TINETTI TEST, SUM FIZJO, I semestr, geriatria


TINETTI TEST: RÓWNOWAGA
Badany siedzi na twardym krześle bez poręczy. Wykonuje niżej wymienione zadania.

ZADANIE

OPIS WYKONANIA

MOŻLIWE

PUNKTY

OCENA

1.Równowaga w czasie siedzenia

pochyla się lub ześlizguje z krzesła

zachowuje równowagę, zabezpieczony

= 0

= 1

2. Wstawanie z

miejsca

niezdolny do samodzielnego wstania

wstaje, ale sam pomaga sobie rękoma wstaje bez pomocy rąk

= 0

= 1

= 2

3. Próby wstawania

z miejsca

niezdolny do wstania bez pomocy

wstaje, ale potrzebuje kilku prób wstaje przy pierwszej próbie

= 0

= 1

= 2

4. Równowaga

bezpośrednio po wstaniu z miejsca (pierwsze 5 sekund)

stoi niepewnie (zatacza się, przesuwa

stopy, wyraźnie kołysze tułowiem)

stoi pewnie, ale podpiera się, używając chodzika, laski lub chwyta inne przedmioty

stoi pewnie bez żadnego podparcia

= 0

= 1

=2

5. Równowaga

podczas stania.

stoi niepewnie

stoi pewnie, ale na szerokiej podstawie (obie pięty w odległości > 10 cm od siebie ) lub podpierając się laską, chodzikiem itp.

stoi ze stopami złączonymi, bez podparcia

= 0

= 1

= 2

6. Próba trącania

zaczyna się przewracać

= 0

(badany stoi ze

stopami jak najbliżej siebie, badający lekko popycha go, trzykrotnie trącając dłonią w klatkę piersiową na wysokości mostka)

zatacza się, chwyta się przedmiotów, ale

samodzielnie utrzymuje pozycje stoi pewnie

= 1

= 2

7. Próba trącania

przy zamkniętych oczach

stoi niepewnie

stoi pewnie

= 0

= 1

8. Obracanie się o

360 º

ruch przerywany

ruch ciągły

niepewnie (zataczanie się, chwytanie przedmiotów)

pewnie

= 0

= 1

= 0

= 1

9. Siadanie

niepewne (źle ocenia odległość, opada

na krzesło)

pomaga sobie rękoma lub ruch nie jest płynny

pewny, płynny ruch

= 0

= 1

= 2

SUMA PUNKTÓW Z RÓWNOWAGI (przed treningiem)

/ 16

SUMA PUNKTÓW Z RÓWNOWAGI (po treningu)

/ 16

TINETTI TEST : CHÓD


Badany stoi obok badającego; idzie wzdłuż korytarza lub przez pokój -najpierw zwykłym krokiem, a z powrotem krokiem szybkim, ale w sposób bezpieczny.

ZADANIE

OPIS WYKONANIA

MOŻLIWE

PUNKTY

OCENA

10.

Zapoczątkowanie chodu (bezpośrednio po wydaniu polecenia)

Jakiekolwiek niezdecydowanie

(wahanie) lub kilkakrotne próby ruszenia z miejsca

Start bez wahania

= 0

=1

11.Długość i

wysokość kroku:

A. Zasięg ruchu prawej stopy przy

wykroku:

nie przekracza miejsca stania lewej stopy

przekracza położenie lewej stopy prawa stopa nie odrywa się całkowicie

od podłogi

prawa stopa całkowicie unosi się nad podłogą

B. Zasięg ruchu lewej stopy przy wykroku:

nie przekracza miejsca stania prawej stopy

przekracza położenie prawej stopy lewa stopa nie odrywa się całkowicie

od podłoża

lewa stopa unosi się całkowicie nad podłogą

= 0

= 1

= 0

=1

= 0

= 1

= 0

= 1

12. Symetria

kroku

długość kroku prawej i lewej stopy nie

jest jednakowa

długość kroku obu stóp wydaje się

równa

= 0

= 1

13. Ciągłość

chodu

zatrzymywanie się między

poszczególnymi krokami lub inni brak ciągłości chodu

chód wydaje się ciągły

= 0

=1

14. Ścieżka chodu

(oceniać na odcinku ok. 3m, odnotować odchylenia rzędu

30cm)

wyraźne odchylenie od toru

niewielkie lub średniego stopnia odchylenie lub pacjent korzysta z przyrządów pomocniczych (laska itp.)

