banki (10 str)(1), Bankowość i Finanse


BANKI

Najważniejszym źródłem prawa bankowego jest ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. -Prawo bankowe (Dz. U. Nr 140, poz. 989)

Bank - wg art.2 prawa bankowego- osoba prawna utworzona zgodnie z przepisami ustaw, działająca na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

ISTOTĄ DZAIAŁALNOŚCI BANKOWEJ JEST:

*operowanie powierzonymi (cudzymi) środkami w celu pomnożenia ich wartości

*element ryzyka, który uzasadnia stosunkowo surowy reżim tworzenia banków

*bankiem może być jedynie osoba prawna, która spełnia określone w ustawie wymogi i uzyskała zezwolenie na wykonywanie czynności bankowych

Możemy zatem powiedzieć, że bank to szczególnego rodzaju przedsiębiorstwo, którego podstawowym zadaniem jest wykonywanie czynności bankowych

CZYNNOŚCI BANKOWE:

Banki same ponoszą odpowiedzialność za zaciągnięte zobowiązania ( Skarb Państwa odpowiada za zobowiązania, za które przyjął odpowiedzialność z tytułu gwarancji i poręczenia)

TWORZENIE BANKÓW

  1. Warunki

  1. Odpowiednia liczba założycieli

  2. Wyposażenie banku (w fundusze własne odpowiednie do działalności, przystosowane pomieszczenia)

  3. Odpowiednia kadra: co najmniej 2 osoby przewidziane do zarządu posiadają wykształcenie i doświadczenie zawodowe niezbędne do kierowania bankiem

  4. Plan działalności banku na okres 3 letni

  5. Rękojmia prowadzenia działalności w sposób należyty i zabezpieczający interesy klientów- ze strony założycieli i osób prowadzących

  1. Kapitał założycielski

5 000 000 ECU w formie pieniężnej + do 15% w formie niepieniężnej

NIE MOŻE POCHODZIĆ Z KREDYTU LUB POŻYCZKI

  1. Wniosek do Komisji Nadzoru Bankowego (KNB) o wydanie zezwolenia na utworzenie banku

Nazwa, siedziba, określenie czynności bankowych, do których bank ma być upoważniony, dane o przedmiocie i zakresie zamierzonej działalności, dane dotyczące założycieli i osób przewidzianych na członków zarządu, kapitał założycielski

+ Projekt statusu, dokumenty dotyczące założycieli i ich sytuacji finansowej, jeżeli założycielem jest bank zagraniczny to dołącza się opinię właściwych władz rad nadzorczych kraju siedziby wnioskodawcy

  1. KNB wydaje zezwolenie

Określa w nim: nazwę, siedzibę, nazwy (nazwiska ) założycieli i obejmowane przez nich akcje, kapitał założycielski, czynności do których bank jest upoważniony, zatwierdza też statut.

OKREŚLA WARUNKI PO KTÓRYCH SPEŁNIENIU KNB ZEZWOLI NA ROZPOCZĘCIE PRZEZ BANK DZIAŁALNOŚCI

Bank ma 1 rok na spełnienie owych warunków, potem zezwolenie traci ważność

RODZAJE BANKÓW

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Banki państwowe

Banki w formie S.A.

Banki spółdzielcze

BANKI PAŃSTWOWE:

Tworzenie (i likwidacja): przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia na wniosek Ministra Skarbu Państwa zaopiniowany przez KNB.

Rozporządzenie określa nazwę, siedzibę, przedmiot i zakres działalności oraz fundusze statutowe, w tym środki wydzielane z majątku Skarbu Państwa, które stają się majątkiem banku.

Bank państwowy nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych.

ORGANA BANKU PAŃSTWOWEGO:

RADA NADZORCZA: powoływana na okres 3 lat spośród osób o odpowiednich kwalifikacjach z zakresu finansów

*Przewodniczącego RN powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra Skarbu Państwa

*Pozostali członkowie rady są powoływani przez MSP spośród osób nie będących członkami zarządu tego banku

Rada nadzorcza-funkcje:

  1. sprawuje nadzór na działalnością banku państwowego

  2. zatwierdza sprawozdania finansowe (przedstawiane przez zarząd) oraz podział zysku i sposób pokrycia strat

  3. udziela zarządowi zaleceń

  4. może zawieszać w czynnościach niektórych członków zarządu

ZARZĄD

Prezes: powoływany i odwoływany przez Radę Nadzorczą po zasięgnięciu opinii KNB

Viceprezesi i pozostali członkowie: powoływani przez Radę Nadzorczą na wniosek Prezesa

Zarząd: rozpatruje sprawy związane z działalnością banku oraz podejmuje uchwały

Prezes Zarządu: organizuje działalność banku i reprezentuje bank na zewnątrz, przewodniczy Zarządowi.

