ODMIANOZNASTWO NARCYZÓW, Rośliny ozdobne


ODMIANOZNASTWO NARCYZÓW

Charakterystyka rośliny;

KLASA: Monocotyledonopsida - Jednoliścienne

RODZINA: Amaryllidaceae - Amarylkowate

RODZAJ: Narcissus L.-

Narcyzy to rośliny cebulowe, wieloletnie, uprawiane jako jednoroczne zimujące w gruncie. Ojczyzną jest basen Morza Śródziemnego, Europa Środkowa i Płn. Oraz Chiny i Japonia.

Część podziemną rośliny stanowi wieloletnia cebula tunikowa tzn. otoczona suchymi łuskami okrywającymi, które chronią ją przed utratą wody i uszkodzeniem mechanicznym. Łuski mogą mieć barwę od jasno brązowej do ciemnobrązowej, z mniej lub bardziej wyraźną siateczką nerwów, co obok wielkości i kształtu cebul jest cechą charakterystyczną dla poszczególnych gatunków i odmian. Cebula pełni rolę organu spichrzowego, gromadząc substancje pokarmowe. Jest to zmodyfikowany, skrócony pęd podziemny. Co roku przyrasta w wyniku tworzenia się nowych cebulek przy piętce cebuli matecznej. W okresie spoczynku tworzą się w cebuli zawiązki liści i kwiatów. Proces ten zachodzi już w gruncie (maj, czerwiec) w odróżnieniu do tulipanów i hiacyntów, u których inicjacja i rozwój kwiatów następuj ą dopiero po wykopaniu cebul w przechowalni (lipiec, sierpień).

Korzenie są długie 15-20 cm, dość grube i mięsiste.

Liście wyrastają po kilka z cebuli i otoczone są liśćmi pochwowymi. Ich liczba jest charakterystyczna dla odmiany i gatunku, ale także zależy od wieku cebuli. Są to liście trawiaste, równowąskie lub lekko, rynienkowato wygięte, mniej lub bardziej pokryte woskowym nalotem. Powierzchnia może być gładka lub podłużnie prążkowana.

Pęd kwiatowy podobnie jak liście może być gładki lub prążkowany, a ponadto spłaszczony lub obły, bezlistny i szarozielony.

Kwiaty wyrastają na końcu pędu pojedynczo lub zebrane po 2-6 w kwiatostany. Kwiaty lub kwiatostany otoczone są pochwą kwiatową, jest ona cienka, zielonkawożółta lub seledynowa. Wkrótce po rozwinięciu się kwiatów obumiera. Kwiat nie jest zróżnicowany na kielich i koronę. Składa się z 2 trójkrotnych okółków listków okwiatu (tzn. po 3 listki w okółku), dodatkowej rurki zwanej przykoronkiem oraz pręcików i słupka. Przykoronek_pov/stał ze zrośnięcia się dodatkowych listków. Może być bardzo płytki i szeroki lub w kształcie krótszej lub dłuższej rurki. Brzeg może być prosty lub wygięty na zewnątrz, gładki lub pofalowany, karbowany lub wcinany, a przede wszystkim różnej barwy.

Owoc stanowi błoniasta torebka, która otwiera się wzdłuż szwów zrośnięcia. Zawiera liczne kuliste lub nieco spłaszczone nasiona.

Rozmnażanie: z cebul przybyszowych

Sadzenie cebul: p. IX (do dalszego ukorzeniania wymagają temp. gleby 10-11°C przez kilka tygodni zachodzi konieczność ściółkowania!)

Kwitnienie: III-V

Zbiór cebul: k. VI/p.VII (cebule przeznaczone do dalszej uprawy przechowuje się w 20°C, a do sprzedaży w 17°C).

Narcyzy nadają się do pędzenia!

