TEMAT: Klęska trzech zaborców i odrodzenie państwa - 11 listopada 1918 r.
Cele:
- zapoznanie uczniów z treścią utworów poetyckich,
- utrwalenie wiadomości o historii Polski,
- utrwalenie pojęć rusyfikacja, germanizacja,
- rozbudzenie uczuć patriotycznych,
- zachowanie odpowiedniej postawy podczas śpiewania hymnu narodowego.
Metoda:
Pogadanka, poglądowa (darcie mapy), słowna (czytanie wierszy)
Forma:
Praca indywidualna
Pomoce dydaktyczne:
Mapa współczesnej Polski; mapa Polski pod zaborami; krzyżówka; portret J. Piłsudskiego; flaga Polski.
Tok lekcji:
Kobiety w czerni (ustawione tyłem do widowni, przy ściszonej muzyce Anny Marii Jopek, rozpoczynają recytację pierwszej zwrotki, po czym deklamują po kolei odwracając się do widowni przy cichej muzyce Carla Orffa Carmina Burana)
Kobieta I:
Do Ciebie Panie w dziejowej godzinie
Głos twego ludu z ziemi polskiej płynie.
Wróć nam o BOŻE! Ojczyznę kochaną
W troje rozdartą i w morzu krwi skąpaną
Kobieta II:
Sto lat w niewoli znieśliśmy w pokorze,
Wyzuci z ziemi, pogardą karmieni,
Twa sprawiedliwość wszystko zwrócić może,
Twoja opatrzność zło w dobro przemieni.
Narrator:
Trzej potężni sąsiedzi Polski - Rosja, Prusy i Austria - korzystając z osłabienia naszego kraju, podzielili jego ziemię pomiędzy siebie i wprowadzili własne rządy. Katastrofa rozbiorów i utrata państwowości nie załamały jednak narodu polskiego. Jego wola przetrwania i uparte dążenie do odzyskania niepodległości stały się podstawą do odrodzenia wolnej Ojczyzny.
Zobaczmy jak to był …
3. Darcie mapy Polski przez trzy na czarno ubrane osoby na koniec muzyki Carla Orffa Carmina Burana - uczniowie wsłuchują się w muzykę i starają się określić nastroje panujące w Polsce w chwili rozdarcia jej przez zaborców.
Narrator:
Zanim nadszedł 11 listopada 1918 roku - upragniony dla Polaków dzień niepodległości - kraj nasz znajdował się 123 lata pod zaborami: rosyjskim, pruskim i austriackim. Przez tyle lat zaborcy próbowali narzucić Polakom swoją kulturę, język i obyczaje. Ale dzięki patriotycznym sercom naszych pradziadów najcenniejsze wartości zostały uratowane.
Rodzic był przykładem dla swoich dzieci,
Nauczyciel uczył polskiego, mimo zakazów zaborców,
Ksiądz bronił wiary chrześcijańskiej,
Żołnierz, który musiał służyć w armii carskiej, ale pamiętał, że jest Polakiem.
5. Narrator:
W 1830 roku wybucha powstanie listopadowe. Polacy mają odwagę przeciwstawić się potędze caratu.
Po klęsce powstania wielu Polaków musiało wyemigrować z kraju i już nigdy nie było im dane ujrzeć ojczyzny. We Francji schronienia znaleźli Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Fryderyk Chopin.
Następne powstanie - styczniowe - w 1863 roku również kończy się klęską. Działania zaborców, germanizacja i rusyfikacja nie zniszczyły ducha narodu. Twierdzą polskości stał się każdy dom.
Legioniści Piłsudskiego, niosąc Polsce upragnioną wolność tak śpiewali:
Na stos, na stos, rzuciliśmy swój życia los.
W tle mruczando My, Pierwsza Brygada.
Zapalone znicze
6. Narrator:
11 listopada 1918 roku - po ponad stu latach niewoli - spełniły się marzenia Polaków o wolnej ojczyźnie.
A. Słonimski: „Polska”
I cóż powiedzą tomy słowników
Lekcje historii i geografii
Gdy tylko o niej mówić potrafi
Krzak bzu kwitnący i śpiew słowików.
Choć jej granice znajdziesz na mapach
Ale o treści, co je wypełnia,
Powie ci tylko księżyca pełnia
I mgła nad łąką i liści zapach.
Pytasz się, synu, gdzie jest i jaka?
W niewymierzonej krainie leży,
Jest w każdym wiernym sercu Polaka
Co o nią walczył, cierpiał i wierzył.
7. Notatka w formie krzyżówki: hasło: WOLONOŚĆ
W 1830 r. wybuchło powstanie …
Kolejne powstanie w drodze do niepodległości to …
Jak zakończyły się te powstanie dla Polski?
Przymusowe wprowadzenie języka niemieckiego do szkół, urzędów i sądów to …
Który z polskich kompozytorów wyemigrował do Francji?
11 listopada to Święto … Polski.
Wstaw brakujący wyraz w II zwrotce hymnu narodowego:
Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami.
Dał na przykład Bonaparte,
Jak … mamy.
1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
4. |
3. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
5. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
8. Odśpiewanie hymnu narodowego.
Bibliografia:
A. Kurnicka: „Scenariusze przedstawień szkolnych”, Impuls, Kraków 1998
Poradnik Bibliotekarza, wrzesień, 1988
Poradnik Bibliotekarza, październik, 1999
Biblioteka w szkole, październik, 2001
Poradnik Bibliotekarza, lipiec, sierpień, 1991
mgr Karolina Tarkiewicz
1