Pedagogika wyklad 11, PEDAGOGIKA - wykłady


Pedagogika - wykład11 (13.01.12) - 10.45 - za tydzień, przygotować się

Uwarunkowania wyników kształcenia

Kształcenie - ogół czynności i procesów opartych głównie na nauczaniu i uczeniu się umożliwiających osiągniecie nie tylko określanego zasobu wiedzy, umiejętności i nawyków lecz również zmierzających do wielostronnego rozwoju sprawności umysłowych , zdolności i …

Sytuacja dydaktyczna - współdziałanie nauczyciela i uczniów, treści kształcenia , wyposażenia dydaktycznego i organizacji kształcenia.

System Dydaktyczny - celowy układ sytuacji dydaktycznych

Szkolny system kształcenia - system kształcenia stosowany przez nauczycieli w pracy z oddziałami szkolnymi.

Od czego zależą osiągnięcia szkolne uczniów?

Kontekst kształcenia - okoliczności, które nie podlegają zmianie w toku działam ( np. godzina i miejsce zajęć, ustawienie klas, nauczyciel, tablica, sposób sprawdzania wiedzy, otoczenie rówieśnicze)

Czynniki kontekstowe (mający istotny wpływ na osiągnięcia edukacyjne ucznia) :

- osobowościowe - przynależne każdemu z nas

- środowiskowe - wpływ środowiska bliższego i dalszego

- pedagogiczne (szkolne)

Czynniki indywidualne :

wiek,

płeć,

inteligencja,

rozwój biologiczny,

sprawność psychoruchowa,

stan zdrowia,

potrzeby psychiczne,

typ układu nerwowego (temperament),

neurotyczność,

dyspozycje motywacyjne,

uzdolnienia ogólne i kierunkowe,

postawy,

doświadczenia własne,

długość kariery edukacyjnej,

osobiste zainteresowania,

pomoc w nauce (korepetycje),

uczestnictwo w kulturze,

czas przeznaczony na pracę domową,

aspiracje własne,

stosunek do przedmiotu, nauczyciela, szkoły,

poczucie własnej wartości

Czynniki indywidualne wysoce sprzyjające osiągnięciom edukacyjnym uczniów

- Wysoki poziom inteligencji

- Wszechstronne uzdolnienia i zainteresowania

- Wysokie aspiracje i silna motywacja wewnętrzna do zdobywania wiedzy

- Pozytywny stosunek do szkoły i nauki (np. wysoka frekwencja na zajęciach edukacyjnych)

Uwarunkowanie biologiczne ucznia

- Rozwój biologiczny

- Spraw ruchowa

- Stan zdrowia

Rola lęku i nudy w szkole (Lęk - destruktywna emocja wywołana poczuciem ogólnego zagrożenia)

- Lęk podstawowy na skutek odrzucenia emocjonalnego przez matkę w dzieciństwie

- Lęk jako uogólnienie serii niepowodzeń szkolnych np. wyrwania do tablicy

- Lęk zrodzony z poczucia bezradności intelektualnej

Lęk w przeciwieństwie do stresu sytuacyjnego np. egzaminacyjnego, nigdy nie podnosi sprawności działania.

Na kondycje psychofizyczna uczniów maja wpływ:

- Choroby, schorzenia i wypadki

- Krótkotrwałe i długie okresy absencji z ich powodu

- Nieobecności i uzupełnienie przez ucznia wiadomości i umiejętności (aspekt czasowy)

Kondycja psychofizyczna uczniów zależy od:

- schorzeń wpływających na zdolność przyswajania materiału (aspekt gotowości umysłowej i fizycznej )

- uzależnienia uczniów od alkoholu, leków, narkotyków, papierosów , komputera

Dyspozycje motywacyjne ucznia:

- Uczenie się dla uczenia

- Uczenie się w celach korzyści osobistych

- Uczenie się ze względu na utożsamianie się z grupą

- Pragnienie osiągnięcia powodzenia i uniknięcia niepowodzenia

- Uczenie się ze względu na nacisk i przymus

- Poczucie obowiązku

- Praktyczne cele życiowe

- Uczenie się ze względu na potrzebę społeczną

Przyczyny zbyt słabej motywacji

- tematyka i zadania jakie przed uczniami stawia szkoła, nie są dla nich interesujące, bo są zbyt odległe od ich aktualnych potrzeb

- przekonanie, że się nie uda

- lęk przed porażką

-zbyt długi okres oczekiwania na efekty pracy

-nadmierna mobilizacja do wykonania zadania

Poczucie wartości własnej ucznia - samoocena

Największy pływ na osiągnięcia szkolne ma poczucie własnej wartości !

Aspiracje - zespół uświadomionych potrzeb i celów życiowych człowieka

Trzy poziomy aspiracji

- realistyczny - osobiste warunki działania umożliwiająca osiąganie stawianych celów

- zawyżony - skala trudności podjętego działania przekracza realne możliwości jego wykonania

- zaniżony

Aspiracje

zawyżony poziom aspiracji jest szkodliwy, prowadzi do:

- zahamowania aktywności

- poczucia braku skuteczności

- konfliktu z otoczeniem

- kłamstwa

Zaniżony poziom aspiracji jest szkodliwy, prowadzi do:

- unikania większego wysiłku fizycznego i umysłowego

- braku ambicji

- agresywnego zachowania się

- ogólnej latencji

Samoocena determinowana jest przez :

- posiadane warunki osobiste

- efekty wcześniejszej aktywności w konkretnej dziedzinie

Dlatego należy umożliwić uczniowi poznanie swoich warunków osobistych i efektów własnej aktywności praz przekazywać mu o nich rzetelne informacje

Poziom aspiracji zależy od samooceny

Wysoka samoocena -> wysp osiom aspiracji

Niska samoocena -> niski poziom aspiracji

Przyczyną różnic w samoocenie uczniów są relacje z rodzicami

Brak rozumienia głębszych przyczyn i mechanizmów trudnych zachowań swoich wychowanków przez nauczycieli jest prawdopodobnie powodem interpretowania ich jako zwrócone przeciwko sobie akty wrogości, objawy lekceważenia szkoły lub ich samych.

Postawy uczniów wobec szkoły i zadań edukacyjnych

- wpływ rozmaitych stereotypów dotyczących wymagań szkolnych

- niezrozumienie sformułowań używanych przez nauczycieli

Środowisko

Czynniki środowiskowe

- współdziałanie rodziców ze szkołą

- zróżnicowanie pod względem środowiska zamieszkania

- wykształcenie rodziców

- kwalifikacje zawodowe rodziców u wykonywane zawody

- doświadczenia edukacyjne rodziców

- funkcjonowanie systemu rodzinnego

- zachowania opiekuńczo - wychowawcze rodziców wobec dzieci

- warunki pracy domowej dziecka

- książki i gazety w domu

- pomoc i zachęta do nauki przez domowników

- wyposażenie w przedmioty ułatwiające dostep do kultury

- wielkość rodziny

- sytuacja mieszkaniowa

- sytuacja finansowa

- środowisko rówieśnicze

- tradycje społeczności lokalnej

Co pomaga w edukacji:

- Wysoki poziom wykształcenia rodziców

- Niska stopa bezrobocia

- Dobra sytuacja materialna rodzin uczniów

- Duże zainteresowanie rodziców szkoła oraz przebiegiem uczenia się i osiągnięciami edukacyjnymi dziecka

- Motywowanie dziecka do zdobywania wiedzy

Bariery edukacyjne:

- Rzadsza siec szkolna

- niższy poziom pracy szkół podstawowych

- mały wskaźnik nauczycieli z wyższym wykształceniem

- niski poziom wykształcenia rodziców

- mniejsza możliwość wyboru szkoły ponadgimnazjalnej

- słabsze możliwości finansowe rodziców

Edukacyjne szanse życiowe uczniów

- długość edukacji jest ściśle związana z zawodem ojca

- dzieci z rodzin wielodzietnych osiągają gorsze rezultaty w sprawdzianach osiągnięć we wszytki grupach wiekowych

- podmiotowość uczniów (uczeń zewnątrzsterowny i wewnątrzsterowny ) jest jego gorsza szansa edukacyjna

Szkoła

Czynniki pedagogiczne:

- staż, wiek, płeć i wykształcenie nauczycieli

- kompetencje nauczycieli

- pracowitość nauczycieli

- przekonania wychowawcze, postawy i oczekiwania nauczycieli

- stosunek nauczycieli do uczniów i prowadzonych zajęć

- integracja rady pedagogicznej w celu realizacji celów i zadań szkoły

- szkolny system oceniania

- szkolny zestaw programów nauczania

- wyposażenie dydaktyczne szkoły

- stosowane podręczniki

- plan i rozkład zajęć dydaktycznych

- organizacja zajęć lekcyjnych dni pracy domowej uczniów

- oferta zajęć pozalekcyjnych

- nieobecności nauczycieli i organizacja zastępstw

- itp. - indywidualnie dla szkoły

Dlatego ważne jest :

Zagospodarowanie uczniom dojeżdżającym do szkoły czasu oczekiwania na powrót do domu różnorodnymi zajęciami edukacyjnymi. A w szczególności takimi które wspomagają ich w odrabianiu prac domowych

- umożliwianie uczniowi rozwijanie umiejętności

- stosowanie różnych form zajęć

- wykorzystywanie oryginalnych pomocy dydaktycznych

- praca nad sprawdzianem, wykonywanie sprawdzianów próbnych, analizowanie, omawianie

- współpraca z rodzicami i instytucjami edukacyjnymi

- aktywna współpraca nauczycieli w zespołach

- udział uczniów w kołach zainteresowań, konkursach

- zapewnienie pomocy psychologiczno-pedagogicznej

Kompetencje nauczyciela

Kompetencje zawodowe - to zdolność wykonania czynności w zawodzie w sposób zgodny z normami wymaganymi dla danego zadania zawodowego. (…) Jest to zatem posiadanie i rozwijanie odpowiednich umiejętności, wiedzy, właściwych postaw i doświadczeń w celu pomyślnego wypełniania funkcji zawodowych.

Natomiast standardy kwalifikacyjne to „ogólnie akceptowane przez przedstawicieli edukacji oraz różnych dziedzin gospodarki i kultury normy wymagań, opisujące zbiór niezbędnych umiejętności, wiadomości i postaw do wykonania danego zadania, a także określający warunki i metody oceny przydatności zawodowej kandydatów.”

Standardy kompetencji:

Prakseologiczne, kreatywne, informatyczne, moralne, komunikacyjne, współdziałania

Kompetencje prakseologiczne wyrażają się w diagnozowaniu, skutecznym programowaniu, planowaniu i organizowaniu działań pedagogicznych, kontrolowaniu i ocenianiu efektów w procesie edukacyjnym.

Kompetencje komunikacyjne nauczyciela wyrażają się poprawnością i skutecznością operowania językiem w sytuacjach edukacyjnych.
Te kompetencje posiada nauczyciel, który:
   - dysponuje umiejętnością komunikowania się interpersonalnego oraz umiejętnością słuchania swoich wychowanków i empatycznego rozumienia intencji i treści ich wypowiedzi;
   - potrafi myśleć dialogicznie i rozwijać te zdolności u swoich wychowanków;
   - umie korzystać z różnych technik dyskursywnych oraz komunikacji niewerbalnej w porozumiewaniu się z uczniami;
   - potrafi wyrażać uczucia i nauczyć innych tej sztuki;
   - akceptować zróżnicowanie kodu językowego swoich uczniów i wykorzystywać je dla ich rozwoju;
   - potrafi wzbudzać wrażliwość językową wychowanków pokazując wartości dziedzictwa kulturowego i funkcje języka jako narzędzia myślenia i porozumiewania się;
   - umie dostosować styl kierowania pracą uczniów do poziomu ich dojrzałości i zdolności percepcyjnych;
   - który stale doskonali poprawność, czytelność języka i estetykę mowy.