prosta ścieżka bez korzystania z pomocy

= 0

= 1

= 2

15. Tułów

wyraźne kołysanie lub pacjent korzysta

z przyrządów pomocniczych

nie ma kołysania, ale pacjent podczas chodu zgina kolana, plecy lub rozkłada ramiona

pacjent nie kołysze tułowiem, nie zgina kolan, pleców, nie angażuje kończyn górnych ani nie korzysta z przyrządów pomocniczych

= 0

= 1

= 2

16. Pozycja

podczas chodzenia

pięty rozstawione

pięty prawie stykają się podczas chodzenia

= 0

= 1

SUMA PUNKTÓW Z CHODU(przed treningiem):

/ 12

SUMA PUNKTÓW Z CHODU(po treningiem):

/ 12

SUMA PUNKTÓW Z CAŁEGO TESTU (przed treningiem):

/ 28

SUMA PUNKTÓW Z CAŁEGO TESTU (po treningiem):

/ 28

Ocena:

• poniżej 19 punktów zaliczany był do osób z wysokim ryzykiem upadku

• 19 a 24 punktów oznaczał, że badany jest skłonny do upadków

• powyżej 24 punktów wskazywało na niskie lub brak ryzyka upadków

Zmodyfikowana skala Barthel. jest uznanym przez NFZ narzędziem kwalifikacji pielęgniarskiej do objęcia pacjenta opieką zakładu opiekuńczo-leczniczego, pielęgnacyjno-opiekuńczego czy długoterminową w warunkach domowych.


Skala Barthel zmodyfikowana (poziom samodzielności w punktach)
1. Spożywanie posiłków
-nie jest w stanie samodzielnie jeść 0
-potrzebuje pomocy w krojeniu, smarowaniu masłem itp. 5
-samodzielny, niezależny 10.
2. Przemieszczanie się z łóżka na krzesło i z powrotem/siadanie
-nie jest w stanie, nie zachowuje równowagi przy siadaniu 0
-większa pomoc (w jedną, dwie osoby, fizyczna), może siedzieć 5
-mniejsza pomoc (słowna lub fizyczna) 10
-samodzielny 15.
3. Utrzymanie higieny osobistej
-potrzebuje pomocy przy wykonywaniu czynności osobistych 0
-niezależny przy myciu twarzy, czesaniu się, myciu zębów, goleniu (z zapewnionymi pomocami) 5.
4. Korzystanie z toalety
-zależny 0
-częściowo potrzebuje pomocy 5
-niezależny w zdejmowaniu i zakładaniu części garderoby 10.
5. Mycie, kąpiel całego ciała
-zależny 0
-niezależny 5.
6. Poruszanie się (po powierzchniach płaskich)
-nie porusza się lub mniej niż 50 m, na wózku 0
-niezależny na wózku 5
-spacery z pomocą jednej osoby dalej niż 50 m 10
-niezależny (ale może potrzebować pomocy, np. laski) powyżej 50 m  15.
7. Wchodzenie i schodzenie po schodach
-niesamodzielny 0
-potrzebuje pomocy ( fizycznej, przenoszenia) 5
-samodzielny 10.
8. Ubieranie i rozbieranie się
-zależny 0
-potrzebuje pomocy, ale część czynności może wykonać samodzielnie 5
-niezależny (zapina guziki, wiąże sznurowadła itp.) 10.
9. Kontrolowanie stolca
-nie panuje nad oddawaniem stolca (lub występuje konieczność wykonania lewatywy) 0
-przypadkowe zdarzenia bezwiednego oddawania stolca 5
-kontroluje oddawanie stolca 10.
10. Kontrolowanie moczu
-nie panuje nad oddawaniem moczu lub jest cewnikowany i przez to niesamodzielny 0
-przypadkowe zdarzenia bezwiednego oddawania moczu 5
-kontroluje oddawanie moczu 10.


