USTANIE STOSUNKU PRACY
USTANIE STOSUNKU PRACY na drodze :
I. ROZWIĄZANIA STOSUNKU PRACY : ( w drodze czynności prawnej )
1 na drodze czynności dwustronnej ( tzw. porozumienie stron )
a: to rozwiązanie umowy o pracę na podstawie zgodnego oświadczenia woli pracownika
i pracodawcy w określonym terminie
z inicjatywą rozwiązania umowy o pracę może wyjść i pracownik i pracodawca
tzw. rozwiązanie umowy o pracę na prośbę pracownika:
= z inicjatywą wychodzi pracownik
= pracodawca musi w określonym terminie przyjąć ofertę lub odmówić przyjęcia
Zawracie porozumienia zależy tylko i wyłącznie od woli stron!
NIE JEST POROZUMIENIEM jako rozwiązanie stosunku pracy :
!! skrócenie okresu wypowiedzenie :
= chodzi o sytuację, kiedy pracownikowi wręczono wypowiedzenie, a on wnioskuje
o skrócenie terminu wypowiedzenie
= porozumienie co do skróconego terminu wypowiedzenia nie jest rozwiązaniem umowy
o pracę za porozumieniem stron!
porozumienie pracodawców :
= polega na porozumieniu pracodawców odnośnie przejścia pracownika z jednego
zakładu pracy do drugiego
= polega na :
+ porozumieniu się dwóch pracodawców
+ rozwiązanie stosunku pracy z jednym pracodawcą
+ nawiązanie stosunku pracy z drugim pracodawcą
2 na drodze czynności jednostronnej :
a: to złożenie przez jedną ze stron stosunku pracy oświadczenia, że nie zamierza pozostać
dłużej w stosunku pracy :
wypowiedzenie umowy o pracę ( oświadczenie woli jednostronne złożone przez
jedną ze stron stosunku pracy powodujące rozwiązanie umowy o pracę z upływem
wskazanego w oświadczeniu okresu wypowiedzenia )
niezwłoczne rozwiązanie umowy o pracę ( rozwiązanie bez wypowiedzenia)
rozwiązanie umowy o pracę za kilkudniowym uprzedzeniem ( przez pracownika)
II. WYGAŚNIĘCIA STOSUNKU PRACY
I. WYPOWIEDZENIE UMOWY O PRACĘ :
1. Forma :
a: powinna być PISEMNA
jeśli pracodawca nie doręczył na piśmie :
= czynność jest skuteczna, ale wadliwa
= pracownik może wystąpić z roszczeniem o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie
jeśli pracownik nie doręczył na piśmie:
= brak skutków w KP
= jeśli pracownik jest przekonany że doręczył wypowiedzenie i czeka na świadectwo
pracy, a pracodawca odnotowuje nieobecność pracownika w pracy jako
nieusprawiedliwioną, po czym rozwiązuje umową o pracę bez wypowiedzenia z winy
pracownika- wtedy musi pracownik w sporze udowodnić, że wypowiadał umowę!
b: pismo z wypowiedzeniem umowy na czas nieokreślony powinno mieć:
przyczynę wypowiedzenia
pouczenie o przysługującym odwołaniu do sądu pracy
wskazany termin wypowiedzenia- jeśli nie ma wskazanego- umowa rozwiązuje się z
upływem okresu wymaganego
c: chwila złożenia wypowiedzenia :
z chwila gdy doszło w taki sposób, że mogła się dowiedzieć o treści
TAK : osobiście ( ale nie że wręcza się pracownikowi na L-4 ) - wtedy można bez
wypowiedzenia!
: doręczając domownikowi dorosłemu który się zobowiązał oddać!
: ustnie !- skuteczne
: 2 listy polecone
NIE : z chwilą nadania w urzędzie pocztowym , wrzucenia do skrzynki pocztowej
2. Okresy i terminy wypowiedzenia :
a: OKRES WYPOWIEDZENIA = to czas po upływie którego ustaje stosunek pracy
zasada: zakaz skracania okresu wypowiedzenia ustawowego
= wyjątki :
+ dopuszczalne jest wydłużenie okresu dla pracodawcy i pracownika
+ dopuszczalne jest skrócenie okresu dla pracownika!
