TRANSPORT ŚRÓDLĄDOWY

Jest to najtańszy środek transportu, rozwija się na rzekach , kanałach . Na wielu obszarach ma charakter sezonowy , bo niektóre rzeki zamarzaja lub mają różne stany wody.

Najwiekszą na świecie ilosc dróg wodnych ma Rosja . Mówi się , że Moskwa , która leży wewnątrz lądu poprzez liczne kanały jest „ portem 5 mórz”.Główne rosyjskie żeglowne rzeki to :Wolga , Irtysz , Ob., Jenisej , Lena . Rzeki rosyjskie zimą zamarzają , co stanowi probem w komunikacji rzecznej .

Inne żeglowne rzeki Azji to Huang -ho , Jangcy , Ganges, Indus , Mekong

Komunikacja śródlądowa w Ameryce - Wielkie Jeziora Amerykańskie , Rzeka Św. Wawrzyńca , Missipi , Amazonka , Parana

W Europie system Renu - połączony kanałami z rzekami Łabą , Rodanem , Sekwaną , Dunajem , Wezerą , Odrą , Wisłą

Zalety transportu śródlądowego:

1. jest tani

2. nie powoduje dużego zanieczyszczenia

3. można nim przewozić towary o dużej masie i objetości

4. może być wykorzystywany jako jedyny środek transportu na obszarach slaborozwinietych i trudno dostępnych ( np. Amazonka)

Wady transportu śródlądowego

1. jest powolny

2. wymaga regulacji rzek( kosztowne inwestycje na budowę kanałów , śluz ,pogłębiania koryta)

3. sezonowe zamarzanie rzek i duże wahania wód uniemożliwiają ich całoroczne wykorzystanie

4. duże spadki wylączają z eksploatacji górne odcinki rzek

TRANSPORT LOTNICZY

Transport lotniczy dominuje w przewozach na duże odległości. Najgęstsza sieć połączeń lotniczych istnieje między

1. Europą a Ameryką Płn.

2. USA a Ameryka Południową

3. USA a Japonia

4. Europa Zachodnia a Indie , Australia , Chiny

Transport lotniczy odgrywa najwieksza role w państwach o dużej powierzchni. ( USA , Rosja ,Australia, Kanada ). Samoloty przewożą głównie ludzi , transport towarów nie pdgrywa większej roli ze względu na koszty. Samolotem przewozi się towary latwo psujace się ( żywność , kwiaty) lub produkty , które należy szybko dostarczyć np. leki , organy do transplantacji, pomoc w klęskach żywiołowych

Zalety transportu lotniczego ;

1. jest najszybszy

2. najbezpieczniejszy

3. ma duży zasięg

4. w niewielkim stopniu wplywa na środowisko

5. zapewnia duża regularność i terminowość dostaw

Wady transportu lotniczego ;

1. wymaga dużych nakładów na środki transportu i infrastrukturę naziemną

2. ma małą ładowność

3. jest kosztowny na malych odległościach

4. duży halas uciążliwy dla mieszkanców

5. zależy od stanow pogody

6. w razie katastrofy pasażerowie mają nikłe szanse przeżycia

7. porty lotnicze są przeciążone

TRANSPORT MORSKI

Transport morski odgrywa główna rolę w miedzynarodowej wymianie handlowej , ponieważ przewozi się nim 2/3 towarów będących przedmiotem obrotu światowego . W transporcie tym istniejesilna specjalizacja , np.

1. masowce przewożą m.in.surowce mineralne , zboża( ładunki o dużej masie )

2. zbiornikowce służą do transportu ropy naftowej , siarki , benzyny , chemikaliów , skroplonego gazu ziemnego

3. kontenerowce transportuja towary w kontenerach , które nie wymagają przeladowania i pozwalają na łatwy załadunek

4. chłodniowce przewozą towary spożywcze zamrożone

5. drobnicowce przewożą towary przemysłowe liczone w sztukach , zapakowane w skrzynie

Duże znaczenie w transporcie morskim mają kanały morskie np. La Manche , Sueski , Panamski , Kilonski oraz cieśniny np. Gibraltarska ,Bosfor , Dardanele , Sund , Bab al - Mandab , Ormuz , Malakka

Żegluga kabotażowa - odbywa się miedzy portami tego samego kraju w obrębie jednego morza ( mały kabotaż ) lub kilku mórz ( wielki kabotaż) . Najwiekszy ruch kabotazowy odbywa się miedzy portami Chin , Japonii , Indonezji , Wielkiej Brytanii , czyli w krajach wyspiarskich lub o długiej linii brzegowej. Największe porty świata wg przeładunków :

