Kwalifikowana I Pomoc
Wykład 5
19.03.09r.
UTONIĘCIE - to uduszenie, do którego dochodzi w wyniku zamknięcia dróg oddechowych cieczą.
MECHANIZM TONIĘCIA:
Wyróżnia się fazy tonięcia:
1. Wstrzymanie oddechu - na początku tonący broni się przed zalaniem dróg oddechowych poprzez wstrzymanie oddechu. Może to robić do momentu, gdy gromadzący się w jego organizmie CO2 osiągnie taki poziom, że dojdzie do pobudzenia ośrodka oddechowego i wznowienia oddychania już niezależnie od woli poszkodowanego.
2. Rozpoczęcie oddychania - ponieważ woda zalewa jamę ustną i dalej przedostaje się do dróg oddechowych poszkodowany broni się przed tym i zaczyna ją połykać.
3. Połykanie wody - tonący połyka wodę do momentu, gdy żołądek będzie całkowicie wypełniony i odruchowo dojdzie do wymiotów. U poszkodowanego nie ma wymiany gazowej w płucach - jest podwyższony poziom dwutlenku węgla, a obniżony poziom tlenu.
4. Woda zaczyna przedostawać się do dróg oddechowych - dochodzi do odruchowego kurczu krtani (w efekcie drażnienia wodą) i zamknięcia strun głosowych. Kurcz krtani nie trwa długo. Pogłębiające niedotlenienie poszkodowanego doprowadza do utraty świadomości, otwarcia obkurczonej krtani i przedostania się wody do płuc.
5. Zalewanie wodą płuc.
Nie ma znaczenia klinicznego, w jakiej wodzie topi się ofiara.
- słodkiej (w płucach poszkodowanego nie ma wody ponieważ cała przeniknęła do układu krążenia na zasadzie wyrównywania ciśnień, powodując hemolizę krwinek, na skutek której uwalnia się potas, a hiperpotasemia może powodować migotanie komór i śmierć),
- słonej (woda jest w płucach, dodatkowo jeszcze dochodzi do przemieszczania jej z krążenia do płuc. Dochodzi do obrzęku płuc. Po zmieszaniu z innymi składnikami, tworzy się pienista wydzielina, której nie sposób usunąć).
Znaczenie kliniczne ma okres przebywania pod wodą oraz czas i nasilenie hipoksji.
POSTĘPOWANIE PRZY UTONIĘCIU OFIARY:
- sprawdź, czy jest bezpiecznie,
- wołaj o pomoc,
- możesz pomóc tonącemu rzucając koło ratunkowe, piłkę plażową, deskę do pływania (przedmiot wyporny),
- gdy musisz wejść do wody:
- wejdź bez ubrania (weź kapok, koło itp.),
- podpływaj od tyłu tonącego (miotający tonący jest dla Ciebie niebezpieczny),
- chwyć tonącego od tyłu pod pachy i holuj do brzegu (można chwycić ubranie na plecach),
- w trakcie holowania twarz poszkodowanego utrzymuj na powierzchni wody, stabilizuj kręgosłup,
- sprawdź, czy oddycha - gdy nie, rozpocznij sztuczne oddychanie, nie czekając do chwili wyciągnięcia ofiary z wody,
- po wyciągnięciu, przy braku oddechu i przytomności rozpocznij RKO (wcześniej oczyść jamę ustną z zanieczyszczeń wody, roślin, wymiocin - nie usuwaj wody z płuc),
- gdy oddycha, jest nieprzytomny - pozycja boczna zapewni ciepło.
NIE WYKONUJE SIĘ:
1. Nie wylewa się wody z płuc (20% utonięć to „utonięcia suche”, 80% to ok. 100-200ml wody, która nie stanowi problemu podczas wentylacji.
2. Nie odstępuje się od razu od ratowania poszkodowanego, mimo że ten sprawia wrażenie jakoby nie żył, oprócz objawów śmierci klinicznej stwierdza się obniżoną ciepłotę ciała.
Ratując topielca należy zawsze pamiętać o wpływie niskiej temperatury wody na organizm możliwości powstania hipotermii.
