Zagadnienia do zaliczenia ćwiczeń z przedmiotu; Zarządzanie w sytuacjach kryzysowych
1. Kryzys, sytuacja kryzysowa i zarządzanie kryzysowe w świetle ustawy o zarządzaniu kryzysowym.
Pjęcie kryzysu jest definiowane różnorako. Samo słowo kryzys pochodzi od greckiego słowa „krino” co oznacza; rozróżniam, rozstrzygam, , wskazuje również na pewnego rodzaju załamanie, pęknięcie, czyli Momot w którym następuje rozstrzygniecie, oddzielenie. Inne definicje określające kryzys - przeniesienie stanu rzeczy poprzedzające zwrot ku dobremu lub złemu, stan niebezpieczny
. sytuacja kryzysowa — należy przez to rozumieć sytuację wpływającą negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków;
Kryzys jest elementem sytuacji kryzysowej, każdy kryzys jest sytuacją kryzysową oraz każda sytuacja kryzysowa zawiera w sobie elementy kryzysu.
Zarządzanie kryzysowe to działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej. Ma zapewnić racjonalność racjonalnych działań i zagospodarowanie zasobów oraz maksymalne ich wykorzystanie..
2. Podstawowe akty prawne regulujące działania w zarządzaniu kryzysowym.
Konstytucja Rp z 2 kwietnia 1997r. gwarantuje obywatelom prawo do ochrony życia, zdrowia i mienia oraz dziedzictwa kulturowego, a na władze publiczne nakłada obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa współczesnemu i przyszłym pokoleniom. Jako dokumęt najwyższej rangi w zakresie regulacji problematyki bezpieczeństwa w odniesieniu do problematyki zarządzania kryzysowego wymienia 3 stany nadzwyczajne: pod pojęciem stanu nadzwyczajnego nalezyt rozumieć pojawienie się w państwie sytuacji szczególnego zagrożenia której rozwiązanie wymaga sięgnięcia po środki szczególne gdyż zwykłe zgromadzone siły i środki konstytucyjne są nie wystarzające. Stany te mogą być wprowadzone jedynie na podstawie ustawy w drodze rozporządzenia które podlega dodatkowo podaniu do publicznej wiadomości. Kolejnym aktem normatywnym jest ustawa o powszechnym obrony z 1967 roku. Dział 6 szczególnie opisuje zasady wprowadzania stanu nadzwyczajnych ze kolejny dział tej ustawy kładzie szczególny nacisk na problematykę związaną z z wykorzystaniem świadczeń osobistych i rzeczowych. Każdy organ administracji publicznej sytuacji określonego zagrożenia kryzysowego kiedy nie ma potrzeby jeszcze jakiegokolwiek stanu nadzwyczajnego ma prawo i obowiązek dodatkowo nakładać obowiązek świadczeń po przez wydanie określonej decyzji w przypadku świadczenia osobistego czy też rzeczowego.. następnym aktem jest ustawa o zarządzaniu kryzysowym z 2007 r. zasady i tryb. Waznym dokumętem jest ustawa 23 stycznia 2009 o wojewodzie i administracji rządowej w województwie. Która określa zadania i obowiązki w zakresie współdziałania i kkoordynowania albo utrzymania określonego poziomu bezpieczeństwa na terenie województwa. Jest wiele ustaw traktujących problematykę zarządzania kryzysowego; ustawa o samorządzie wojewódzkim . o samorządzie powietowym , samorządzie gminnym, rozporządzenie rady ministrów z 2003r w sprawie szczególnych zasad udziału wojska w zapobieganiu kleskom żywiołowym
3. Zadania z zakresu planowania cywilnego w zarządzaniu kryzysowym.
planowaniu cywilnym — należy przez to rozumieć:
a) całokształt przedsięwzięć organizacyjnych mających na celu przygotowanie administracji publicznej do zarządzania kryzysowego,
b) planowanie w zakresie wspierania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w razie ich użycia oraz planowanie wykorzystania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego; Zadania z zakresu planowania cywilnego obejmują:
1) przygotowanie planów zarządzania kryzysowego;
2) przygotowanie struktur uruchamianych w sytuacjach kryzysowych;
3) przygotowanie i utrzymywanie zasobów niezbędnych do wykonania zadań
ujętych w planie zarządzania kryzysowego;
4) utrzymywanie baz danych niezbędnych w procesie zarządzania kryzysowego;
5) przygotowanie rozwiązań na wypadek zniszczenia lub zakłócenia funkcjonowania
infrastruktury krytycznej;
6) zapewnienie spójności między planami zarządzania kryzysowego a innymi
planami sporządzanymi w tym zakresie przez właściwe organy administracji
publicznej, których obowiązek wykonania wynika z odrębnych przepisów.