+ art. 36 §5 KP- jeśli pracownik ponosi odpowiedzialność materialną za powierzone
mienie- strony mogą wydłużyć okres wypowiedzenia o 1 szczebel
długość okresów wypowiedzenia :
= uzależniona jest od rodzaju umowy o pracę :
+ umowa na okres próbny :
# 3 dni robocze jeśli okres próbny nie przekracza 2 tygodni
# 1 tydzień jeśli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie
# 2 tygodnie jeśli okres próbny wynosi 3 miesiące
+ umowa na czas określony dłuższa niż 6 miesięcy / na czas wykonywania określonej
pracy :
# 2 tygodnie
+ umowa na zastępstwo :
# 3 dni
+ umowa na czas nieokreślony ( + okres uzależniony od stażu pracy )
# 2 tygodnie jeśli pracownik zatrudniony krócej niż 6 miesięcy
# 1 miesiąc jeśli pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy
# 3 miesiące jeśli pracownik zatrudniony co najmniej 3 lata
( wlicza się w czas zatrudnienia okres pracy u poprzedniego pracodawcy, jeśli nastąpiło
przejście zakładu pracy )
b: termin wypowiedzenia :
+ to dzień w którym kończy się okres wypowiedzenia
+ okres wypowiedzenia obejmujący tydzień, miesiąc lub ich wielokrotność kończy się
odpowiednio w sobotę lub ostatnim dniu miesiąca
( przykład : zatrudnia pracodawca na okres próbny 2 miesięcy X od 1 .02 do 31.03.
Wręcza mu wypowiedzenie 8 marca. Kiedy mija okres wypowiedzenia ?
8 marca to poniedziałek- czyli pracujemy do końca tygodnia( ZAWSZE DO SOBOTY i
dolicza się tydzień= 8 marca + do soboty ( 13 marca ) + tydzień= 20 marca- koniec!
( Nawet jeśli Boże Narodzenie )
c: ograniczenie dopuszczalności wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę :
= powszechna ochrona :
+obejmuje ona pracowników zatrudnionych na czas nieokreślony
+ pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę na czas nieokreślony :
# po zajęciu stanowiska przez związek zawodowy
# tylko z uzasadnionych powodów
= związkowa kontrola wypowiadania umów o pracę :
+ polega ona na tym, że pracodawca ma obligatoryjnie obowiązek umożliwienia
związkowi zawodowemu zajęcia stanowiska w sprawie wypowiedzenia umowy na
czas określony członka tego związku
# pracownik musi należeć do związku zawodowego i musi go wskazać pracodawcy
# związek zawodowy musi wyrazić zgodę na obronę pracownika( ale może nie wyrazić)
+ tryb postępowania :
# pracodawca na piśmie zawiadamia związek zawodowy o wypowiedzeniu i jego
przyczynie
# związek zawodowy jeśli uzna wypowiedzenie za nieuzasadnione- może w ciągu 5 dni
od otrzymania zawiadomienia na piśmie złożyć zastrzeżenia
# pracodawca podejmuje decyzję o wypowiedzeniu :
* po otrzymaniu zastrzeżenia LUB
* bezskutecznym upływie dni 5
+ pracodawca nie może wypowiedzieć umowy przed zawiadomieniem związku
zawodowego ( najwcześniej dopiero po upływie 5 dni od zawiadomienia związku )!!!
+ podana przyczyna w zawiadomieniu związku musi być przyczyna późniejszego
rozwiązania umowy i musi istnieć przed zawiadomieniem związku zawodowego !
+ zastrzeżenie związku nie jest wiążące dla pracodawcy, natomiast jest atutem
pracownika przed sądem pracy.
= zasadność wypowiedzenia umowy o pracę :
+ przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie może być :
# po stronie pracownika :
* całkowita lub częściowa nieprzydatność pracownika do pracy
- utrata zdolności do pracy
- utrata kwalifikacji
* naganne postępowanie pracownika - w stopniu nieuzasadniającym rozwiązanie
bez wypowiedzenia z winy pracownika
# po stronie pracodawcy
d: szczególna ochrona przed wypowiedzeniem :
= ograniczenie dopuszczalności ze względu na sytuację osobistą lub rodzinną :
ZAKAZ WYPOWIEDZENIA :
+ art. 41 KP- na urlopie pracownika.