Zanim odstąpi się od prowadzenia RKO należy poszkodowanego ogrzać!
PORAŻENIE PRĄDEM
Do porażenia prądem dochodzi na skutek przepływu prądu przez ciało człowieka.
Z praktycznych względów dzieli się wypadki z prądem elektrycznym na:
- wypadki z prądem o niskim napięciu (używany w urządzeniach np. gospodarstwa domowego)
- wypadki z prądem o wysokim napięciu (w liniach przesyłowych między elektrowniami a stacjami transformatorowymi)
Działanie prądu na ludzkie ciało:
- na mięśnie - skurcze przez okres działania prądu („przyklejanie się do przewodu”, skurczu nie można przezwyciężyć siłą woli, ustępuje z chwilą wyłączenia prądu),
- na mięsień serca - powoduje zaburzenia rytmu, a nawet zatrzymanie akcji serca,
- na mózg - utrata przytomności i bezdech,
- na skórę - znaki rażenia prądem (dość głębokie rany oparzeniowe w punkcie wejścia prądu do organizmu i jego ujściu na zewnątrz).
Porażenie prądem prowadzi do:
- utraty przytomności,
- zatrzymanie krążenia,
- zatrzymanie oddechu,
- skurczu mięśni (czasami prowadzącego do złamań, zwichnięć),
- oparzeń, zwęgleń,
- urazów głowy, kręgosłupa na skutek upadku z wysokości,
- natychmiastowej śmierci.
POSTĘPOWANIE W PORAŻENIU PRĄDEM:
1. Usunięcie przyczyny, która spowodowała porażenie prądem - ratownik musi dbać o własne bezpieczeństwo i uważać, aby sam nie został porażony prądem! Najpierw powinien wyłączyć źródło prądu. Jeśli poszkodowany jest cały czas w kontakcie z przewodnikiem prądu, ratownik może użyć materiałów, które nie przewodzą np. suche drewno, kij do szczotki itp. I próbować odsunąć pozostający pod napięciem przedmiot od rażonego, a sam izoluje się stając na suchej powierzchni.
2. Ocena parametrów życiowych i w razie konieczności rozpocząć RKO.
3. Gdy poszkodowany jest nieprzytomny, mając zachowany oddech - pozycja boczna ustalona.
4. Wezwanie pogotowia.
5. Ocena obrażeń ciała:
- złamania i zwichnięcia - unieruchomienia,
- oparzenia - chłodzenie i zabezpieczenia rany przed zakażeniem.
6. Przy objawach wstrząsu - odpowiednie ułożenie i postępowanie.
PRĄD O WYSOKIM NAPIĘCIU
Mowa tu o napięciu powyżej 1000 woltów. Urządzenia takie oznakowane są tablicami ostrzegawczymi z napisem: „uwaga - wysokie napięcie - grozi śmiercią” na tle czerwonej błyskawicy (lub czarna na żółtym). Niebezpieczne jest już samo zbliżenie się do elementów będących pod takim napięciem. Przez normalnie izolująca warstwę powietrza może powstać łuk elektryczny, który może przeskoczyć nawet kilka metrów. Wówczas prąd przepływa przez ciało człowieka
Postępowanie:
- należy się trzymać w odległości 5m od elementów linii przesyłowej (ratownik musi dbać o własne bezpieczeństwo)
- pomoc ogranicza się do zawiadomienia pogotowia ratunkowego z zaznaczeniem, ze wypadek dotyczy porażenia prądem wysokiego napięcia
- po usunięciu ofiary z terenu zagrożenia dalsze czynności ratownicze przebiegają tak samo jak w wypadkach z niskim napięciem
OSTRE ZATRUCIA
Trucizna - to każda substancja stała, płynna lub gazowa, która po wprowadzeniu do organizmu zakłóca jego funkcje życiowe.
Według WHO zatrucia są czwartą co do częstości - po chorobach układu krążenia, nowotworach i urazach - przyczyną zgonów.