Grupy narcyzów:

Wielka jest różnorodność form, wielkości i kolorów wśród blisko 12 tyś. Odmian narcyzów. Podzielono je na XII grup (wg Chmiel H.):

Grupa I - NARCYZY WIELKOPRZYKORONKOWE:

Są to gatunki mieszańcowe wywodzące się od N. pseudonarcissus L. i N. poeticus L. Jest to najbardziej liczna grupa odmian o wszechstronnym zastosowaniu. Na każdym pędzie jeden kwiat. Przykoronek jest dłuższy od 1/3 listka, ale zawsze krótszy niż cały listek okwiatu. Wysokość roślin wynosi 30-60 cm. Podgrupy jak u Narcyzów Trąbkowych, ale wiele jest odmian o przykoronku pomarańczowym i różowym:

#la - np.: Carbineer, Carlton, Cavaliero, Yellow Sun, California, Glen Glova,
Modern Art, Pipę Major

#Ib- np.: Duke of Windsor,Kilworth, Flower Record, Tunis, Sempre Avanti, Accent,
Johann Strauss, Pink Charnt, Pink Pride, Peaches & Cream

#Ic- np.: Ice Follies, Truth

#Id - np.: Binkie

Grupa II - MIESZAŃCE CYCLAMINEUS:

Kwiaty osadzone po jednym na pędzie. Przykoronek zwykle dość długi, wąski , trąbkowy, a listki okwiatu lekko odgięte w górę. Charakteryzują się niskim wzrostem (wysokość roślin 15-30 cm), bardzo obfitym kwitnieniem. Podgrupy jak u N. Triandrus:

Inne odmiany na które warto zwrócić uwagę to: Tete-a-Tete, February Gold, Jack Snipe, Jetfire, czy Little Witch.

Grupa III - NARCYZY TRĄBKO WE;

Pochodzą od N. pseudonarcissus L. Kwiaty osadzone po jednym na pędzie. Trąbkowaty przykoronek tej samej długości lub dłuższy od listków okwiatu. Kwiaty charakteryzują się dużą trwałością po ścięciu. Wysokość roślin 15-45 cm. Wyróżnia się 4 pogrupy:

#Ula - ODMIANY ŻÓŁTE: okwiat barwny, przykoronek barwny, nigdy nie jest
jaśniejszy od listków okwiatu (np.: Explorer, King Alfred, Golden Harvest, Artic
Gold, Arkle, Osiris,Pay Day, Topolino)

#Illb - ODMIANY DWUBARWNE: okwiat biały lub kremowobiały, przykoronek
barwny, żółty w różnych odcieniach, jest to tzw. grupa Bicolor (np.: Musie Hali,
Spring Glory,Queen ofBicolors, Las Vegas)

#IIIc - ODMIANY BIAŁE: okwiat i przykoronek biały lub prawie biały, przykoronek
nie jest jaśniejszy niż okwiat (np.: Mount Hood, Imperator, Mrs. E.H.Krelage,
Beersheba, Empres oflreland)

#Illd - inne kombinacje barw, nie wymienione w podgrupach a,b,c.

Grupa IV - NARCYZY PEŁNE:

Obecnie zalicza się tu wszystkie narcyzy pełne, niezależnie od kształtu i liczby kwiatów na pędzie. Odmiany z tej grupy nadają się na kwiat cięty, a niektóre do uprawy jako

rośliny doniczkowe. Może być jeden lub kilka kwiatów na pędzie, o wielokrotnej liczbie listków lub o wcinanym przykoronku, albo o obydwu tych cechach. Niektóre ładnie pachną. Wysokość roślin 15-45 cm.

Przykład: Acropolis, Bridal Crown, Cheerfulness, Texas, Twink, Rip Van Winkle, White Lion, Abba, Sir Winston Churchil

Grupa V - MIESZAŃCE TAZETTA;

Pochodzą od gatunków N. tazetta L. i N. poeticus L. Określane są również jako N.X poetaz. Kwiaty zebrane baldachowato po kilka, a nawet kilkanaście na pędzie. Kwiaty drobne o krótkich przykoronkach i zaokrąglonych listkach, odznaczają się dość intensywnym zapachem. Listki okwiatu na ogół białe, rzadziej żółte, przykoronek żółty lub pomarańczowy. Są dobre do cięcia. Wysokość roślin 15-45 cm.