Cele planowania cywilnego:
1) zapewnienie funkcjonowania administracji publicznej w sytuacji kryzysowej;
2) zapewnienie funkcjonowania i możliwości odtworzenia infrastruktury krytycznej;
3) zapewnienie ciągłego monitorowania zagrożeń;
4) racjonalne gospodarowanie siłami i środkami w sytuacjach kryzysowych;
5) pomoc udzielaną ludności w zapewnieniu jej warunków przetrwania w sytuacjach
kryzysowych.
4. Cele i zadania fazy zapobiegania w procesie zarządzania kryzysowego.
Zadaniem fazy zapobiegania jest : identyfikacja zagrożen i redukcja prawdopodobieństwa ich zagrożeń. Priorytetowymi zadaniami administracji jest monitoring zagrożeń, analiza i ocena potencjalnych zagrożeń, analiza żrudeł i symptomów potencjalnych zagrożeń, edukacja dla bezpieczeństwa, szkolenie jednostek operacyjnych, przygotowanie i wdrożenie systemów zapobiegawczych, planowanie zagospodarowanie przestrzennego , bilans zasobów . modernizacja obiektów czyli realizację inwestycji zwiększających bezpieczeństwo(np. budowa wałów przeciw powodzowych, systemów monitoringu)
. Celem fazy zapobiegania jest eliminacja lub redukcja możliwości wystąpienia zagrożeń ich skutków, działania podejmowane w tej fazie to proces ciągły, kluczowy w całym cyklu zarzadzania kryzysowego , gdyż jakie kolwiek baraki , nie dociągnięcia w tej fazie mogą być tragiczne w skutkach w pozostałych fazach.
5.Zadania i cele fazy reagowania i odbudowy w procesie zarządzania kryzysowego.
Faza reagowania polega na podejmowaniu przedwsięgnięć zmierzających do zahamowania rozwoju sytuacji kryzysowej, udzielenia pomocy poszkodowanym oraz do ograniczenia zniszczeń i strat a w szczególności na: wszczęciu odpowiednich procedur, stosownie do występującego zagrożenia, w tym skierowaniuodpowiednich sił i środków do działań ratowniczych. Podejmowaniu niezbędnych działań w stanie wyższej konieczności, w tym w razie zdarzeń o charakterze terrorystycznym. Koordynacji i kierowaniu działaniami prowadzonymi w związku z sytuacją kryzysową, aż do ustalenia przyczyn, które spowodowały powstanie zagrożenia.
Faza odbudowy polega na przywracaniu stanu sprzed sytuacji kryzysowej, a wszczególnościna; szacowaniu szkód i strat powstałych w wyniku katastrof i sytuacji kryzysowych. Uruchomieniu programów pomocy indywidualnej i zbiorowej dla poszkodowanej ludności, w tym organizowaniu punktów doradztwa prawnego i pomocy psychologicznej. Doraźnym zapewnieniu funkcjonowania urządzeń i obiektów użyteczności publicznej i infrastruktury komunalnej, odtwarzaniu infrastruktury krytycznej, uruchomieniu programów pomocy finansowej dla poszkodowanych, odtworzeniu i uzupełnieniu zasobów oraz przywróceniu gotowości podmiotów ratowniczych. Sporządzenia analiz i raportów dotyczących działań podmiotów systemu bezpieczeństwa powszechnego podczas reagowania i odbudowy.
6.Zadania Powiatowego Zespół Zarządzania Kryzysowego.