Śmiertelność w ostrych zatruciach wynosi około 1%; znaczną część udaje się uratować przy użyciu klasycznych metod terapeutycznych, bez konieczności wdrażania leczenia wysokospecjalistycznego.
Tak naprawdę nie ma substancji biologicznie obojętnej dla człowieka, zupełnie nie toksycznej. Każda może w jakimś zakresie negatywnie oddziaływać na ludzkie zdrowie; kwestię pozostaje jej dawka, stężenie, nasilenie czy czas trwania ekspozycji
Toksycznymi mogą być: woda, tlen, sól kuchenna, woda destylowana, gazy szlachetne (azot, wodór, gaz ziemny).
Są substancje, które w dokładnie określonych sytuacjach i warunkach są „w miarę” bezpieczne czyli „nietoksyczne”, w innych zaś mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet dla życia człowieka, na przykład powszechnie spożywany alkohol etylowy oraz rozmaite farmaceutyki. Zażywane w dawkach większych niż dopuszczalne, mogą spowodować wystąpienie bardzo poważnych objawów chorobowych, wynikających z uszkodzeń narządów i układów
Toksyczność większości substancji chemicznych jest określana w sześciostopniowej skali: 1-6.
Tak wieć substancja może być:
- nadzwyczaj toksyczna I
- silnie toksyczna II
- średnio toksyczna III
- słabo toksyczna IV
- praktycznie nietoksyczna V
- nieszkodliwa VI
Charakter zatrucia, jego przebieg zależy przede wszystkim od:
- rodzaju trucizny
- przyjętej dawki
- siła oddziaływania na organizm
- możliwości samoistnej detoksykacji ustroju ( wątroby, płuc, nerek )
- wieku poszkodowanego ( dzieci i osoby starsze bardziej podatne na działanie trucizn )
- ogólnego stanu zdrowia przed zatruciem
- wcześniejszego uzależnienia ( alkoholicy są bardziej podatni na oddziaływania toksyczne wielu substancji )
- od szybkości i sprawności działań ratunkowych
EPIDEMIOLOGIA ZATRUĆ:
1. Zatrucia przypadkowe - zdarzają się najczęściej, zwykle w miejscu zamieszkania. W dużej mierze dotyczą dzieci, od 5-6l życia
Produktami w sferze zainteresowań dzieci są:
- artykuły gospodarstwa domowego
- leki ( 40% wszystkich przypadkowych zatruć )
- owoce i nasiona roślin trujących
U dorosłych:
- duża ilość alkoholu, gdy ich zdolności poznawcze są już ograniczone
- pestycydy, rozpuszczalniki, alkohole „niespożywcze”
- błędy w obchodzeniu się środkami chemicznymi - nieprzestrzeganie zasad BHP
- przedawkowania środków farmaceutycznych
- ukąszenia owadów i węży
- zatrucia masowe w wyniku katastrof ekologicznych lub działań terrorystycznych
2. Zatrucia zamierzone:
- zatrucia lekami, szczególnie środkami przeciwbólowymi oraz lekami nasennymi i psychotropowymi - szczególnie niebezpieczne są zatrucia paracetamolem (działanie hepatotoksyczne)
- zatrucia o kryminalnym podłożu - podawane przez przestępców środki usypiające
DROGI SKAŻENIA:
1. Spożycie - substancje trujące, stałe i płynne dostają się do organizmu przez przewód pokarmowy. Ta droga obserwowana jest głównie u ofiar prób samobójczych ( leki ), u alkoholików (metanol, alkohole przemysłowe) i małych dzieci (chemia gospodarcza)
2. Wstrzyknięcie:
- narkotyki (głównie opoidy)
- nieodpowiednie dawkowanie insuliny przez cukrzyków samodzielnie pobierających lek
- użądlenia przez owady, lub ukąszenia przez jadowite węże
3. Inhalacje:
- wdychane mogą być gazy, pary, lub aerozole. Najczęściej wdychaną trucizną jest CO w wyniku pożarów, wypadków przemysłowych i rolniczych - tlenki azotu, fosgen, cyjanki itp.