Przykład: Cragford, Geranium, Scarlet Gem, Early Splendour, Golden Dawn, Minnow, Falconet

Grupa VI -MIESZAŃCE JONOUILLA:

Na jednym pędzie osadzonych może być kilka (zwykle 2-6) kwiatów, żółtych o silnym zapachu, z małymi płaskimi przykoronkami. Pędy walcowate, ciemnozielone liście, bardzo wąskie i prawie wałeczkowate. Wysokość roślin 15-30 cm. Kwitną wcześnie i bardzo obficie. Podgrupy jak u Triandrus:

Inne popularne odmiany to: Pipit, Martinette, Baby Moon, Sweetness, Bell Song, Orange Queen

Grupa VII - NARCYZY TRIANDRUS:

Mają cechy dziko rosnącego N. triandrus L., ale są znacznie wyższe i mają większe, przewieszające się kwiaty, osadzone po 2-6 na jednym pędzie. Przykoronek może być trąbko wy lub talerzykowaty. Kwiaty zwykle są z odgiętymi w górę i lekko pofalowanymi listkami. Kwitną bardzo obficie. Wysokość roślin 15-45 cm. Zależnie od długości przykoronka wyróżnia się 2 podgrupy:

Grupa VIIa - przykoronek nie krótszy od długoci listka okwiatu (np.: Thalia, Rippling
Waters, Tresamble)

Grupa VIII - NARCYZY O ROZSZCZEPIONYM PRZYKORONKU:

Brzeg przykoronka jest silnie podzielony i wycięcia sięgają co najmniej 1/3 długości przykoronka. Na pędzie jeden kwiat. Wysokość roślin 30-45 cm. Wykorzystuje się je do nasadzeń w grupach w parkach i ogrodach, ale także do pędzenia.

Przykład: Orangery, Brodway Star, Canasta, Cassata, Daily Molinger, Tricollet, Parisienne, Gold Collar

Grupa IX - NARCYZY O MAŁYM PRZYKORONKU;

Dawniej określane jako N.X barri i N.X leedsii. Wywodzą się od N. poeticus i N. pseudonarcissus L., powstały przez ich wielokrotne krzyżowanie. Na każdym pędzie jeden kwiat. Przykoronek nie dłuższy od 1/3 długości listka okwiatu. Wysokość roślin 30-45 cm. Podgrupy jak u Narcyzów Trąbkowych i Wielkoprzykoronkowych:

#IXa - Edward Bwcton, Mangosteen

#IXb -Aflame, Barret Browning, Pomona, Ivory Yellow

#IXc-ChineseWhite,PolarIce

Grupa X - NARCYZY DZIKO ROSNĄCE;

Należą tu narcyzy rzadko uprawiane w ogrodach oraz ich formy i odmiany. Wysokość roślin poniżej 30 cm. Kwitną wiosną lub jesienią. Ze względu na ich budowę morfologiczną i porę kwitnienia podzielono je na 8 podgrup:

Grupa XI - MIESZAŃCE POETICUS:

Pęd zakończony jednym kwiatem. Listki okwiatu białe, rozłożyste. Przykoronek bardzo krótki, płaski, barwny, kryzowany. Kwitną późno. Wiele odmian ma kwiaty o przyjemnym, intensywnym zapachu. Wysokość roślin 30-45cm. Przykład: Actaea, Cantabile, RedRim.

Grupa XII - INNE GATUNKI I ODMIANY:

Do tej grupy należą wszystkie narcyzy nie zaliczono do poprzednich grup np.: kilka mieszańców N. bulbocodium, takie jak Kenellis i Taffeta oraz dwukwiatowe odmiany pochodzące od N. cyclamineus jak: Narcissus 'Jumblie'.