Podstawowym organem pomocniczym starosty w zapewnieniu wykonywania zadań zarządzania kryzysowego jest powiatowy zaspół zarządzani kryzysowego, którego zakres działań jest identyczny jak w województwie, na czele zespołu stoi starosta, oprócz niego w skład wchodzą osoby powołane spośród; osób zatrudnionych w starostwie powiatowym, powiatowych jednostkach organizacyjnych stanowiący aparat pomocniczy kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży powiatowych oraz przedstawicieli społecznych organizacji ratowniczych.
Do zadań zespołu powiatowego należy w szczególności:
1) ocena występujących i potencjalnych zagrożeń mogących mieć wpływ na
bezpieczeństwo publiczne i prognozowanie tych zagrożeń;
2) przygotowywanie propozycji działań i przedstawianie staroście wniosków
dotyczących wykonania, zmiany lub zaniechania działań ujętych w
powiatowym planie zarządzania kryzysowego;
3) przekazywanie do wiadomości publicznej informacji związanych z zagrożeniami;
4) opiniowanie powiatowego planu zarządzania kryzysowego
7. Zadnia Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.
Do zadań Centrum należy:
1) planowanie cywilne, w tym:
a) przedstawianie szczegółowych sposobów i środków reagowania na zagrożenia
oraz ograniczania ich skutków,
b) opracowywanie i aktualizowanie Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego,
we współpracy z właściwymi komórkami organizacyjnymi
urzędów obsługujących ministrów oraz kierowników urzędów centralnych,
c) analiza i ocena możliwości wystąpienia zagrożeń lub ich rozwoju,
d) gromadzenie informacji o zagrożeniach i analiza zebranych materiałów,
e) wypracowywanie wniosków i propozycji zapobiegania i przeciwdziałania
zagrożeniom,
f) planowanie wykorzystania Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do
wykonywania zadań, o których mowa w art. 25 ust. 3,
g) planowanie wsparcia przez organy administracji publicznej realizacji
zadań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
2) monitorowanie potencjalnych zagrożeń;
2a) uzgadnianie planów zarządzania kryzysowego sporządzanych przez ministrów
kierujących działami administracji rządowej i kierowników urzędów
centralnych;
3) przygotowanie uruchamiania, w przypadku zaistnienia zagrożeń, procedur
związanych z zarządzaniem kryzysowym;
4) przygotowywanie projektów opinii i stanowisk Zespołu;
5) przygotowywanie i obsługa techniczno-organizacyjna prac Zespołu;
5a) zapewnienie koordynacji polityki informacyjnej organów administracji publicznej
w czasie sytuacji kryzysowej;
6) współdziałanie z podmiotami, komórkami i jednostkami organizacyjnymi
Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej oraz innych
organizacji międzynarodowych, odpowiedzialnymi za zarządzanie kryzysowe
i ochronę infrastruktury krytycznej;
7) organizowanie, prowadzenie i koordynacja szkoleń i ćwiczeń z zakresu zarządzania
kryzysowego oraz udział w ćwiczeniach krajowych i międzynarodowych;
8) zapewnienie obiegu informacji między krajowymi i zagranicznymi organami
i strukturami zarządzania kryzysowego;
9) realizacja zadań stałego dyżuru w ramach gotowości obronnej państwa;
10) realizacja zadań z zakresu zapobiegania, przeciwdziałania i usuwania skutków
zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
10a) współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie
zapobiegania, przeciwdziałania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze
terrorystycznym;
11) realizacja zadań planistycznych i programowych z zakresu ochrony infrastruktury
krytycznej oraz europejskiej infrastruktury krytycznej, w tym
opracowywanie i aktualizacja załącznika funkcjonalnego do Krajowego
Planu Zarządzania Kryzysowego dotyczącego ochrony infrastruktury krytycznej,
a także współpraca, jako krajowy punkt kontaktowy, z instytucjami
Unii Europejskiej i Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz ich
krajami członkowskimi w zakresie ochrony infrastruktury krytycznej;
12) (uchylony);
13) przygotowanie projektu zarządzenia Prezesa Rady Ministrów, o którym
mowa w art. 7 ust. 4;
14) informowanie, zgodnie z właściwością, podmiotów, o których mowa w art. 8
ust. 2 i 3, o potencjalnych zagrożeniach oraz działaniach podjętych przez
właściwe organy;
15) współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów administracji
publicznej.
