Dieta łatwo strawna to najprostrza modyfikacja diety zdrowego człowieka. W diecie tej wyklucza się spożywanie produktów bogatych w ciężkie do strawienia produkty. Mowa tu o produktach zawierjących błonnik, ścięgna, produkty działające wzdymająco (np. kapusta) oraz wszelkie potrawy smażone na tłuszczu . Dieta ta jest wskazana w odżywianiu osób w podeszłym wieku, osób mających problemy z przewodem pokarmowym i trawieniem, osób w stanach chorobowych przeziębieniowych z podwyższoną temperaturą ciała. Dieta łatwo strawna ma również zastosowanie w leczeniu wielu innych chorób prócz dolegliwości przewodu pokarmowego. Przeważnie dietę przepisuje lekarz, ale często zachodzi potrzeba podjęcia samodzielnej decyzji w przypadku nagłego zachowania np. na grypę, lub w przypadku odżywiania osób starszych. Produkty używane do przygotowywania potraw powinny być zawsze bardzo świeże oraz wysokiej jakości. Posiłki powinny być smaczne oraz estetycznie przygotowane, ponieważ osoby chore mają przeważnie słabszy apetyt. Ponadto posiłki estetyczne spożywane w miłej atmosferze są lepiej przyswajane przez organizm.

Dieta łatwo stawna jest modyfikacją  żywienia w diecie fizjologicznej. Ma  ona szerokie zastosowanie w lecznictwie. Dieta ta polega na modyfikacji  produktów na produkty łatwo strawne oraz zmianie procesu przygotowania ich do spożycia.

Wykaz produktów dozwolonych i przeciwskazanych w diecie łatwo strawnej

Nazwa produkty lub potrawy	Dozwolone	Przeciwwskazane
Produkty zbożowe	Pieczywo jasne i czerstwe, sucharki, drobne kasze: manna, krakowska, ryż, drobne makarony	pieczywo razowe żytnie i pszenne, każde pieczywo świeże, grube kasze: pęczak, gryczana, grube makarony
Mleko i produkty mleczne	mleko słodkie i zsiadłe, biały ser, twaróg zwykły i homogenizowany	przetwory mleczne przekwaszone, sery żółte i topione
Jaja	gotowane na miękko, w koszulkach, ścięte na parze w formie jajecznicy, jaj sadzonych, omletów	gotowane na twardo i smażone
Mięso, wedliny, ryby	mięsa chude: wołowina, cielęcina, kurczaki; ryby: dorsz, leszcz, płastuga, sola, szczupak, sandacz; wedliny: chuda szynka, polędwicam chuda kiełbasa szynkowa, wieprzowina lub wołowina (czasami zezwala się na parówki)	mięsa tłuste: baranina, wieprzowina, gęsi, kaczki; ryby: węgorz, pałasz, halibut; tłuste wędliny, produkty mięsne i ryby wędzone; mięsa peklowane
Tłuszcze	masło, słodka śmietanka, oleje roślinne: sojowy, słonecznikowy	śmietana, smalec, słonina, boczek, łój wołowy i barani, ceres, margaryna, olej rzepakowy
Ziemniaki	gotowane, gotowane tłuczone, w postaci puree	frytki, wszelkiego rodzaju ziemniaki smażone, placki ziemniaczane
Warzywa	marchew, buraki, kwiat kalafiora, szpinak, kabaczki, młody zielony groszek, młoda fasolka szparagowa; warzywa z wody, oprószone mąką, z dodatkiem świeżego masła - bez zasmażek na surowo: zielona sałata, pomidory bez skórki	kapusta, papryka, szczypior, cebula, ogórki, brukiew, rzodkiewki; warzywa z zasmażkami, konserwowane octem
Owoce	owoce dobrze dojrzałe, bez skórki i pestek: jabłka, truskawki, morele, brzoskwinie, pomarańcze, banany, maliny i porzeczki w formie przecieru lub soku	wszystkie owoce niedojrzałe; gruszki, śliwki, czereśnie, agrest, owoce suszone, orzechy
Suche strączkowe	-	wszystkie są zabronione: groch, fasola, bób, soczewica
Cukier i słodycze	cukier, miód, dżemy bez pestek, przetwory owocowe z dodatkiem cukru - kompoty, galaretki	chałwa, czekolada, słodycze zawierające tłuszcz, kakao, orzechy
Przyprawy	tylko łagodne w ograniczonych ilościach: sól, cukier, sok z cytryny, koper zielony, kminek, wanilia, cynamon	ostre przyprawy: ocet, pieprz, musztarda, papryka, wszelkiego rodzaju pikle
Zupy	kleiki, krupniki z dozwolonych kasz, zupy mleczne, przetarte zupy owocowe, zupy warzywne czyste (barszcz, pomidorowa), zupy jarzynowe z dozwolonych warzyw, zupa ziemniaczana, zupy na wywarach mięsnych, zupy zaciągane żółtkiem lub z dodatkiem świeżego masła	kapuśniaki, zupa ogórkowa, fasolowa, grochówka, zupy zaprawiane zasmażkami
Potrawy mięsne i rybne	gotowane, duszone bez uprzedniego obsmażania, pieczone w folii lub pergaminie, potrawki, pulpety, budynie	smażone, duszone, pieczone
Potrawy z mąki i kasz	kasze gotowane na sypko lub rozklejone, płatki owsiane przetarte, budynie z kasz z dodatkiem mięsa, warzyw lub owoców, lane kluski, leniwe pierogi z małym dodatkiem mąki	smażone - oładki, kotlety z kaszy, kluski kładzione, francuskie, zacierki
Sosy	o smaku łagodnym, zaprawiane słodką śmietanką, masłem lub żołtkiem, zagęszczane zawiesiną maki w wodzie, mleku lub słodkiej śmietance - koperkowy, cytrynowy, potrawkowy, sosy owocowe ze słodką śmietanką, majonez tylko domowy, świeżo przygotowany z dozwolonych olejów roślinnych z dodatkiem soku z cytryny (bez musztardy)	ostre, na zasmażkach, sosy na mocnych wywarach mięsnych
Desery	kompoty, kisiele, galaretki - z owoców dozwolonych; kisiele, kremy - z mleka; owoce w galaretce lub w kremie, biszkopty, czerstwe ciasto drożdżowe	torty i ciastka z kremem, pączki, faworki, tłuste ciasta np. francuskie, piaskowe, kruche
Napoje	herbata, kawa - jeżeli nie ma przeciwskazań, mleko, napoje owocowe, soki warzywne	mocne kakao, płynna czekolada, napoje alkoholowe