⇒ Członkowie zarządów oraz rad nadzorczych nie mogą zajmować się działalnością konkurencyjną . W szczególności nie mogą być członkami zarządu lub rady nadzorczej innego banku, chyba że bank państwowy jest akcjonariuszem tego banku.

⇒ Szczegółowy zakres działalności Rady Nadzorczej i Zarządu określa statut banku państwowego.

BANKI SPÓŁDZIELCZE

Bank spółdzielczy może być utworzony - z zachowaniem trybu określonego przepisami ustawy- Prawo spółdzielcze-na podstawie zezwolenia KNB, wydanego w uzgodnieniu z Ministrem Finansów, na wniosek założycieli, z uwzględnieniem zasad określonych ustawą „ Prawo spółdzielcze”. Zakres wykonywanych czynności bankowych nie obejmuje udzielania gwarancji, dokonywania obrotu wartościami dewizowymi oraz emitowania papierów wartościowych.

Statut banku spółdzielczego pod rygorem nieważności powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.

BANKI W FORMIE SPÓŁEK AKCYJNYCH

Są tworzone na podstawie KNB wydanego w uzgodnieniu z Ministrem Finansów.

Działają zgodnie z przepisami kodeksu handlowego o S.A. i przepisami prawa bankowego.

RADA NADZORCZA-organ nadzoru składający się z co najmniej 5 osób wybieranych przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy. Skład Rady jest podawany do wiadomości KNB.

ZARZĄD- składa się z co najmniej 3 osób (2 członków i prezesa powołuje się za zgodą KNB). KNB może zażądać informacji i dokumentów dotyczących wyżej wymienionych osób

⇒Bank w formie spółki akcyjnej może być utworzony również przez osoby zagraniczna albo z udziałem osób zagranicznych.

⇒Osoba nabywająca albo zamierzająca nabyć akcje bądź prawa z akcji banku jest obowiązana:

ZRZESZANIE SIĘ BANKÓW

wynika ono z potrzeby współdziałania między nimi

⇒ celem jest chęć zdobycia mocniejszej pozycji na rynku (koncentracja kapitału)

⇒obniżka kosztów działalności w wynikająca z połączenia pionów organizacyjnych, bądź specjalizacji w wykonywaniu określonych zadań

  1. Zrzeszanie się banków

Art. 122 prawa bankowego mówi, że banki mogą się zrzeszać z innymi bankami. W umowie zrzeszającej mogą upoważnić jeden bank do reprezentowania wspólnych interesów, w szczególności wobec KNB, do gromadzenia dobrowolnych lokat (m.in. dla zabezpieczenia płynności płatniczej banków zrzeszonych), do zaciągania w ich imieniu kredytu refinansowego, oraz do realizowania określonych przedsięwzięć gospodarczych.

  1. Bankowe izby gospodarcze

Art.121 prawa bankowego mówi, że banki mogą się zrzeszać w bankowe izby gospodarcze, działające na podstawie przepisów ustawy z 30 maj 1989 r. o izbach gospodarczych. Izby te, będące organami samorządu gospodarczego, reprezentują interesy zrzeszonych podmiotów przede wszystkim wobec organów państwowych. Nie prowadzą natomiast zasadniczo działalności gospodarczej

  1. Bankowe grupy kapitałowe- wyłącznie do banków w formie spółek akcyjnych.

Bankową grupę kapitałową stanowi grupa 2 lub więcej banków zorganizowana w ten sposób, że jeden z nich zwany „bankiem dominującym” jest właścicielem akcji innego banku lub banków , zwanych „bankami zależnymi”, dającymi ponad 50% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu każdego banku zależnego. Każdy z banków może należeć tylko do jednej grupy bankowej.

Grupa kapitałowa powstaje na podstawie umowy, po podjęciu odpowiednich uchwał przez walne zgromadzenie akcjonariuszy banków łączących się. Okres trwania grupy kapitałowej nie może być krótszy niż 5 lat.

NARODOWY BANK POLSKI

Na zasadzie wyłączności należy do niego emisja znaków pieniężnych (art.4 ustawy o NBP).

ORGANIZACJA NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO

PREZES NBP

- po upływie okresu sześcioletniego,

- w razie śmierci,

= wiceprezesów NBP lub pozostałych członków Zarządu NBP oraz

= pełnomocników powoływanych przez Zarząd NBP albo osobę przez niego do tego upoważniona , działających w granicach udzielonych im pełnomocnictw.

RADA POLITYKI PIENIĘŻNEJ

Skład:

- Przewodniczący , którym jest Prezes NBP,

- Dziewięciu członków powoływanych w różnej liczbie przez Prezydenta RP, Sejm i Senat spośród specjalistów z zakresu finansów.