- wąchanie klej, lub rozpuszczalników organicznych w celu wywołania dłużenia
4. absorpcja - substancje toksyczne mogą być także absorbowane przez skórę
AD.1. TRUCIZNY SPOŻYTE - czynnikami sprawczymi zatruć pokarmowych są przede wszystkim: kwas acetylosalicylowy, paracetamol, alkohol, detergenty, grzyby.
Przyczynami są:
- przedawkowanie leków
- łączenie leków i alkoholu
- przechowywanie substancji trujących w opakowaniach spożywczych w miejscach dostępnych dla dzieci
- trujące rośliny w miejscach dostępnych dla dzieci
- nieznajomość grzybów
OGRODOWE ROŚLINY TRUJĄCE - bluszcz, powoje, kwiaty ( tulipany, jaskry, stokrotki, żąkile, fiołki, azalje, petunie, narcyzy), jagody, jemioły, difenbachia, rododendrony, części krzewów pomidora.
Objawy zatrucia pokarmowego:
- obrzęk, oparzenia, przebarwienia błony śluzowej, jamy ustnej
- bolesność gardła, lub ból w trakcie połykania
- nudności lub wymioty
- biegunka
- ból, tkliwość, rozdęcie, lub kurcze w jamie brzusznej
- charakterystyczny zapach wyczuwalny z ust, lub z powierzchni ciała, w zależności od spożytej substancji (np. zapach czosnku przy zatruciach pestycydami)
- zmieniony stan psychiczny
- niewydolność oddechowa
- zaburzenia rytmu serca
- zmiany RR
- zwężenie lub rozszerzenie źrenic
- skóra sucha i ciepła lub zimna i wilgotna
Postępowanie:
- jest przytomny - jak najszybsza próba eliminacji trucizny (prowokowanie wymiotów, gdy nie minęła jedna godzina od połknięcia trucizny - płukanie żołądka)
- nieprzytomny - (ocena parametrów, płukanie żołądka w warunkach szpitalnych)
- wezwanie pogotowia
- zabezpieczenie drożności dróg oddechowych ( przy braku przeciwwskazań ułożyć w pozycji bezpiecznej)
- należy podać tlen za pomocą maski o przepływie 15l/min
- zapobieganie dalszym i wtórnym obrażeniom ( zatrucia substancjami żrącymi - usunąć resztki)
- zabezpieczenie pozostałych resztek substancji toksycznej oraz opakowania po niej, próbki wymiocin do badania toksykologicznego
- zebranie wywiadu od świadków zdarzenia
Węgiel aktywowany - na powierzchni węgla może się w krótkim czasie osadzić ( zaabsorbować) znacząca ilość trucizny nawet 75% dawki znajdującej się w żołądku. Są jednak substancje, takie jak kwasy, zasady, nafta, benzyna, metale, które źle absorbują na węglu
Odtrutka:
- lek nieuczynniający działanie trucizny w organizmie
- antagonistycznie w stosunku do substancji toksycznej
- mające charakter „regenerujący”
- silnie wiążące trucizny
- będące antagonistami czynnościowymi
Alkohol etylowy (spożywczy)
O stopniu zatrucia decyduje dawka alkoholu oraz szybkość jego spożycia - 300-400ml czystego alkoholu etylowego, spożyte w ciągu godziny jest dawka śmiertelną. Zatrucie coraz częściej występuje także w wieku dziecięcym i okresie dorastania
Objawy: (uzależnione od stężenia we krwi)
- typowa woń alkoholu z ust
- I stadium - pobudzenie (1-2 promile), euforia, odhamowanie, podniecenie ruchowe, zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów, mowa bełkotliwa, wzrok osłupiały, podwójne widzenie, rozszerzenie źrenic, zawroty głowy z uczuciem wirowania, utrudniony chód aż do zataczania się.