# wypoczynkowego, okolicznościowego oraz bezpłatnego
+ art. 39 KP- w ciągu 4 lat przed osiągnięciem emerytury , jeśli dotychczasowy
przebieg zatrudnienia daje możliwość przejścia na emeryturę
( nie dot. wcześniejszej emerytury )
+ art. 177 KP- w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego
# jeśli oświadczenie o wypowiedzeniu złożono przed okresem ochronnym i skutkujące
ustaniem stosunku pracy w okresie ochronnym musi być cofnięte
# ochrona ta nie dotyczy pracownic zatrudnionych na okres próbny nieprzekraczający
1 miesiąc.
+ art. 186 1 KP- po złożeniu wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego , oraz
nie może na podstawie wcześniejszego oświadczenia, jeśli termin rozpoczęcia urlopu
przypadnie na czas trwania stosunku pracy
+ art. 196 KP- wobec młodocianego w okresie przygotowania zawodowego , ale są
4 przypadki kiedy można (nieprzydatność, reorganizacja, upadłość, niewypełnienie
obowiązków
+ w okresie czynnej służby wojskowej - a wcześniejsze złożenie oświadczenia o
wypowiedzeniu jest bezskuteczne ( ale można bez wypowiedzenia z winy pracownika)
OGRANICZENIE WYPOWIEDZENIA :
+ art. 41 KP- usprawiedliwionej nieobecności pracownika.
# nie może pracodawca wypowiedzieć do upływu okresu ochronnego uprawniającego
do rozwiązania umowy o prace bez wypowiedzenia ( czyli do upływu okresu
niezdolności z art. 53 KP- nie może )
+ art. 39 KP- można wypowiedzieć pracownikowi, któremu zostało 4 lata do emerytury,
jeśli posiada rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy
+ pracodawca może wypowiedzieć stosunek pracy z kombatantem w okresie 2 lat przed
osiągnięciem wieku emerytalnego, po uzyskaniu zgody starosty
+ pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi inwalidzie wojennemu lub
związanemu ze służba wojskową tylko z ważnych przyczyn i za zgodą starosty
e: ograniczenie dopuszczalności wypowiedzenia ze względu na pełnione funkcje :
+ wymagana jest zgoda na zwolnienie :
# członka zarządu lub innego działacza związkowego- zgoda= zarząd zakładowej
organizacji związkowej
# członka rady pracowniczej-zgoda= rada pracownicza
# posła /senatora w czasie trwania kadencji i przez 2 lata po niej-zgoda= Prezydium
# radnego- zgoda= RG, RP, Sejmik Województwa
f: ROSZCZENIA PRACOWNIKA w razie bezprawnego wypowiedzenia :
+ pracownik może wnieść odwołanie do sądu pracy
+ bezprawne wypowiedzenie to :
# bez uzasadnionej przyczyny
# wypowiedzenie z naruszeniem przepisów o wypowiedzeniach, czyli:
* naruszenie szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem
* skrócenie okresu wypowiedzenia na niekorzyść
* nie poinformowanie pracownika o przysługujących prawach i odwołaniu
* nie podanie przyczyny wypowiedzenia
+ ROSZCZENIA o:
= orzeczeniu bezskuteczności wypowiedzenia lub przywrócenia do pracy
+ orzeczenie o bezskuteczności wypowiedzenia :
# wydawane jest gdy okres wypowiedzenia jeszcze trwa
# orzeczenie o bezskuteczności wydane przed końcem okresu wypowiedzenia
zapobiega dalszemu biegowi okresu wypowiedzenia
# wypowiedzenie staje się bezskuteczne z chwilą wydania wyroku konstytutywnego
+ orzeczenie o przywróceniu do pracy
# wydawane jest gdy okres wypowiedzenia się skończył
# orzeczenie o przywróceniu do pracy niweczy bezprawny skutek wypowiedzenia i
powoduje, że stosunek pracy odżywa.