Zadania:

Rada Polityki Pieniężnej ustala coroczne założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej. Kierując się założeniami polityki pieniężnej Rada:

  1. Ustala wysokość stóp procentowych NBP,

  2. Ustala zasady i stopy rezerwy obowiązkowej,

  3. Ustala zasady operacji otwartego rynku (sprzedaż i skup skarbowych papierów wartościowych oraz papierów wartościowych NBP),

  4. Określa górne granice zobowiązań NBP z tytułu zaciąganych w zagranicznych instytucjach finansowych pożyczek i kredytów.

  5. Zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z jego działalności.

ZARZĄD NBP

Skład:

Prezes NBP-jako przewodniczący oraz 6-8 członków Zarządu, w tym 2 wiceprezesów NBP.

Zadania:

Zarząd NBP realizuje uchwały Rady Polityki Pieniężnej oraz podejmuje uchwały w sprawach nie zastrzeżonych w ustawie do wyłącznej kompetencji innych organów. Do zakresu działania Zarządu należy m.in.:

  1. Podejmowanie uchwał w sprawie udzielania bankom upoważnień do wykonywania czynności obrotu dewizowego.

  2. Realizowanie zadań z zakresu polityki kursowej.

  3. Okresowa ocena obiegu pieniężnego i rozliczeń pieniężnych oraz obrotu dewizowego.

  4. Nadzorowanie operacji otwartego rynku,

  5. Ocena funkcjonowania systemu bankowego,

  6. Uchwalanie planu działalności i planu finansowego NBP.

  7. Określanie zasad gospodarowania funduszami NBP.

  8. Uchwalanie rocznego sprawozdania z działalności NBP, sporządzanie bilansu NBP oraz rachunku zysków i strat.

FUNKCJE NBP

Utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu.

  1. Organizowanie rozliczeń pieniężnych,

  2. Prowadzenie działalności dewizowej oraz gospodarki rezerwami dewizowymi,

  3. Prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa,

  4. Regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie,

  5. Kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego,

  6. Opracowywanie sprawozdawczego bilansu płatniczego oraz bilansów należności i zobowiązań zagranicznych państwa.

  1. emitować i sprzedawać papiery wartościowe,

  2. sprzedawać i kupować skarbowe papiery wartościowe w operacjach otwartego rynku,

  3. organizować obrót papierami wartościowymi, których jest emitentem, oraz skarbowymi papierami wartościowymi

NADZÓR NBP

  1. Bezpieczeństwa środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych,

  2. Zgodności działalności banków z przepisami prawa bankowego, ustawy o NBP, statutem oraz decyzją o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku.

Komisja Nadzoru Bankowego

Skład:

Prezes NBP- jako jej przewodniczący, zastępca przewodniczącego Komisji- jest nim Minister Finansów lub delegowany przez niego sekretarz względnie podsekretarz stanu, przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prezes Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych i Giełd lub jego zastępca, przedstawiciel Ministra Finansów oraz Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego.

Zadania:

Szczegółowe zadania Komisji oraz sposób ich realizacji określa prawo bankowe.

Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego.

Skład:

Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego- powoływany i odwoływany przez Prezesa NBP w uzgodnieniu z Ministrem Finansów oraz Inspektorzy Nadzoru- którzy powinni posiadać odpowiednie wykształcenie i doświadczenie zawodowe.

Zadania

Banki obowiązane są zapewnić właściwe warunki wykonywania czynności kontrolnych, a w szczególności udostępnić do wglądu księgi, bilanse, rejestry, plany, sprawozdania i inne dokumenty oraz umożliwić sporządzenie kopii tych dokumentów i innych nośników informacji, jak również udzielać wyjaśnień żądanych przez inspektora nadzoru.

Na ogół wymienia się trzy zasadnicze funkcje NBP:

- określanie i realizacja polityki pieniężnej ;

= kasowa obsługa budżetu państwa ,

= rejestrowanie i obsługiwanie długu publicznego,

= gromadzenie rezerw dewizowych państwa i zarządzanie tymi rezerwami.

Pracownicy banku centralnego wykorzystują informacje, będące w dyspozycji tego banku, opracowują oceny sytuacji gospodarczej kraju nie tylko w przeszłości, ale i w przyszłości.

Naczelna przesłanka realizowanej przez bank polityki pieniężnej to takie kształtowanie podaży pieniądza , aby jego możliwy nadmiar nie zwiększał inflacji, a ewentualny jego niedobór nie utrudniał obsługi procesów gospodarczych.

Polityka pieniężna banku centralnego polega na kształtowaniu podaży pieniądza w całym systemie bankowym i na oddziaływaniu na kształtowanie się stopy procentowej w bankach, na rynku pieniężnym i na rynku kapitałowym.



Wyszukiwarka