Postępowanie:
- przy typowych objawach pozostawić w domu, przy podejrzeniu dodatkowych obciążeń obserwować w szpitalu
- ochrona przed upadkami, wychłodzeniem
- nie prowokowanie wymiotów, ponieważ alkohol bardzo szybko się wchłania
- II stadium ( 2-2,5 promila) zmącenie świadomości, często postawa agresywna, tachykardia, osłabienie odczuwania dotyku, czasami zwiotczenie mięśni
Postępowanie:
- wskazane leczenie szpitalne
-III stadium (2,5-4 promile) utrata świadomości, osłabienie odczuwania bólu, bezwiedne oddawanie moczu i stolca, źrenice szerokie i wolno reagujące, tachykardia, spadek RR
-IV stadium - asfiksji (>4 promili) głęboka śpiączka, brak odruchów, źrenice szerokie, bez reakcji na światło, sinica, hipotermia, zatrzymanie oddechu
Postępowanie:
- kontrola parametrów, gdy brak RKO, zachowane - pozycja boczna ustalona, ochrona przed utratą ciepła, wezwanie karetki i transport na oddział toksykologiczny
AD.2. Trucizny wstrzyknięte - dostają się do organizmu w wyniku celowej domięśniowej, dożylnej lub podskórnej iniekcji. Zatrucia tego typu najczęściej wiążą się z takimi związkami jak leki i narkotyki. Ukąszenia i użądlenia przez owady są najpowszechniejszym typem ekspozycji na trucizny wstrzyknięte
Objawy zatruć wstrzykniętych:
- osłabienie
- zawroty głowy
- dreszcze
- gorączka
- nudności i wymioty
- skrajne zmiany RR
- zmiana wielkości źrenic
- ślady wkłucia igły na powierzchni skóry (dół łokciowy, grzbiet stopy i dłoni, szyja)
- miejscowe reakcje zapalne w miejscu wkłucia lub ukąszenia
- zaburzenia oddychania
- zaburzenia czucia, porażenia
- zmiana wyglądu skóry (kolor, ocieplenie)
Postępowanie:
- zabezpieczenie dróg oddechowych
- dostarczenie tlenu lub gdy jest to konieczne podjęcie sztucznej wentylacji
- zapobieganie zachłyśnięciu treścią wymiotów
- w przypadku iniekcji celowych ( narkotyki ) należy zabezpieczyć strzykawki, opakowania, butelki
- w wypadku użądleń i ukąszeń - unieruchomienie poszkodowanego
- obłożenie miejsca zimnymi okładami, co hamuje wchłanianie
- pamiętać o własnym bezpieczeństwie i chronić poszkodowanego przed powtórną ekspozycją
- monitorowanie funkcji życiowych
- gotowość do działania w razie wystąpienia reakcji alergicznych
Efekty zatrucia i konsekwencje zdrowotne:
AMFETAMINA - szybki oddech, halucynacje, drgawki, utrata koordynacji, irytacja, nerwowość, panika, impulsywne zachowania, agresywność, uzależnienie.
KOKAINA - wzrost temperatury, bóle w klatce piersiowej, uszkodzenie układu oddechowego, nudności, bóle brzucha, ataki apopleksji, bóle głowy, niedożywienie.
MORFINA - zmniejszenie czucia bólu, nudności, euforia, dezorientacja, utrata przytomności, śpiączka, tolerancja i uzależnienie
JADY ZWIERZĘCE
Ukąszenia owadów - szczególnie groźne są mnogie ukąszenia przez pszczoły, osy, szerszenie. Wpuszczają silnie działający jad, który jest mieszaniną silnych enzymów i peptydów (rodzaj aminokwasów). Bardzo poważne skutki mogą być po ukąszeniu w usta, gardło, szczególnie u osób uczulonych na jad.