Źródło: "Kuchnia i Zdrowie"

Zastosowanie diety:

• stany zapalne błony śluzowej żołądka i jelit

• nadmierna pobudliwość jelita grubego

• nowotwory jelita cienkiego

• choroby nerek i dróg moczowych

• choroby infekcyjne przebiegające z gorączką

• zapalne choroby płuc i opłucnej o przebiegu ostrym (angina, grypa)

• przewlekłe choroby układu oddechowego przebiegające z rozedmą

• zaburzenia krążenia płucnego (zawał)

• okres rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych (resekcja żołądka, jelit)

• u chorych długo leżących, u których dochodzi do zaburzeń pracy przewodu pokarmowego

• u osób w wieku podeszłym

• schorzenia wątroby i dróg żółciowych (kamica wątrobowa)

• niewydolność układu krążenia (zmiany miażdżycowe)
  
  Zabiegi technologiczne stosowane do sporządzania potraw łatwo strawnych

• Potrawy sporządza się metodą gotowania na wodzie, na parze, w naczyniach bez wody.

• Można stosować również duszenie, obsmażając produkty bez tłuszczu na patelniach do smażenia beztłuszczowego oraz pieczenie w folii przezroczystej, w pergaminie, w naczyniach ceramicznych, na ruszcie, w piekarniku lub opiekaczu elektrycznym.

• Smażenie i pieczenie na tłuszczu jest całkowicie wykluczone.

• Nasiąknięta tłuszczem potrawa jest trudno strawna. Dozwolony tłuszcz to oleje: słonecznikowy, sojowy, kukurydziany, rzepakowy bezerukowy, oliwa z oliwek; masło, śmietanka, miękkie margaryny pakowane w kubkach.

• Tłuszcze zaleca się podawać na surowo do gotowych potraw. W diecie łatwo strawnej duże zastosowanie mają potrawy dokładnie rozdrobnione, spulchnione przez dodatek ubitej piany, namoczonej bułki.

Przykładowy jadłospis

Śniadanie: bułka, masło, parówki drobiowe na gorąco , sałata , dżem, kawa zbożowa z mlekiem

Śniadanie II: budyń z sokiem owocowym

Obiad: zupa kalafiorowa z ziemniakami, filet z okonia, ziemniaki, marchewka gotowana

Podwieczorek: ciastko drożdżowe , kompot z truskawek

Kolacja: leniwe pierogi, bułka , kiełbasa szynkowa , masło , herbata z cytryną, banan

Dieta łatwo strawna

---