ODMIANOZNASTWO NARCYZÓW

Charakterystyka rośliny;

KLASA: Monocotyledonopsida - Jednoliścienne

RODZINA: Amaryllidaceae - Amarylkowate

RODZAJ: Narcissus L.-

Narcyzy to rośliny cebulowe, wieloletnie, uprawiane jako jednoroczne zimujące w gruncie. Ojczyzną jest basen Morza Śródziemnego, Europa Środkowa i Płn. Oraz Chiny i Japonia.

Część podziemną rośliny stanowi wieloletnia cebula tunikowa tzn. otoczona suchymi łuskami okrywającymi, które chronią ją przed utratą wody i uszkodzeniem mechanicznym. Łuski mogą mieć barwę od jasno brązowej do ciemnobrązowej, z mniej lub bardziej wyraźną siateczką nerwów, co obok wielkości i kształtu cebul jest cechą charakterystyczną dla poszczególnych gatunków i odmian. Cebula pełni rolę organu spichrzowego, gromadząc substancje pokarmowe. Jest to zmodyfikowany, skrócony pęd podziemny. Co roku przyrasta w wyniku tworzenia się nowych cebulek przy piętce cebuli matecznej. W okresie spoczynku tworzą się w cebuli zawiązki liści i kwiatów. Proces ten zachodzi już w gruncie (maj, czerwiec) w odróżnieniu do tulipanów i hiacyntów, u których inicjacja i rozwój kwiatów następuj ą dopiero po wykopaniu cebul w przechowalni (lipiec, sierpień).

Korzenie są długie 15-20 cm, dość grube i mięsiste.

Liście wyrastają po kilka z cebuli i otoczone są liśćmi pochwowymi. Ich liczba jest charakterystyczna dla odmiany i gatunku, ale także zależy od wieku cebuli. Są to liście trawiaste, równowąskie lub lekko, rynienkowato wygięte, mniej lub bardziej pokryte woskowym nalotem. Powierzchnia może być gładka lub podłużnie prążkowana.

Pęd kwiatowy podobnie jak liście może być gładki lub prążkowany, a ponadto spłaszczony lub obły, bezlistny i szarozielony.

Kwiaty wyrastają na końcu pędu pojedynczo lub zebrane po 2-6 w kwiatostany. Kwiaty lub kwiatostany otoczone są pochwą kwiatową, jest ona cienka, zielonkawożółta lub seledynowa. Wkrótce po rozwinięciu się kwiatów obumiera. Kwiat nie jest zróżnicowany na kielich i koronę. Składa się z 2 trójkrotnych okółków listków okwiatu (tzn. po 3 listki w okółku), dodatkowej rurki zwanej przykoronkiem oraz pręcików i słupka. Przykoronek_pov/stał ze zrośnięcia się dodatkowych listków. Może być bardzo płytki i szeroki lub w kształcie krótszej lub dłuższej rurki. Brzeg może być prosty lub wygięty na zewnątrz, gładki lub pofalowany, karbowany lub wcinany, a przede wszystkim różnej barwy.

Owoc stanowi błoniasta torebka, która otwiera się wzdłuż szwów zrośnięcia. Zawiera liczne kuliste lub nieco spłaszczone nasiona.

Rozmnażanie: z cebul przybyszowych

Sadzenie cebul: p. IX (do dalszego ukorzeniania wymagają temp. gleby 10-11°C przez kilka tygodni zachodzi konieczność ściółkowania!)

Kwitnienie: III-V

Zbiór cebul: k. VI/p.VII (cebule przeznaczone do dalszej uprawy przechowuje się w 20°C, a do sprzedaży w 17°C).

Narcyzy nadają się do pędzenia!

