ZAIMEK

М. он — on она — ona оно — ono

D. его, него — jego, go, niego её, неё — jej, niej его, него — jego, go, niego

C. ему, нему — jemu, mu, niemu ей, ней — jej, niej ему, нему — jemu, mu, niemu

B. его, него — jego go niego её — ją его, него — je, nie

N. им, ним — nim ей(ею) — nią им, ним — nim

Msc. о нём — o nim о ней — niej о нём — о nim

М. мы my — вы wy они — oni, one

D. нас —nas вас —was их, них — ich, nich

С. нам — nam вам — wam им, ним — im, nim

В. нас —nas вас —was их, них — ich, nich; je, nie

N. нами - nami вами - wami ими, ними — nimi

Msc. о нас— o nas о вас - o was о них — o nich

M. мой моя моё мои

D. моего моей моего моих

C. моему моей моему моим

B. мой моего мою моё, моих

N. моим моёй (ею) моим моими

Msc. о моём моей моём моих

M. твой твоя твоё твои

D. твоего твоей твоего твоих

C. твоему твоей твоему твоим

B. твой твоего твою твоё твои

N. твоим твоей твоим твоими

Msc. твоём твоей твоём твоих

W ten sam sposób odmienia się zaimek свой, своя, своё, свои.

M. наш наша наше наши

D. нашего нашей нашего наших

С. нашему нашей нашему нашим

В. наш нашего нашу наше наши наших

N. нашим нашей нашим нашими

Msc.о нашем нашей нашем наших

М. ваш ваша ваше ваши

D. вашего вашей вашего ваших

С. вашему вашей вашему вашим

В. ваш вашего вашу ваше ваши ваших

N. вашим вашей вашим вашими

Msc. вашем вашей вашем ваших

Różnice w odmianie zaimków dzierżawczych są następujące:

1. w miejscowniku l. poj. zaimków мой, твой, свой, моё, твоё, своё oraz наш, ваш, наше, ваше występuje w języku rosyjskim końcówka -ем (-ём):

narzędnik: moim, twoim, swoim, naszym, waszym

моим, твоим, своим, нашим, вашим

miejscownik: о moim, twoim, swoim, naszym, waszym

о моём, твоём, своём, нашем, вашем

(uwaga ta dotyczy wszystkich zaimków odmieniających się wg paradygmatu przymiotnikowego);

2. inne różnice są analogiczne do różnic w odmianie przymiotników rosyjskich i polskich.

ZAIMKI WZGLĘDNE I PYTAJĄCE

M. кто - kto что - со

D. кого — kogo чего — czego

C. кому — komu чему— czemu

B. кого — kogo что - со

N. кем— kim чем - czym

Msc. о ком — о kim о чём — о czym

М. чей — czyj чья — czyja

D. чьего — czyjego чьей — czyjej

С. чьему — czyjemu чьей — czyjej

В. чей, чьего, чьё — czyj, czyjego, czyje чью — czyją

N. чьим — czyim чьей, чьею — czyją

Msc. о чьём — o czyim о чьей — o czyjej

M. чьи — czyi, czyje

D. чьих — czyich

С. чьим — czyim

В. чьи, чьих — czyich, czyje

N. чьими — czyimi

Msc. о чьих — o czyich

Inne zaimki pytające, jak:

какой, -ая, -oe, -ие;

который, -ая, -ое, -ые

odmieniają się tak samo jak przymiotniki.

Zaimek каков (-ова, -ово, -овы) jest nieodmienny. Na pytania rozpoczynające się od какой, какая itd. odpowiadamy formami pełnymi przymiotników, na pytania ze składnikami каков, какова itd. — formami krótkimi:

какой он? — хороший, плохой, интересный

каков он? — хорош, плох, интересен

Zaimek кой we współczesnym języku literackim spotykany jest tylko w utartych zwrotach frazeologicznych:

в кои годы,

в кои веки,

a także w powiedzeniach:

кой чёрт,

на кой чёрт.

ZAIMKI WSKAZUJĄCE

М. этот, это — ten, to эта — ta эти — ci, te

D. этого — tego этой — tej этих — tych

С. этому — temu этой — tej этим — tym

В. этот, этого; это — ten, tego, to эту — tę эти, этих — tych, te

N. этим — tym этой, этою — tą этими — tymi

Msc. об этом — о tym об этой — о tej об этих — о tych

М. тот, то — tamten, tamto та — tamta те — tamci, tamte

D. того — tamtego той — tamtej тех — tamtych

С. тому — tamtemu той — tamtej тем — tamtym

В. тот, того, то — tamten, tamtego,tamto ту — tamtą те, тех — tamtych, tamte

N. тем — tamtym той, тою — tamtą теми — tamtymi

Msc. о том — o tamtym о той — о tamtej о тех — о tamtych

Do zaimków wskazujących należą jeszcze:

такой (-ая, -oe, -ие); таков (-а, -о, -ы)

używane głównie w funkcji predykatywnej, na przykład:

Нет, нынче свет уж не таков. (Грибоедов). Forma dopełniacza zaimka такой używana jest w znaczeniu substantywnym: такого — czegoś takiego, czegoś podobnego, nр.: что же я сказал такого? такого не было на свете, такого я никогда не видел.