W wielu krajach Europy Zachodniej Skala Barthel stosowana jest do obliczania poziomu zapotrzebowania na opiekę. Przyjmuje się, że stan pacjenta jest: lekki - gdy uzyska  on 86-100 punktów, średnio ciężki przy 21-85 punktów i bardzo ciężki - to 0-20   punktów. W Polsce Narodowy Fundusz Zdrowia uznał 40 punktów jako granicę dostępu do świadczeń opieki długoterminowej.


Ocena stanu umysłowego
Ocena stanu umysłowego w zasadzie dotyczy nastroju. Przeprowadzając ją, należy pamiętać, że obniżony nastrój może maskować demencję. Wykorzystywana jest tu skala Hodkinson, znana też jako skrócony test sprawności umysłowej (AMTS - abbreviated mental test score). Badany za każdą prawidłową odpowiedź otrzymuje jeden punkt, za brak lub złą odpowiedź nie ma punktów.

ramka


Skrócony Test Sprawności Umysłowej (AMTS)
1. Ile ma pan/pani lat?
2. Która jest godzina? (z dokładnością do jednej godziny)
3. Jaki mamy rok?
4. Proszę powtórzyć podany adres: ulica Gruszkowa 42
5. Proszę podać swój adres.
6. Kto to był Jan Paweł II?
7. Proszę podać datę swoich urodzin (pełną).
8. W którym roku rozpoczęła się II wojna światowa?
9. Jak nazywa się prezydent?
10. Proszę policzyć wspak od 20.
11. Proszę przypomnieć podany wcześniej przeze mnie adres.


Wyniki: 0-3 - ciężkie upośledzenie pamięci, 4-6 - umiarkowane upośledzenie pamięci, 7-8 - łagodne upośledzenie pamięci, 9-10 - stan prawidłowy.


Geriatryczna skala oceny depresji Yesavage'a (GDS) polega na ocenianiu swojego samopoczucia w ciągu ostatnich dwóch tygodni. Pełna wersja obejmuje 30 cech, pacjent w arkuszu zakreśla właściwą odpowiedź. Proponuję wersję skróconą.

 

Geriatryczna Skala Oceny Depresji Yesavage'a (GDS)
1. Czy myśląc o całym swoim życiu, jest pan(i) zadowolony(a)? TAK/NIE
2. Czy zmniejszyła się ilość pana(i) aktywności i zainteresowań? TAK/NIE
3. Czy ma pan(i) uczucie, że życie jest puste? TAK/NIE
4. Czy często czuje się pan(i) znudzony(a)? TAK/NIE
5. Czy jest pan(i) w dobrym nastroju przez większość czasu? TAK/NIE
6. Czy obawia się pan(i), że może się zdarzyć panu(i) coś złego? TAK/NIE
7. Czy często czuje się pan(i) bezradny(a)? TAK/NIE
8. Czy przez większość czasu czuje się pan(i) szczęśliwy(a)? TAK/NIE
9. Czy zamiast wyjść wieczorem z domu, woli pan(i) w nim pozostać? TAK/NIE
10. Czy czuje pan(i), że ma więcej kłopotów z pamięcią niż inni? TAK/NIE
11. Czy myśli pan(i), że wspaniale jest żyć? TAK/NIE
12. Czy obecnie czuje się Pan(i) gorszy(a) od innych? TAK/NIE
13. Czy czuje się pan(i) pełny(a) energii? TAK/NIE
14. Czy uważa pan(i), że sytuacja jest beznadziejna? TAK/NIE
15. Czy myśli pan(i), że inni ludzie mają lepiej niż pan(i)? TAK/NIE


Odpowiedzi twierdzące na pytania 2, 3, 4, 6, 8, 9, 10, 12, 14 i 15 i odpowiedzi przeczące na pytania 1, 5, 7, 11 i 13 świadczą o obniżonym nastroju. Chociaż obniżenie nastroju jest zaburzeniem przejściowym i odwracalnym, to ważny problem medyczny wśród chorych geriatrycznych. Pogarsza rokowanie pacjentów, opóźnia ich powrót do sprawności sprzed okresu choroby, a zatem wydłuża koszty leczenia i rehabilitacji.