# orzeczenie o przywróceniu jest też wyrokiem konstytutywnym, ale zapada po
upływie okresu wypowiedzenia i reaktywuje stosunek pracy
# !!! przywrócenie do pracy nie następuje z chwilą wydania wyroku :
* pracownik musi zgłosić pracodawcy gotowość niezwłocznego podjęcia pracy w
ciągu 7 dni od przywrócenia do pracy lub po tym terminie jeśli uchybił go nie z
własnej winy ( termin biegnie od dnia prawomocności, a nie wydania wyroku! )
* pracodawca ma obowiązek przyjąć pracownika na tych samych zasadach
= wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy :
+ przysługuje pracownikowi, który podjął pracę na skutek przywrócenia
+ wysokość wynagrodzenia :
# pracownicy objęci szczególną ochroną = wynagrodzenie za cały czas bez pracy
# jeśli okres wypowiedzenia wynosił mniej niż 3 miesiące = za czas nie dłuższy niż 2
miesiące
# jeśli okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące= za czas najwyżej 1 miesiąca
+ okres pozostawania bez pracy wlicza się do okresu zatrudnienia !
= odszkodowanie :
+ przysługuje jeśli :
# pracownik nie chce odzyskać lub zachować miejsca pracy
# sąd nie uwzględni roszczenia o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenie lub o
przywrócenie do pracy z przyczyn niecelowych lub niemożliwych
# pracownikiem jest osoba chroniona szczególnie, a miejsce pracy zlikwidowano
lub ogłoszono upadłość
+ odszkodowanie należy się w wysokości wynagrodzenia od 2 tygodni do 3
miesięcy
= TYLKO odszkodowanie przysługuje pracownikowi w przypadku przedwczesnego
rozwiązania umowy terminowej
+ wysokość odszkodowania jest równa okresowi do którego miała umowa trwać, nie
dłużej niż 3 miesiące!
+ pracownik który otrzymał odszkodowanie ma wliczany czas pracy do czasu
zatrudnienia odpowiedni czasu odszkodowania.
+ nie dotyczy to kobiet w ciąży i na urlopie macierzyńskim o ojców , którzy
wychowują dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego - tzn. mogą
skorzystać z roszczeń z art. 45 ( o przywróceniu lub uznaniu za bezskuteczne )
g: ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ w wyniku wypowiedzenia warunków pracy i
płacy
zasady są takie same jak przy zwykłym wypowiedzeniu
chodzi o to, że przy zasadności wypowiedzenia należy porównać poprzednie warunki
pracy i płacy z proponowanymi - nowymi
konsultacje ze związkiem zawodowym to wymóg doręczenia przez pracodawcę
dotychczasowych warunków i nowych celem porównania ich przez związek
roszczenia pracownika:
= nie musi robić nic
= roszczenie o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenie lub o przywrócenie
= żądanie przywrócenia poprzednich warunków pracy ( jeśli nie odmówił nowych
warunków, a jednocześnie odwołał się od wypowiedzenia)
= odszkodowania, jeśli odmówił nowe warunki
II. ZWOLNIENIE Z PRZYCZYN NIE DOTYCZĄCYCH PRACOWNIKA :
1. Reguluje tę kwestię ustawa z 13.3. 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z
pracownikiem stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników
2. Ustawa obejmuje zwolnienie :
a: pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę
b: wybranych i powołanych ( NIE mianowanych !)
3. Ustawa ma zastosowanie do pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników
4. Przyczyny zwolnień :
a: ekonomiczne ( trudności gospodarcze )
b: organizacyjne ( zmiana struktury )
5. Tryb zwolnienia grupowego :
a: zwolnienie grupowe = to wypowiedzenie umowy :
10 pracownikom, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100
10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, a mniej niż 300
30 pracowników, gdy zatrudnia co najmniej 300 w okresie do 30 dni
b: TRYB ZWOLNIEŃ :
pracodawca zawiadamia :
= zakładową organizację związkową / urząd pracy o :
+ przyczynach zwolnień
+ liczbie pracowników i grupach zawodowych objętych zwolnieniem
+ okresie zwolnień
+ kryterium doboru i kolejności zwolnień
= przedstawicieli pracowników - jeśli brak organizacji związkowej
w ciągu 20 dni od zawiadomienia pracodawca i związki mogą zawrzeć porozumienie
jeśli strony nie zawrą porozumienia, pracodawca wydaje regulamin zwolnień.