Kompetencje współdziałania wyrażają się skutecznością zachowań prospołecznych i sprawnością działań integracyjnych.
Kompetencje te przejawia nauczyciel, który:
   - rozumie związki zachodzące pomiędzy postawą zawodową i własną osobowością, preferowanym przez siebie stylem oddziaływania wychowawczego (stylem interakcyjnym) a procesami zachodzącymi w klasie szkolnej;
   - preferuje odpowiedzialność osobistą nad normami posłuszeństwa w kontaktach międzyludzkich, potrafi zmobilizować uczniów do współdziałania a nie tylko do współzawodniczenia;
   -który umie rozwiązywać sytuacje konfliktowe poprzez negocjacje i kompromis;
   -wyzwala i spożytkowuje inicjatywę uczniów dla procesów rozwojowych;
   - satysfakcjonuje wychowanka poprzez docenianie jego możliwości;
   - który potrafi nawiązać i utrzymać kontakt z wychowankiem stosując różne techniki - preferuje komunikowanie uczuć nad komunikowaniem ocen;
   - opracowuje i wdraża autorską koncepcję kształcenia integracyjnego;
   - potrafi kształtować postawy prospoteczne i prorodzinne swoich uczniów.

Kompetencje kreatywne wyrażają się u nauczyciela poprzez innowacyjne i nieszablonowe działania.
Posiada je nauczyciel, który:
   - umie działać niestandardowo;
   - potrafi wyzwalać u uczniów samodzielność myślenia i kreatywność zachowań w procesie edukacyjnym;
   - który potrafi posługiwać się technikami badawczymi w rozpoznawaniu zjawisk pedagogicznych;
   - umie myśleć krytycznie i kreatywnie oraz potrafi rozwijać tego rodzaju myślenie u swoich uczniów
   - który nie oczekuje na gotowe wzory, lecz sam potrafi tworzyć teorię i oryginalne rozwiązania organizacyjno-metodyczne w pracy;
   - który potrafi sprawnie i twórczo rozwiązywać problemy edukacyjne
   - "myśleć w biegu";
   - działać na rzecz zwiększania samodzielności podmiotów edukacyjnych.

Kompetencje informatyczne wyrażają się sprawnym korzystaniem z nowoczesnych źródeł informacji.
Posiada je nauczyciel, który:
   - posługuje się obcymi językami i zna język informatyczny;
   - potrafi wykorzystać technologię informatyczną w procesie wychowania fizycznego oraz do wspomagania własnych i uczniowskich procesów uczenia się i usprawniania (np. umie korzystać z bazy danych, sieci internetowej, poczty elektronicznej);
   - który potrafi tworzyć autorskie programy edukacyjne i udostępniać je w publikatorach innym szkołom i nauczycielom.

Kompetencje moralne wyrażają się w zdolności do pogłębionej refleksji moralnej przy ocenie dowolnego czynu etycznego.
Kompetencje te posiada nauczyciel, który:
   - zna własne powinności etyczne wobec podmiotów wychowania i stara się sprostać tym wymogom;
   - który potrafi myśleć i działać preferencyjnie dla dobra swoich wychowanków;
   - stawiać sobie pytania o granice prawomocności etycznej swojej pracy zawodowej i nauczycielskiego sprawstwa, współodpowiedzialności moralnej za zdrowie i rozwój swoich wychowanków



Wyszukiwarka