8. Cele i zadania infrastruktury krytycznej.
9. Elementy planu reagowania kryzysowego (CELE I ZADANIA).
Tworzy się Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego oraz wojewódzkie, powiatowe
i gminne plany zarządzania kryzysowego, zwane dalej „planami zarządzania
kryzysowego”.
2. W skład planów zarządzania kryzysowego wchodzą następujące elementy:
1) plan główny zawierający składający się z 3 podrozdziałąów :
a) charakterystykę zagrożeń oraz ocenę ryzyka ich wystąpienia, w tym dotyczących
infrastruktury krytycznej, oraz mapy ryzyka i mapy zagrożeń,
b) zadania i obowiązki uczestników zarządzania kryzysowego w formie
siatki bezpieczeństwa
c) zestawienie sił i środków planowanych do wykorzystania w sytuacjach
kryzysowych;
2) zespół przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowych, a w tym:
a) zadania w zakresie monitorowania zagrożeń,
b) tryb uruchamiania niezbędnych sił i środków, uczestniczących w realizacji
planowanych przedsięwzięć na wypadek sytuacji kryzysowej,
c) procedury reagowania kryzysowego, określające sposób postępowania
w sytuacjach kryzysowych,
d) współdziałanie między siłami, o których mowa w lit. b;
3) załączniki funkcjonalne planu głównego określające:
a) procedury realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego, w tym
związane z ochroną infrastruktury krytycznej,
b) organizację łączności,
c) organizację systemu monitorowania zagrożeń, ostrzegania i alarmowania,
d) zasady informowania ludności o zagrożeniach i sposobach postępowania
na wypadek zagrożeń,
e) organizację ewakuacji z obszarów zagrożonych,
f) organizację ratownictwa, opieki medycznej, pomocy społecznej oraz
pomocy psychologicznej,
g) organizację ochrony przed zagrożeniami charakterystycznymi dla danego
obszaru,
h) wykaz zawartych umów i porozumień związanych z realizacją zadań
zawartych w planie zarządzania kryzysowego,
i) zasady oraz tryb oceniania i dokumentowania szkód,
j) procedury uruchamiania rezerw państwowych,
k) wykaz infrastruktury krytycznej znajdującej się odpowiednio na terenie
województwa, powiatu lub gminy, objętej planem zarządzania kryzysowego,
zadaniem takiego planu jest ujednolicenie zasad prowadzenia działań ratowniczych przeż różnego rodzaju służby, określenie zasad współdziałania różnych szczebli administracji w zależności od zakresu zagrożenia, określenie niezbędnych dokumętów planistycznych. Planowanie cywilne w którym powinno być przypisane określone zadania dla grup roboczym o charakterze stałym .
10. Zadania wojewody w zakresie zarządzania kryzysowego.
Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na terenie województwa jest wojewoda.
Do zadań wojewody w sprawach zarządzania kryzysowego należy:
1) kierowanie monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie województwa;
2) realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym:
a) wydawanie starostom zaleceń do powiatowych planów zarządzania kryzysowego,
b) zatwierdzanie powiatowych planów zarządzania kryzysowego,
c) przygotowywanie i przedkładanie do zatwierdzenia ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych wojewódzkiego planu zarządzania kryzysowego,
d) realizacja wytycznych do wojewódzkich planów zarządzania kryzysowego;
3) zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z zakresu zarządzania kryzysowego;
4) wnioskowanie o użycie pododdziałów lub oddziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do wykonywania zadań, o których mowa w art. 25 ust. 3;
5) wykonywanie przedsięwzięć wynikających z dokumentów planistycznych wykonywanych w ramach planowania operacyjnego realizowanego w województwie;
6) zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
6a) współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie zapobiegania, przeciwdziałania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym;
7) organizacja wykonania zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej;
11. Zadania starosty w zakresie zarządzania kryzysowego na terenie powiatu.
Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na obszarze powiatu
jest starosta jako przewodniczący zarządu powiatu.