экий, этакий, эдакий — używane przeważnie w zdaniach wykrzyknikowych:

Да! Счастье, у кого есть эдакий сынок! (Грибоедов)

Экий ты какой, братец, беспамятный! (Чехов)

Попадись этакая собака в Петербурге или в Москве, то знаете, что было бы? (Чехов)

сей, сия, сиё, сий — zachowane w języku współczesnym w utartych połączeniach frazeologicznych:

сию минуту,

сего года,

до сих пор,

ни с того ни с сего,

ни то ни сё,

не от мира сего,

на сей раз.

`ZAIMKI OKREŚLAJĄCE

М. сам, сама, само, сами самый, самая, самое, самые

D. самого, самой, самого, самих самого, самой, самого, самых

C. самому, самой, самому, самим самому, самой, самому, самым

В.

N. самим, самой, самим, самими самым, самой, самым, самыми

Msc. о самом, самой, самом, самих о самом, самой, самым, самых

M. весь, всё — cały, całe; wszystek, wszystko вся — cała, wszystka

D. всего — całego; wszystkiego всей — całej

C. всему — całemu; wszystkiemu всей — całej

B. весь, всего, всё — cały, całego, całe; wszystko всю — całą

N. всем — całym, wszystkim всей — całą

Msc. обо всём — o całym; o wszystkim о всей — о całej

M. все — wszyscy, wszystkie

D. всех — wszystkich

C. всем — wszystkim

В. все, всех — wszystkich, wszystkie

N. всеми — wszystkimi

Msc. о всех — о wszystkich

Zaimek весь ma odcień znaczeniowy wszystek i odpowiada tylko jednemu ze znaczeń przymiotnika cały.

Forma rodzaju nijakiego всё jest homonimiczna i występuje w znaczeniu:

a) atrybutywnym: всё время, всё пространство;

b) substantywnym: не всё меня интересует.

Poza tym jest tożsama z formą przysłówka всё: ...а он всё идёт; всё быстрее.

Do zaimków określających należą jeszcze: każdy — каждый (-ая, -oe, -ые); wszelki — всякий (-ая, -oe, -ые).

Forma krótka zaimka всякий (всяк) w funkcji zarówno atrybutywnej, jak i substantywnej zachowała się w tekstach I-ej poł. w. XIX i przysłowiach, nр.:

всяк кулик своё болото хвалит (przysłowie)

ZAIMKI PRZECZĄCE

Do zaimków przeczących należą następujące: никто — nikt, ничто — nic, никакой — żaden, никоторый — żaden, ничей — niczyj.

Formy zaimka никой zachowały się jedynie w utartych zwrotach frazeologicznych:

никоим образом,

ни в коем случае.

Zaimki przeczące w języku rosyjskim charakteryzują się innym niż w języku polskim sposobem połączenia z przyimkami: przyimek ma stałe miejsce między partykułą i właściwym zaimkiem.

Na przykład:

z nikim — ни с кем u nikogo — ни у кого

do nikogo — ни к кому dla nikogo — ни для кого

do niczego — ни к чему о niczym — ни о чём

od nikogo — ни от кого z niczym — ни с чём itd.

Druga grupa rosyjskich zaimków przeczących nie ma polskich odpowiedników językowych, tylko odpowiedniki t e k s t o w e Są to zaimki z akcentowaną partykułą przeczącą не-, którym odpowiadają w języku polskim konstrukcje zaimkowe:

некого — nie ma kogo не к кому — nie ma do kogo

некому — nie ma komu, nie ma kto не с кем — nie ma z kim

нечего — nie ma co нечему — nie ma czemu не о ком — nie ma o kim не на чем — nie ma na czym itd.

U w a g a. Podobnie zróżnicowane są w języku rosyjskim przysłówki przeczące: нигде — nigdzie

негде — nie ma gdzie

никуда — do nikąd

некуда — nie ma dokąd

никогда — nigdy

некогда — nie ma kiedy itd.

ZAIMKI NIEOKREŚLONE

Do zaimków nieokreślonych należą:

a) zaimki z partykułą -то: кто-то, что-то, какой-то;

b) zaimki z partykułą -нибудь: кто-нибудь, что-нибудь;

c) zaimki z partykułą -либо: кто-либо, что-либо, какой-либо, чье-либо, который-либо;

d) zaimki z partykułą кое- (кой-): кое-кто, кое-что

(formy z кой- charakterystyczne są dla mowy potocznej);

e) zaimki некто — ktoś i нечто — coś; некий — pewien, niejaki.

W charakterze zaimków nieokreślonych występują też w mowie potocznej formy кто, что, какой.

Na przykład:

не будет ли какого поручения?

не случилось ли чего?

Uwaga. Formy przypadków zależnych некого, нечего, некому itd. funkcjonują jako zaimki przeczące.

Odmiana zaimka некий - pewien, niejaki:

M. некий некая некое некие

D. некоего некоей, некой некоего некоих, неких

С. некоему некоей, некой некоему некоим, неким

В. некий, некоего некую некое некие некоих неких

N. некоим некоей, некой некоим некоими, некими

Msc. о некоем некоей, некой некоем некоих, неких

---