SZKOŁA ASPIRANTÓW

PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ

W POZNANIU

OPIS DZIAŁAŃ RATOWNICZO-GAŚNICZYCH PODJĘTYCH

W TRAKCIE ZWALCZANIA SKUTKÓW WYPADKU DROGOWEGO W KTÓRM UDZIAŁ BRAŁA AUTOCYSTERNA „MERCEDES” PRZEWOŻĄCA 36 m³ „MOSTOSTANOLU L” I CIĄGNIK SIODŁOWY PRZEWOŻĄCY ŁADUNEK „EUROPALET” W MIEJSCOWOŚCI GRZYWNA POW. TORUŃSKI W DNIU 20.06.2001 O GODZ. 1⁴³.

WYKONAWCY: Str. kdt. Krupa Konrad St str. kdt. Podolak Andrzej

PROWADZĄCY: Mł. bryg. mgr inż. Król Andrzej

POZNAŃ 2003

Charakterystyka obiektu

Autocysterna na podwoziu Mercedes o pojemności 18 tys. litrów oraz przyczepa autocysterny o pojemności 18 tys. litrów. Zestaw, który brał udział w zdarzeniu w dniu 20 czerwca 2001r. o godz. 1.30 na drodze krajowej nr 1 w miejscowości Grzywna gmina Chełmża powiatu toruńskiego, który przewoził łącznie 36 metrów kwadratowych Mostostalu „ L''. Drugim pojazdem biorącym udział był ciągnik siodłowy, który przewoził ładunek europalet.

Medium przewożone przez autocysternę - Mostostal „L'' jest czystym, bezbarwnym, aromatycznym płynem o słodkim owocowym zapachu, rozpuszcza się z wodą, alkoholem, eterem, chlorofromonem. Jego skład stanowi 65% etanolu oraz 35% iso-propanolu.

Łatwo palny w kontakcie z żarem lub ogniem, może niebezpiecznie reagować z utleniaczami. Niebezpiecznie oddziaływujący na organizm ludzki.

Właściwości fizykochemiczne i pożarowe medium przewożonego auto cysterną mostostalu „L'':

• Temperatura wrzenia 78 - 82 ⁰C

• Temperatura zapłonu 12 ⁰C

• Temperatura samozapłonu 422 ⁰C

• Gęstość względna 0,78

• Względna gęstość pary 1,59

• Prężność pary w Hg przy 20^oC 18

• Granice zapalności w powietrzu ( procent objętościowo) 2,8 - 19,0

• Temperatura krzepnięcia - 114 ⁰C

• Wartość progowa ( TWA) 405 ppm

Ocena sytuacji i ocena możliwości

Przybyciu na miejsce zdarzenia pierwszych zastępów GBA i GCBA z JRG w Chełmży o godz. 1.⁵⁶ stwierdzono:

• Rozszczelnieniu uległa autocysterna a przewożone medium uległo zapłonowi,

• Pożarem objęta jest cysterna wraz z kabiną kierowcy oraz plandeka naczepy ciągnika siodłowego,

• Zagrożone są sąsiadujące budynki mieszkalne - dwa gospodarstwa znajdujące się w odległości około 100 metrów od miejsca zdarzenia oraz przydrożny bar ( około 60 metrów),

• Zniszczeniu uległa kabina kierowcy autocysterny,

• Nie podjęto żadnych działań z użyciem podręcznego sprzętu gaśniczego,

• Warunki atmosferyczne w chwili wystąpienia zdarzenia: temperatura otoczenia plus 11 ^oC, Wiatr słaby, bez opadów,

• Tablice ostrzegawcze, którymi oznakowana była autocysterna wskazywała, że przewożone medium to olej napędowy,

• Powierzchnia zdarzenia wynosiła 290 metrów kwadratowych.

Przybyłe na miejsce zdarzenia zastępy z JRG w Chełmży, stanowiły niewystarczającą siłę do lokalizacji zdarzenia.

Zamiar taktyczny

• Zabezpieczenie miejsca zdarzenia

• Ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru

• Dysponowanie na miejsce zdarzenia dodatkowych zastępów gaśniczych

• Zadysponowanie na miejsce zdarzenia SCN 20 i zorganizowanie zaopatrzenia w wodę z użyciem tego pojazdu

• Powiadomienie za pośrednictwem MSK i zadysponowanie na miejsce zdarzenia sił policji, pogotowia ratunkowego, WIOŚ, PIP, władz lokalnych i powiatowych, służby drogowe oraz właściciela firmy przewozowej

• Zadysponowanie na miejsce zdarzenia:

• SCDŹ 50

• SRChem

• Skont

• SH - 18

• SCRT “megacity”

• Wprowadzenie do działań gaśniczych kolejno przybywających zastępów

• Uwolnienie zwłok konwojenta

• Powołanie sztabu akcji

• Lokalizacja pożaru

• Uszczelnienie cysterny i ograniczenie rozlewiska medium

• Przepompowanie medium do zastępczej autocysterny

• Usunięcie wraku pojazdu

• Zebranie medium z powierzchni

• Doczyszczenie powierzchni

• Przekazanie miejsca zdarzenia Rejonowi Dróg Krajowych

• Przekazanie wraku autocysterny przedstawicielowi firmy przewozowej

Po przybyciu na miejsce zdarzenia, KDR wydaje polecenie podania 2 prądów piany ciężkiej w natarciu ( 1 z DWP z GCBA, 1 z linii gaśniczej) oraz wprowadzenie prądu wodnego na przyczepę autocysterny w celu schładzania medium. Następnie KDR wydaje polecenie uwolnienia zwłok konwojenta z kabiny autocysterny. Po przybyciu na miejsce zdarzenia SCDŹ 50 KDR zaleca usunięcie ciągnika siodłowego wraz z naczepą na pobliski parking. Po ugaszeniu pożaru autocysterny KDR zaleca uszczelnienie wycieku a następnie po podstawieniu przez właściciela zastępczej autocysterny - przepompowanie medium i w kolejnej fazie akcji KDR podejmuje decyzję o usunięciu elementów pojazdu i medium oraz doczyszczenie powierzchni gleby i drogi.