Grupy narcyzów:

Wielka jest różnorodność form, wielkości i kolorów wśród blisko 12 tyś. Odmian narcyzów. Podzielono je na XII grup (wg Chmiel H.):

Grupa I - NARCYZY WIELKOPRZYKORONKOWE:

Są to gatunki mieszańcowe wywodzące się od N. pseudonarcissus L. i N. poeticus L. Jest to najbardziej liczna grupa odmian o wszechstronnym zastosowaniu. Na każdym pędzie jeden kwiat. Przykoronek jest dłuższy od 1/3 listka, ale zawsze krótszy niż cały listek okwiatu. Wysokość roślin wynosi 30-60 cm. Podgrupy jak u Narcyzów Trąbkowych, ale wiele jest odmian o przykoronku pomarańczowym i różowym:

#la - np.: Carbineer, Carlton, Cavaliero, Yellow Sun, California, Glen Glova,
Modern Art, Pipę Major

#Ib- np.: Duke of Windsor,Kilworth, Flower Record, Tunis, Sempre Avanti, Accent,
Johann Strauss, Pink Charnt, Pink Pride, Peaches & Cream

#Ic- np.: Ice Follies, Truth

#Id - np.: Binkie

Grupa II - MIESZAŃCE CYCLAMINEUS:

Kwiaty osadzone po jednym na pędzie. Przykoronek zwykle dość długi, wąski , trąbkowy, a listki okwiatu lekko odgięte w górę. Charakteryzują się niskim wzrostem (wysokość roślin 15-30 cm), bardzo obfitym kwitnieniem. Podgrupy jak u N. Triandrus:

Inne odmiany na które warto zwrócić uwagę to: Tete-a-Tete, February Gold, Jack Snipe, Jetfire, czy Little Witch.

Grupa III - NARCYZY TRĄBKO WE;

Pochodzą od N. pseudonarcissus L. Kwiaty osadzone po jednym na pędzie. Trąbkowaty przykoronek tej samej długości lub dłuższy od listków okwiatu. Kwiaty charakteryzują się dużą trwałością po ścięciu. Wysokość roślin 15-45 cm. Wyróżnia się 4 pogrupy:

#Ula - ODMIANY ŻÓŁTE: okwiat barwny, przykoronek barwny, nigdy nie jest
jaśniejszy od listków okwiatu (np.: Explorer, King Alfred, Golden Harvest, Artic
Gold, Arkle, Osiris,Pay Day, Topolino)

#Illb - ODMIANY DWUBARWNE: okwiat biały lub kremowobiały, przykoronek
barwny, żółty w różnych odcieniach, jest to tzw. grupa Bicolor (np.: Musie Hali,
Spring Glory,Queen ofBicolors, Las Vegas)

#IIIc - ODMIANY BIAŁE: okwiat i przykoronek biały lub prawie biały, przykoronek
nie jest jaśniejszy niż okwiat (np.: Mount Hood, Imperator, Mrs. E.H.Krelage,
Beersheba, Empres oflreland)

#Illd - inne kombinacje barw, nie wymienione w podgrupach a,b,c.

Grupa IV - NARCYZY PEŁNE:

Obecnie zalicza się tu wszystkie narcyzy pełne, niezależnie od kształtu i liczby kwiatów na pędzie. Odmiany z tej grupy nadają się na kwiat cięty, a niektóre do uprawy jako

rośliny doniczkowe. Może być jeden lub kilka kwiatów na pędzie, o wielokrotnej liczbie listków lub o wcinanym przykoronku, albo o obydwu tych cechach. Niektóre ładnie pachną. Wysokość roślin 15-45 cm.

Przykład: Acropolis, Bridal Crown, Cheerfulness, Texas, Twink, Rip Van Winkle, White Lion, Abba, Sir Winston Churchil

Grupa V - MIESZAŃCE TAZETTA;

Pochodzą od gatunków N. tazetta L. i N. poeticus L. Określane są również jako N.X poetaz. Kwiaty zebrane baldachowato po kilka, a nawet kilkanaście na pędzie. Kwiaty drobne o krótkich przykoronkach i zaokrąglonych listkach, odznaczają się dość intensywnym zapachem. Listki okwiatu na ogół białe, rzadziej żółte, przykoronek żółty lub pomarańczowy. Są dobre do cięcia. Wysokość roślin 15-45 cm.