Znaczny obrzęk bywa przyczyną zamknięcia dróg oddechowych i uduszeni
Objawy ukąszenia owadów:
- ból
- zaczerwienienie
- obrzęk
- ślad po ukąszeniu
- zaburzenia w oddychaniu
- wstrząs anafilaktyczny
Postępowanie:
- wyjąć żądło - podważyć szpilka, wyjąć nie chwytając palcami za wystający koniec, gdyż wciska się wówczas do organizmu jad znajdujący się jeszcze w pęcherzyku jadowym
- zimny okład
- obserwacja pod kątem objawów wstrząsu anafilaktycznego
- konsultacja lekarska
Ukąszenie żmii - żmija jest jedynym jadowitym wężem w naszym kraju. Lubi słoneczne miejsca na obrzeżach lasów, na polanach, wydmach. Z reguły ucieka przed ludźmi, jednak przestraszona naszą obecnością atakuje, kąsając najczęściej w nogę
Uniknąć ukąszenia można:
- nie dotykając żmii
- uważając gdzie się siada
- zakładając buty za kostkę idąc w miejsce gdzie można spodziewać się żmii
Żmiję rozpoznać można po charakterystycznym wyglądzie. Jej ubarwienie jest zmienne; najczęściej spotykane są osobniki z szarym lub brązowym grzbietem, z wyraźnie zaznaczoną zygzakowatą czarną wstęgą ciągnącą się od karku do końca ogona
Objawy ukąszenia:
a) miejscowe:
- ból
- ślady ukąszenia (dwie ranki w odległości 5-10cm)
- zaczerwienienie
- obrzęk
- krwawienie z ranek
b) ogólne:
- zawroty głowy
- poty
- zaburzenia żołądkowo - jelitowe
- zwyżka temperatury ciała
- objawy wstrząsu anafilaktycznego
Postępowanie:
- zmyć lub zetrzeć jad z miejsca ukąszenia
- nie tamować krwawienia
- ograniczyć wysiłek ( siedzi lub leży)
- unieruchomić kończynę - miejsce ukąszenia poniżej serca
- nie rozcierać miejsca ukąszenia
- nie wyciskać
- nie wysysać jadu
- wezwać pomoc
- podanie surowicy, przeciw jadowi żmii
- gdy wystąpią zaburzenia krążenia i oddychania- podjąć czynności ratunkowe
AD.3. Trucizny wziewne - działają znacznie szybciej niż w chłaniające się inna drogą, a ich dynamika działania jest większa. Do zatruć drogą wziewną dochodzi w wyniku wdychania toksycznych gazów, oparów i aerozoli. Im dlużej trwa ekspozycja tym rokowania są gorsze.
Związki często wywołujące zatrucia to np.:
-tlenek węgla
- dwutlenek węgla (przemysł, ścieki)
- chlor w postaci gazowej (baseny)
- amoniak
- siarkowodór
Objawy:
- utrudnione oddychanie lub duszność
- ból lub pieczenie w klatce piersiowej
- kaszel
- chrypka
- nudności lub wymioty
- ból głowy
- splątanie, zaburzenia świadomości
- drgawki
- sinica
- przyspieszony oddech i tętno
Postępowanie:
- Jak najszybciej wynieść poszkodowanego z zanieczyszczonego gazem pomieszczenia nie zapominając o własnym bezpieczeństwie
- ułożyc w pozycji leżącej z lekko uniesionym tułowiem
- podać tlen przez maskę oddechową
- kontrrola parametrów życiowych i w razie konieczności rozpocząć RKO
- wezwanie karetki
- zabezpieczyć wszystkie opakowania mogące dostarczyć informacji dotyczących trującej substancji
TLENEK WĘGLA (czad. CO)
Jest najczęstszą przyczyną śmiertelnych zatruć wziewnych. Powstaje w wyniku niecałkowitego spalania paliw w silnikach spalinowych i domowych urządzeniach grzewczych. Duże ilości powstają podczas pożarów.
Jest bezbarwnym, bezwonnym, i niedrażniącym gazem - z tego powodu jest niezwykle niebezpieczny
Toksyczność CO wynika z jego powinowactwa do hemoglobiny ( 200x większe niż w przypadku tlenu), tworząc z nią trwałe połączenie - karboksyhemoglobinę, nie mającą zdolności transportowania tlenu w organizmie. Śmierć w zatruciu CO jest spowodowana przez uduszenie na poziomie komórkowym.