 

Krótka Skala Oceny Stanu Psychicznego (MMSE) ocenia funkcjonowanie poznawcze pacjenta. Pacjent podejmuje próby dotyczące orientacji w czasie i w miejscu, zapamiętywania trzech wyrazów, skupiania uwagi i liczenia, nazywania przedmiotów, wykonywania poleceń słownych, pisania oraz prostych zadań rysunkowych. Maksymalny wynik testu wynosi 30 punktów; wynik poniżej 24 punktów sugeruje proces otępienny i wskazuje na konieczność podjęcia dalszej diagnostyki. Ten sam wynik może mieć różne implikacje diagnostyczne w zależności od wieku i od poziomu wykształcenia badanej osoby. Te czynniki uwzględnia się stosując wzór korygujący (albo dodając do wyniku odpowiedni współczynnik wg specjalnie opracowanej tabeli).

Test rysowania zegara występuje w różnych wersjach. Jedna z nich zakłada trzy zadania. Pierwsze polega na wpisaniu w pustą tarczę zegara liczb oznaczających podane godziny. Kolejne: badany jest proszony o narysowanie wskazówek zegara pokazujących godzinę „trzecią zero zero”, „dziesięć po jedenastej'. Test w tej wersji ocenia oprócz procesów wzrokowo-przestrzennych funkcje poznawcze i myślenie abstrakcyjno-pojęciowe.

 

Ocena ryzyka upadków
Skala ryzyka upadków ocenia funkcje układu nerwowego i kostno-stawowego. Niska ocena wskazuje potrzebę wyposażenia pacjenta w pomoce typu oświetlenie podłogi w nocy, poręcze przy łóżku i w łazience, chodzik.


Test utrzymania równowagi obejmuje cztery statyczne zadania o wzrastającym stopniu trudności, wykonywane w pozycji stojącej: 1) stopy razem, 2) stopy razem, wysunięcie prawej stopy do przodu o jedną długość, 3) stopa za stopą, pięta stopy wysuniętej do przodu styka się z palcami drugiej, 4) stanie na dowolnej nodze. Testu nie należy poprzedzać próbami, można pomóc w przyjęciu zadanej pozycji. Każda pozycja powinna być utrzymana przez 10 s jako warunek przejścia do następnej pozycji (pomiar czasu liczy się od ustania pomocy). Jeżeli pacjent nie może przyjąć zadanej pozycji albo nie utrzymuje jej przez 10 s (zmienia położenie stóp, opiera się np. o ścianę albo trzeba go podtrzymać, aby zapobiec upadkowi)i, test kończy się na tym etapie.
 

Test „wstań i idź” obejmuje takie zadania, jak zmiana pozycji siedzącej na stojącą, przejście 3 m, obrót o 180°, zmiana pozycji ze stojącej na siedzącą. Nieco rozszerzony zestaw zadań obejmuje test Tinetti (dodano: 5-sekundowe unieruchomienie). Wszystkie testy oceniające ryzyko upadków pozwalają stwierdzić, czy jest ono duże (badany wymaga pomocy osoby drugiej do wykonania tych czynności), średnie (korzysta z pomocy technicznych: laski, kuli, balkonika), minimalne (badany nie potrzebuje pomocy w tych czynnościach)
 

Urządzeniem przydatnym do oceny ryzyka upadków jest platforma balansowa. Pacjent wykonuje zadania stojąc na platformie, a na ekranie komputera widać stopień wychylenia i szybkość przemieszczania się środka ciężkości Badanie przeprowadza się w czasie stania na obu stopach, jednej stopie, przy oczach otwartych i zamkniętych. Pozwala na ocenę indywidualnych możliwości złagodzenia zaburzeń równowagi oraz na prowadzenie treningu równowagi.

MMSE (ang. Mini-Mental State Examination, potocznie "mini-mental") - krótkie narzędzie przesiewowe do oceny otępień. Oryginalnie test powstał w 1975 roku jako krótkie narzędzie do oceny stanu poznawczego pacjentów[1]. Może być stosowane przez lekarza, w odróżnieniu od specjalistycznych baterii testów neuropsychologicznych zarezerwowanych do użytku i interpretacji przez psychologa z odpowiednim przygotowaniem. Wykonanie badania tym testem trwa około 5 minut[2], co jest jego znaczną zaletą. Najczęściej używany jest w praktyce lekarza ogólnego, neurologa i psychiatry.

Jest to narzędzie oceniające szereg funkcji[3]:

Wyniki

Maksymalny wynik, jaki można uzyskać w teście to 30 punktów.