2. Do zadań starosty w sprawach zarządzania kryzysowego należy:
1) kierowanie monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem
skutków zagrożeń na terenie powiatu;
2) realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego, w tym:
a) opracowywanie i przedkładanie wojewodzie do zatwierdzenia powiatowego
planu zarządzania kryzysowego,
b) realizacja zaleceń do powiatowych planów zarządzania kryzysowego,
c) wydawanie organom gminy zaleceń do gminnego planu zarządzania
kryzysowego,
d) zatwierdzanie gminnego planu zarządzania kryzysowego;
3) zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z
zakresu zarządzania kryzysowego;
4) wykonywanie przedsięwzięć wynikających z planu operacyjnego funkcjonowania
powiatów i miast na prawach powiatu;
5) zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze
terrorystycznym;
5a) współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie
przeciwdziałania, zapobiegania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze
terrorystycznym;
6) organizacja i realizacja zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.
3. Zadania, o których mowa w ust. 2, starosta wykonuje przy pomocy powiatowej
administracji zespolonej i jednostek organizacyjnych powiatu.
12. Zadania ogniw układu pozamilitarnych w sytuacjach kryzysowych.
13. Zasady i tryb wprowadzania i zniesienia stanu klęski żywiołowej.
USTAWA z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej.
Art. 2. Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony dla zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia.
Art. 4. 1. Stan klęski żywiołowej może być wprowadzony na obszarze, na którym wystąpiła klęska żywiołowa, a także na obszarze, na którym wystąpiły lub mogą wystąpić skutki tej klęski.
2. Stan klęski żywiołowej wprowadza się na czas oznaczony, niezbędny dla zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia, nie dłuższy niż 30 dni.
Art. 5. 1. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić stan klęski żywiołowej z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego wojewody.
2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, określa się przyczyny, datę wprowadzenia oraz obszar i czas trwania stanu klęski żywiołowej, a także, w zakresie dopuszczonym niniejszą ustawą, rodzaje niezbędnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela.
3. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, ogłasza się w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, a ponadto podaje do publicznej wiadomości, w drodze obwieszczenia właściwego wojewody przez rozplakatowanie w miejscach publicznych, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym obszarze.
4. Redaktorzy naczelni dzienników oraz nadawcy programów radiowych i telewizyjnych są obowiązani do niezwłocznego, nieodpłatnego podania do publicznej wiadomości rozporządzenia Rady Ministrów o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej, przekazanego im przez wojewodę właściwego ze względu na siedzibę redakcji lub nadawcy.
Art. 6. 1. Stan klęski żywiołowej może zostać przedłużony na czas oznaczony, w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, po wyrażeniu przez Sejm zgody na to przedłużenie.
2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, znosi stan klęski żywiołowej na całym obszarze jego obowiązywania lub na części tego obszaru przed upływem czasu, na który został wprowadzony, jeżeli ustaną przyczyny jego wprowadzenia.
3. Przepisy art. 5 stosuje się odpowiednio do rozporządzeń, o których mowa w ust. 1 i 2.
14. Zasady działania administracji publiczne w czasie trwania stanu klęski żywiołowej.
15. Zadania i przeznaczenie Krajowego systemu ratowniczo gaśniczego.
Ustawa w którym roku i na bazie straży pożarnej. Głównym celem KSRG jest ochrona przeciw pożarowa polegająca na realizacji przedsięwzięć których głównym celem jest ochrona życia zdrowia i mienia, te cele są realizowane poprzez zapewnienie sił prowadzenie działąn ratowniczych . zadania:
KSRG działą na 3 poziomach ; - poziom krajowy - poziom wojewódzki - powiatowy ( kto na czele stoi , jkie instytucje) na poziomie powiatowym system tworzą: na czele systemu powiatowego stoi komęda powiatowa lub miejska państwowej straży pożartnej, jednostki ochrony przeciw pożarowej mające siedzibę na obszarze powiatu pod warunkiem ze są włączone do tego systemu, kolejnym elementem tego systemu jest powiatowy zespół reagowania kryzysowego, do systemu są inne służby inspekcje i straże oraz specjaliści w sprawach ratownictwa jak i inne podmioty włączone do systemu w drodze podpisania umów cywilno prawnych.
16. Cel i zadania administracji publicznej w zakresie zarządzania kryzysowego.
17. Fazy zarządzania kryzysowego.
18. Kompetencje i zadania podmiotów wiodących i pomocniczych w siatce bezpieczeństwa.
19. Istota i celi przeprowadzenia analizy ryzyka zagrożeń.