Po zakończeniu działań ratowniczych KDR protokolarnie przekazuje miejsce zdarzenia Rejonowi Dróg Krajowych, a wrak autocysterny przedstawicielowi firmy przewozowej z poleceniem jej zabezpieczenia.

Zadania szefa sztabu, zespołu analiz i zespołu łączności sztabu akcji powołanego na miejscu zdarzenia.

Szef sztabu:

• Organizuje i koordynuje pracę sztabu, określa szczegółowe zadania dla członków sztabu

• Analizuje rozwój sytuacji i zagrożeń mających wpływ na prowadzenie działań ratowniczych

• Utrzymuje łączność z KDR

• Opracowuje i przedkłada propozycje zamiaru taktycznego

• Powołuje członków sztabu i wyznacza ich funkcje

Zespołu analiz:

• Ocena sytuacji oraz prognozowanie jej rozwoju

• Opracowywanie wariantowych koncepcji ograniczenia lub likwidacji skutków zdarzenia

• Naliczanie sił i środków oraz określenie potrzeb wynikających z prowadzonych działań ratunkowych

• Opracowywanie bieżącej dokumentacji z prowadzonych działań

• Opracowywanie meldunków sytuacyjnych

Zespołu łączności:

• Organizowanie łączności dowodzenia i współdziałania

• Ustalenie potrzeb w zakresie sprzętu i urządzeń łączności niezbędnych w działaniach ratowniczych

• Utrzymywanie sił i środków ochrony p. ppoż. i innych przewidzianych jako wsparcie lub współdziałanie

• Ewidencja korespondencji i jej zabezpieczenie

• W załączniku zawarto szkic łączności na miejscu zdarzenia

Analiza osiągniętych zadań

W pierwszej fazie akcji głównym celem podjętych działań ratowniczo gaśniczych było ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru, działania w obronie przyczepy autocysterny i okolicznych zabudowań, wydobycie zwłok konwojenta autocysterny, a także całkowita likwidacja źródła pożaru. Ze względu na nieprawidłowe oznakowanie pojazdu - cysterny akcja gaśnicza przebiegała z pewnym opóźnieniem gdyż wg oznaczeń sądzono, że zespołem przewożony jest olej napędowy.

W wyniku podjętych działań i przybywania na miejsce zdarzenia kolejnych sił i środków akcja gaśnicza zakończyła się sukcesem, po czym przystąpiono do wydobywania ofiary wypadku i uszczelnienia autocysterny.

Podjęte kolejne działania szybko przyniosły założony efekt. Ofiarę wydobyto z wraku poprzez odcięcie fotela a uszczelnienia płaszcza cysterny dokonano drewnianymi kołkami. Usunięcie wraku ciągnika siodłowego z naczepą odbywało się równolegle do prowadzonych działań ratowniczych i został on szybko usunięty na pobliski parking.

Faza ta przebiegała sprawnie i szybko.

Po zakończeniu działań ratowniczych i uszczelniania cysterny przystąpiono do przepompowywania medium do podstawionej autocysterny. Faza ta ze względu na swój charakter wykonywanego zadania jest pracochłonna a fakt uniemożliwienia przepompowania medium spowodował, iż na miejsce zdarzenia zadysponowano SH -18, na którym ustawiono pompę chemiczną w celu przepompowania medium przez zawory znajdujące się w górnej części autocysterny. Sprawienie układu pompy chemicznej oraz przepompowywanie medium przebiegało sprawnie jednak ze względu na swój charakter zajęło dużo czas. Równocześnie z działaniami przepompowywania medium prowadzono częściową sorpcję i neutralizację medium, które wyciekło z autocysterny.

Po przepompowaniu medium i usunięciu autocysterny wraz z przyczepą przystąpiono do właściwej sorpcji, po czym wznowiono ruch a miejsce zdarzenia przekazano odpowiednio organom.

W akcji udział brało 15 zastępów PSP oraz inne służby. Ogółem czynny udział w akcji brało 43 funkcjonariuszy PSP oraz 32 osoby z innych służb.

W czasie trwania akcji podano 4 prądy piany ciężkiej oraz 1 prąd wody, w których zużyto 30 m³ wody oraz 1200 dm³ środka pianotwórczego.

Zużyto również 300 kg sorbentów i neutralizatorów.

Organizacja w całym czasie trwania akcji była przeprowadzona w sposób prawidłowy. Stopień wykorzystania walorów technicznych i taktycznych sprzętu, można określić jako 100% ( głównie dzięki prawidłowej organizacji akcji oraz doskonałej wiedzy i umiejętności strażaków ratowników).

Szkic sytuacyjny na miejscu akcji w momencie przybycia pierwszych zastępów gaśniczych

Szkic sytuacyjny na miejscu akcji w momencie przybycia dodatkowych sił i środków

Schemat łączności na terenie akcji

TAKTYKA DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

STRONA 7

---