Następstwa zatrucia tlenkiem węgla:
wywołuje kwasicę metaboliczną z bezpośrednim uszkodzeniem mięśnia sercowego, niekiedy z upośledzeniem czynności oddechowej i uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego - może wystąpić obrzęk mózgu. Po kliku tygodniach może się rozwinąć postepujący zespół otępienny z pogarszaniem się sprawności ruchowej, który może doprowadzić do zgonu w następstwie uszkodzenia układu nerwowego
Objawy: (nasilenie zależy od ilości wchłoniętego gazu, wieku, masy ciała)
- ból głowy
- zawroty głowy
-szum w uszach
-zaburzenia widzenia
- nudności i wymioty
- splątanie
- drgawki
- rozszeżenie źrenic
- zaburzenia świadomości
- śpiączka
- zatrzymanie oddechu
Postępowanie:
- wyniesienie osoby ratowanej z pomieszczenia z zapewnieniem własnego bezpieczeństwa (nie wolno używać jakichkolwiek użadzeń elektrycznych, zapalać ognia; otworzyć okna i drzwi wstrzymując oddech - przyciśnięcie do nosa i ust chusteczki nie chroni przed zatruciem)
- kontrola oddechu - przy braku rozpocząć sztuczne oddychanie
- zapewnienie oddychania mieszaniną o jak największym stężeniu tlenu
- uunikanie obciążenia wysiłkiem fizycznym osoby zatrutej
- wezwać pomoc
- przy braku przytomności - ułożenie w pozycji bezpiecznej
- ochrona przed wyziębieniem
- przetransportowanie poszkodowanego do placówki dysponującej komorą hiperbaryczną
Tlen wypiera cząsteczki CO z połącznia z hemoglobina. Czas półtrwania karboksyhemoglobiny w organizmie chorego oddychającego powietrzem atmosferycznym wynosi 520min, przy oddychaniu 100% tlenem - 80min, w komorze hiperbarycznej - około 20min.
We Wrocławiu komorą hiperbaryczną dysponuje Centrum Medycyny Ratunkowej przy ulicy Tragutta 116
Małe „delirianty” - kleje, gazy, razpuszczalniki - inhalowane daja objawy:
- zmiejszenie zachamowań
- bóle głowy
- nudności i wymioty
- bełkotliwa mowa
- zmiejszenie koordynacji ruchowej
- odretwienie
- zmiejszenie masy ciała
- depresja
- drgawki
- osłabienie pamięci
- nagła śmierć
AD.4. Trucizny absorbowane przez skórę
Są to najczęściej środki ochrony roślin, rozpuszczalniki organiczne (np. chloroform, eter, terpentyna, benzyna). Z reguły substancje toksyczne absorbowane przez skórę wywołują reakcje miejscowe, takie jak podrażnienie, odczyny zapalne. W wyniku skażeń dużej powierzchni ciała lub przy ekspozycji na związki silnie toksyczne może wystąpic działanie ogólnoustrojowe
Objawy sugerujące absorbcję związków toksycznych to:
- ślady ciekłych lub sproszkowanych substancji chemicznych na powierzchni skóry poszkodowanego
- oparzenia skóry
- podrażnienie skóry
- zaczerwienienie
- obrzęk
- wypełnione płynem pęcherze
- miejscowa bolesność
- wysypka
Postępowanie:
- pamiętać o własnym bezpieczeństwie ( założenie rękawic, starać się nie wdychać oparów środków chemicznych)
- zdjąć lub odciąć przesiąkniete trującą substancją ubranie
- spłukać miejsce lub miejsca wniknięcia trucizny strumieniem bieżącej wody przez kilkanaście minut
- zabezpieczyc skórę czystym opatrunkiem
- zabezpieczyc substancje do oceny
- nie stosować substancji zobojętniających, gorącej wody
Początek wielu ostrych zatruć często bywa raptowny, z szybkim rozwijaniem się pełnego obrazu kinicznego. Przebieg zatrucia może być też jednak powolne, a czasem wręcz utajone. Objawy zatrucia mogą się utrzymywać krócej lub dłuzej i w róznym tempie ustępować. Niektóre z nich mogą się utrzymywać dlugo - kilka tygodni albo bardzo długo, sprawiając że zatrucie staje się schorzeniem przewlekłym
8