1. Rotterdam (Holandia )

2. Singapur (Singapur)

3. Szanghaj ( Chiny)

4. Portof South Louisiana ( USA)

5. Honkong( Chiny )

6. Houston( USA )

7. Nagoja ( Japonia )

8. Ningbo ( Chiny)

Kraje o największej flocie handlowej to Panama , Liberia , Bahamy , Malta , Cypr . Są to tzw. kraje taniej bandery .Kraje taniej bandery mają niskie opłaty rejestracyjne , niewielkie wymagania odnośnie stanu technicznego statków oraz nie wymagaja wysokich standardów pracy. Statki sa rejestrowane w tych krajach , ale faktycznym włascicielem ( armatorem) sa kraje wysokorozwinięte np. Japonia , Wielka Brytania , Szwecja , Niemcy

Zalety transportu morskiego:

1. może przewozić różne towary ( specjalizacja )

2. niskie koszty transportu

3. umożliwia przewóz wielu osób na krótkich dystansach ( promy)

Wady transportu morskiego

1. niewielka prędkość przewozu

2. jest ograniczony tylko do terenow morskich , dlatego wymaga przeladunku i innego transportu dalej

3. zamarzajace porty morskie np.Władywostok są sezonowo wyłączone z ruchu

4. katastrofy morskie powoduja duże zanieczyszczenia mórz i oceanów

TRANSPORT PRZESYŁOWY

Środkami transportu przesylowego sa różnego rodzaju rurociagi ( ropociągi , gazociągi , wodociągi ,taśmociągi oraz linie przesyłowe wysokiego napięcia łączace elektrownie ze stacjami transformatorowymi.

Transport ropy naftowej i gazu ziemnego - największe znaczenie ma w USA ( tam rozwinął się najwcześniej i najlepiej). W europie laczy on głównie porty z rafineriami położonymi wewnątrz kraju. Bardzo duże znaczenie mają rurociągi biegnące z Rosji do Europy Środkowej i Zachodniej np. gazociąg jamalski , który przesyla wielkie ilości surowca i jest zarazem elementem szantażu energetycznego. Wielką rolę odgrywają rurociagi w Zatoce Perskiej

Zalety transportu przesyłowego :

1. masowy przesył surowca

2. niski koszt transportu

3. bez przeładunku można transportować surowiec na lądzie i morzu

4. jest przyjazny dla środowiska

5. nie potrzebuje powierzchni składowych

Wady transportu przesyłowego :

1. duże nakłady na inwestycje i utrzymanie szczelności rurociągów

2. można nim przesylac tylko niektóre towary

3. towar można przesylac tylko w jednym kierunku

4. nie jest zagrozony atakami terrorystycznymi

ŁĄCZNOŚĆ

Łączność , czyli przesyłanie informacji, umożliwia procesy globalizacji. Szczególne znaczenie ma tu :

1. telekomunikacja komputerowa - ogólnoświatowa siec komputerowa , Internet, umozliwiaja przesyłanie danych , dzwieku , obrazu i prowadzenie rozmów. Dynamiczny rozwój Internetu umożliwia wykorzystanie go w gospodarce ( telepraca , bankowość)

2. telefonia komorkówa - rozwija się intensywanie dzieki dużej mobilności ( bez kabla ) i dużym możliwościom przekazu

3. telefonia przewodowa

4. radiofonia i telewizja

5. poczta

6. prasa

Zalety korzystanaia z Internetu :

1. szybki dostep do nieograniczonej informacji

2. sprawność w wyszukiwaniu informacji

3. łatwe przetwarzanie danych

4. aktualne informacje w czasie rzeczywistym - świat staje się globalną wioską

5. prowadzenie dzialalności gospodarczej - telepraca , telenauczania , telesprzedaż

6. większa świadomosć świata , w którym żyjemy

Wady korzystanaia z Internetu :

1. zaburzenie relacji interpersonalnych

2. poglebianie samotności ( odludkowie elektroniczni)

3. utrata zainteresowaniem innymi aktywnościami

4. zaniedbywanie rodziny , pracy , nauki

5. zaburzenia w sferze uczuć i emocji

6. uzależnienie psychiczne od nadmiernego przebywania w sieci ( od kilku lat znajduje się na oficjalnej liście chorób)

---