niedowłady spastyczne i wiotkie, Fizjoterapia, kinezyterapia


Ćw 7 - Ocena napięcia mięśniowego: analiza zachowań ruchowych w niedowładach spastycznych i wiotkich, pojęcie sztywności mięśniowej

NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE

Słaby skurcz tężcowy izometryczny, bardzo długo się utrzymujący.

Rodzaje napięcia mięśniowego wg Grochmala:

MECHANIZMY REGULUJĄCE NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE:

ZABURZENIA NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO

  1. Spastyczność (spasticitas)

Wzmożona aktywność układu alfa. Objawia się znaczną reaktywnością mięśnia na rozciąganie. Stawiany przez mięsień spastyczny opór jest jednak największy na początku  a ustępuje w trakcie dalszego rozciągania mięśnia (tzw. objaw scyzorykowy).

Większą spastyczność obserwuje się w mięśniach o działaniu antygrawitacyjnym oraz w mięśniach dystalnych.

Spastyczność jako objaw chorobowy jest związany z uszkodzeniem ośrodkowego (górnego) neuronu ruchowego, które może mieć miejsce na różnym jego poziomie. Powoduje to wyłączenie układu piramidowego i przewagę mechanizmów pobudzających i torujących położonych niżej (w rdzeniu kręgowym i pniu mózgu). Prowadzi to także do zakłóceń w zakresie funkcjonowania unerwienia przeciwstawnego, dając zaburzenia czynności antagonistycznych grup mięśniowych.

Wyrazem spastyczności jest wygórowanie odruchów miotatycznych i występowanie klonusów.

Dodatkową cechą wzmożonego napięcia mięśniowego jest jego zmienność- niezależna od woli. Bodźce eksteroceptywne i pobudzenie emocjonalne zwiększają spastyczność. Do tego typu bodźców należą: nagły szum i hałas, wzruszenie i strach, wysiłek oraz stres. Bodźce te powodują także często występowanie spazmów (kurczów) mięśniowych.

Wszystkie te czynniki powodują, że ruchy dowolne są utrudnione a czasem niemożliwe do wykonania. Obserwuje się także przymusowe ułożenie różnych odcinków ciała.

Kliniczne objawy spastyczności:

  1. Sztywność (rigor, rigiditas)

Stan ten wiąże się z nadmierną aktywnością motoneuronów gamma. Rozróżnia się dwa typy sztywności: opór stawiany przez mięsień jest jednakowy na całej drodze ruchu lub puszczać skokowo. Sztywność jest związana z uszkodzeniem układu pozapiramidowego.

Podobnie jak spastyczność, sztywność powoduje upośledzenie wykonywania ruchów lub całkowite uniemożliwienie.

  1. Miotonia

Przedłużony skurcz mięśni i powolne ich rozkurczanie się, co uwidacznia się podczas wykonywania ruchów dowolnych. Taki stan powoduje niemożność szybkiego rozpoczęcia ruchu w kierunku przeciwnym- np. puszczeniu przedmiotu trzymanego w zaciśniętej dłoni. Obserwowane w miotonii zaburzenia dotyczą zwykle wszystkich grup mięśniowych ale w niejednakowym stopniu. U podłoża choroby leżą zaburzenia w obrębie samego mięśnia.

  1. Hipotonia mięśniowa- wiotkość

Charakteryzuje się zmniejszenie oporności mięśnia na rozciąganie i wahadłowymi ruchami niepodpartych kończyn. Często towarzyszy temu zwiotczenie torebek stawowych i osłabienie odruchów miotatycznych.

Przyczyny hipotonii mięśniowej:

ZANIKI MIĘŚNIOWE

Zaniki mięśni (atrophiae musculorum) to zmiany polegające na zmniejszaniu masy mięśniowej. W pierwszej fazie zaniku dochodzi do zmniejszenia się objętości włókien mięśniowych, a w następstwie do zmniejszenia ilości liczby tych włókien i zastępowanie ich przez tkankę włóknistą.