Przykład: Cragford, Geranium, Scarlet Gem, Early Splendour, Golden Dawn, Minnow, Falconet

Grupa VI -MIESZAŃCE JONOUILLA:

Na jednym pędzie osadzonych może być kilka (zwykle 2-6) kwiatów, żółtych o silnym zapachu, z małymi płaskimi przykoronkami. Pędy walcowate, ciemnozielone liście, bardzo wąskie i prawie wałeczkowate. Wysokość roślin 15-30 cm. Kwitną wcześnie i bardzo obficie. Podgrupy jak u Triandrus:

Inne popularne odmiany to: Pipit, Martinette, Baby Moon, Sweetness, Bell Song, Orange Queen

Grupa VII - NARCYZY TRIANDRUS:

Mają cechy dziko rosnącego N. triandrus L., ale są znacznie wyższe i mają większe, przewieszające się kwiaty, osadzone po 2-6 na jednym pędzie. Przykoronek może być trąbko wy lub talerzykowaty. Kwiaty zwykle są z odgiętymi w górę i lekko pofalowanymi listkami. Kwitną bardzo obficie. Wysokość roślin 15-45 cm. Zależnie od długości przykoronka wyróżnia się 2 podgrupy:

Grupa VIIa - przykoronek nie krótszy od długoci listka okwiatu (np.: Thalia, Rippling
Waters, Tresamble)

Grupa VIII - NARCYZY O ROZSZCZEPIONYM PRZYKORONKU:

Brzeg przykoronka jest silnie podzielony i wycięcia sięgają co najmniej 1/3 długości przykoronka. Na pędzie jeden kwiat. Wysokość roślin 30-45 cm. Wykorzystuje się je do nasadzeń w grupach w parkach i ogrodach, ale także do pędzenia.

Przykład: Orangery, Brodway Star, Canasta, Cassata, Daily Molinger, Tricollet, Parisienne, Gold Collar

Grupa IX - NARCYZY O MAŁYM PRZYKORONKU;

Dawniej określane jako N.X barri i N.X leedsii. Wywodzą się od N. poeticus i N. pseudonarcissus L., powstały przez ich wielokrotne krzyżowanie. Na każdym pędzie jeden kwiat. Przykoronek nie dłuższy od 1/3 długości listka okwiatu. Wysokość roślin 30-45 cm. Podgrupy jak u Narcyzów Trąbkowych i Wielkoprzykoronkowych:

#IXa - Edward Bwcton, Mangosteen

#IXb -Aflame, Barret Browning, Pomona, Ivory Yellow

#IXc-ChineseWhite,PolarIce

Grupa X - NARCYZY DZIKO ROSNĄCE;

Należą tu narcyzy rzadko uprawiane w ogrodach oraz ich formy i odmiany. Wysokość roślin poniżej 30 cm. Kwitną wiosną lub jesienią. Ze względu na ich budowę morfologiczną i porę kwitnienia podzielono je na 8 podgrup:

Grupa XI - MIESZAŃCE POETICUS:

Pęd zakończony jednym kwiatem. Listki okwiatu białe, rozłożyste. Przykoronek bardzo krótki, płaski, barwny, kryzowany. Kwitną późno. Wiele odmian ma kwiaty o przyjemnym, intensywnym zapachu. Wysokość roślin 30-45cm. Przykład: Actaea, Cantabile, RedRim.

Grupa XII - INNE GATUNKI I ODMIANY:

Do tej grupy należą wszystkie narcyzy nie zaliczono do poprzednich grup np.: kilka mieszańców N. bulbocodium, takie jak Kenellis i Taffeta oraz dwukwiatowe odmiany pochodzące od N. cyclamineus jak: Narcissus 'Jumblie'.


Wyszukiwarka