coli i Blastocystis.
Enterobius vermicularis - owsik ludzki.
Kosmopolityczny pasożyt jelita grubego człowieka, szczególnie często występujący w krajach klimatu umiarkowanego. Owsik najczęściej występuje u dzieci. Jest nicieniem o białej barwie. Formą inwazyjną są jaja przenoszone do organizmu drogą pokarmową lub inhalacyjną, nie wyklucza się także samozarażenia jajami i larwami które pochodzą od pasożyta występującego już w danym żywicielu. Owsica jest typową chorobą brudnych rąk, dominującym objawem jest świąd odbytu- nocny lub poranny prowadzący do wtórnych zakażeń bakteryjnych skóry i mechanicznych uszkodzeń błony śluzowej odbytu w wyniku drapania. Owsicę można podejrzewać u dzieci u których występuje świąd odbytu, bezsenność i niepokój ruchowy. Pewną diagnozę można postawić na podstawie stwierdzenia obecności osobników dorosłych lub jaj.
Giardia lamblia - lamblia
Kosmopolityczny pasożyt, często występujący w dużych skupiskach ludzi zwłaszcza u dzieci. Postacią inwazyjną jest cysta, łatwo osiadająca z kurzem lub pyłami. Wrota zakażenia stanowi zwykle jam austna zaś drogę - pokarmowa lub seksualna. Giardioza charakteryzuje się początkowo nudnościami, wymiotami, bezkrwawą biegunką. W postaci przewlekłej obserwuje się naprzemienne biegunki i zaparcia, utratę apetytu, bóle w nadbrzuszu, bóle głowy i szybkie męczenie się. Rozpoznanie giardiozy opiera się na wykryciu trofozoidów lub cyst pierwotniaka w preparatach bezpośrednich z treści dwunastnicy, a także stwierdzeniu cyst w preparatach bezpośrednich z kału w kropli roztworu Lugola.
Trichuris trichiura -włosogłówka ludzka
Kosmopolityczny nicień pasożytujący w jelice grubym. Formą inwazyjną dla człowieka są jaja, zarażenie następuje drogą doustną po spożyciu pokarmu (głównie warzyw) zanieczyszczonymi jajami. Objawy włosogłówczycy pojawiają się w masywnych inwazjach gdy pasożyty zajmują znaczną część jelita. Objawami klinicznymi są bóle brzucha bolesne parcie na stolec, nudności wymioty, uporczywa biegunka, której może nawet towarzyszyć wypadanie odbytnicy. Występować mogą objawy alergiczne na skórze. Rozpoznanie opiera się na wykryciu w kale charakterystycznych jaj włosogłówki.
Ascaris lumbricoides - glista ludzka
Kosmopolityczny pasożyt jelita cienkiego człowieka. Formą inwazyjną są jaja zawierające larwę po pierwszym linieniu, trafiające do przewodu pokarmowego drogą doustną z niedomytymi owocami lub zanieczyszczoną wodą. Przyczyną zaburzeń chorobowych obserwowanych podczas glistnicy są uszkodzenia mechaniczne związane z wędrówką larw, bytowaniem osobników dorosłych, toksyczne działanie wydzielanych lub wydalanych produktów przemiany materii glist. Często pojawiają się wysypki alergiczne, kaszel, łzawienie i ostry nieżyt nosa, a także zmniejszenie masy ciała. Rozpoznanie glistnicy opiera się na stwierdzeniu pasożyta wydalonego z kałem lub przez usta.
Taenia saginata -tasiemiec nieuzbrojony
Kosmopolityczny pasożyt szczególnie częsty w krajach gdzie istnieje zwyczaj jedzenia surowego mięsa. Osiąga od 4 do 10 m długości. Formą inwazyjną dla człowieka są wągry zawarte w mięsie wołowym, zarażenie następuje drogą pokarmową. Jest gatunkiem długowiecznym, może żyć nawet 25 lat. Objawy teniozy występują u 25% zarażonych. Najczęściej obserwuje się bóle w nadbrzuszu, wzmożoną pobudliwość nerwową, nudności wymioty, zawroty głowy, wzmożony apetyt bądź utratę łaknienia. Eozynofilia umiarkowana.
Entoameba coli - pełzak okrężnicy
Jest komensalem jelita grubego człowieka, chorobotwórczość nie została wykazana. Człowiek zaraża się przez połknięcie cysty. W rozprzestrzenianiu cyst uczestniczą owady, które przenoszą je na odnóżach. Rozpoznanie opiera się na badaniu kału (preparat bezpośredni) w którym poszukuje się trofozoidów i cyst pierwotniaka.
1