Przyczyny zaników mięśniowych:

Powyższym zmianom towarzyszy zmniejszenie zdolności do magazynowania energii. Mięsień traci siłę skurczu i wytrzymałość.

FIZYKALNE METODY OCENY ZABURZEŃ NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO

Elektrodiagnostyka- całokształt metod diagnostycznych mających na celu wykazanie zmian pobudliwości, zachodzących w układzie nerwowo- mięśniowym w stanach chorobowych.

Metody jakościowe- obserwacja rodzaju siły skurczu mięśnia w odpowiedzi na impuls elektryczny.

Metody ilościowe- oparte są na ilościowym określaniu wielkości fizycznych, które stanowią miarę pobudliwości mięśnia.

Chronaksymetria- polega na oznaczeniu chronaksji tkanki pobudliwej przy użyciu chronaksymetru lub elektrostymulatora z obwodem do pomiaru wartości szczytowej natężenia.

Reobaza- najniższe natężenie prądu impulsu prostokątnego o czasie trwania 1000 ms, która powoduje reakcję tkanki. Wyraża się w miliamperach. Duże wartości reobazy świadczą o małej pobudliwości i odwrotnie.

Chronaksja- najkrótszy czas impulsu o natężeniu równym podwójnej reobazie, który powoduje reakcję tkanki. Wyraża się w milisekundach. Jej wartość jest tym większa im mniejsza jest pobudliwość tkanki.

Krzywa i/t- zależność między natężeniem a czasem trwania impulsu przedstawiona graficznie w formie wykresu. Wykreślona krzywa ma kształt zbliżony do hiperboli.

Krzywą tą uzyskuje się przez naniesienie w układzie współrzędnych wartości czasu i wartości natężenia wywołującego minimalny skurcz mięśnia, odpowiadającego impulsom o różnym czasie trwania- w granicach od 1000ms do 0,1ms.

Jeśli mięsień reaguje skurczem tylko na impulsy prostokątne, a nie reaguje na impulsy trójkątne to można uznać mięsień za unerwiony normalnie.

Jeśli mięsień odpowiada skurczem na impulsy trójkątne, świadczy to o jego odnerwieniu i uszkodzeniu.

Współczynnik akomodacji- określa zdolność przystosowania, czyli akomodacji do wolno narastającego natężenia w impulsie trójkątnym. Jest to sprawdzenie ile razy większego natężenia należy użyć do uzyskania minimalnego skurczu mięśnia przy zastosowaniu impulsu trójkątnego w stosunku do impulsu prostokątnego.

Zaburzenia napięcia mięśniowego:

  1. Spastyczność

Charakterystyczną cechą spastyczności jest zmienność jego nasilania niezależna od woli, bodźce zewnętrzne, rozciąganie, bodźce eksteroceptywne a także emocjonalne mogą wywoływać zwiększenie spastyczności, uniemożliwiając wykonywanie ruchów dowolnych

  1. Sztywność:

Wyróżnia się dwa typy sztywności

  1. Wiotkość:

Hipotonia mięśniowa - cechuje się zmniejszeniem oporu mięśnia stawianego podczas rozciągania. Klinicznie towarzyszą jej wahadłowe ruchy niepodpartych kończyn, osłabienie odruchów miotatycznych i zwiotczenie torebek stawów.

Przyczyny wiotkości:

Niedowład / porażenie - (łac. paresis) zmniejszenie siły lub ograniczenie zakresu ruchu powstałe najczęściej na skutek zmian organicznych ośrodkowych, obwodowych lub dotyczących samego mięśnia. Jest to niemożność wykonywania (zniesienie) lub ograniczenie (upośledzenie) dowolnych ruchów.

korowe:

torebkowego (uszkodzonej torebki wewnętrznej) :

pniowe:

rdzeniowe:

związane z uszkodzeniem obwodowego neuronu ruchowego:

mięśniowe:



Wyszukiwarka