po zawarciu porozumienia lub wydaniu regulaminu zwolnień pracodawca
zawiadamia ponownie urząd pracy :
+ po upływie co najmniej 30 dni może rozwiązać stosunek pracy od informacji
+ Urząd pracy ma ten czas na znalezienie miejsc pracy zwolnionym
c: OGRANICZENIA OCHRONY TRWAŁOŚCI STOSUNKU :
ustawa uchyla przepisy szczególne dot. ochrony przed wypowiedzeniem :
= z wyjątkiem :
+ pracownika, któremu zostały 4 lata do wieku emerytalnego
+ pracownicy w ciąży i na urlopie macierzyńskim
+ pracownikowi odbywającemu służbę wojskową
+ członkowi rady pracowniczej/ zarządu zakładowej organizacji związkowej
= jeśli mimo wszystko nie można zatrudnić wyjątków, należy wypowiedzieć im
warunki pracy i płacy :
+ jeśli spowoduje to obniżenie ich wynagrodzenia- przysługuje im dodatek
wyrównawczy do końca okresu ochrony
= nie można wypowiedzieć umowy pracownikowi w czasie urlopu , jeśli trwa on
dłużej niż 3 miesiące
= umowę na czas określony oraz na czas wykonywania określonej pracy mogą być
rozwiązane za 2 tygodniowym wypowiedzeniem
d: WYPOWIEDZENIE UMOWY O PRACĘ przy upadłości lub likwidacji :
można rozwiązać przez wypowiedzenie wszystkie umowy !!!
można skrócić okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony do maksymalnie
1 miesiąca celem wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę
wtedy pracownikowi przysługuje odszkodowanie za pozostałą część okresu .
d: PRAWO DO ODPRAWY :
jest bezwarunkowe
przysługuje pracownikom zwolnionym grupowo i indywidualnie w wysokości , która
jest uzależniona od przepracowanego czasu u pracodawcy:
+ do 2 lat- 1- miesięczne wynagrodzenie
+ od 2 do 8 lat- 2- miesięczne wynagrodzenie
+ powyżej 8 lat- 3-miesięczne wynagrodzenie
e: PONOWNE ZATRUDNIENIE :
pracodawca powinien zatrudnić pracownika ponownie, jeśli :
= ponownie zatrudnił pracowników z tej samej grupy zawodowej
= pracownik zgłosi zamiar gotowości do pracy w ciągu 1 roku od rozwiązania stosunku
= pracodawca ma 15 miesięcy na przyjęcie do pracy
III. ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ BEZ WYPOWIEDZENIA
1. Podział :
a: bez wypowiedzenia :
przez pracodawcę :
= z winy pracownika
= bez winy pracownika
przez pracownika
b: za 7 dniowym uprzedzeniem przez pracownika
2. Forma i treść :
a: forma powinna być pisemna
b: powinna zawierać :
oświadczenie strony natychmiastowego rozwiązania stosunku pracy
wskazanie przyczyny jako stan faktyczny ( nie wystarczy artykuł! )
pouczenie o środkach prawnych przysługujących pracownikowi
3. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez :
a: PRACODAWCĘ :
z winy pracownika :
= ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych :
+ obowiązek ma być podstawowy i naruszenie ma być ciężkie:
# nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów i zasad BHP
# nieprzestrzeganie tajemnicy
# działalność konkurencyjna
# podjęcie dodatkowego zatrudnienia
# odmowa wykonania ważnego polecenia
# jednorazowa rażąca zniewaga przełożonego
# ciągłe i powtarzające się spóźnianie do pracy
# spożywanie alkoholu , odurzony w pracy
= przestępstwo popełnione w czasie trwania stosunku pracy, uniemożliwiające dalsze
zatrudnienie pracownika na danym stanowisku
+ przestępstwo może być samodzielną podstawą natychmiastowego zwolnienia, jeśli:
# zostało popełnione w trakcie trwania stosunku pracy
# dyskwalifikuje pracownika na danym stanowisku
# jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem
= utrata uprawnień koniecznych do wykonywania pracy w sposób tylko zawiniony
= prawo rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika wygasa z
upływem 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiedzy o okolicznościach , które
są podstawą rozwiązania
+ od uprawomocnienia się wyroku
+fakt wskazujący na popełnienie przestępstwa ( złapanie na gorącym uczynku )
= pracodawca nie musi skorzystać z tego prawa!
+ może zastosować łagodniejsze środki: upomnienie, nagana lub kara pieniężna
bez winy pracownika :
= niezdolność do pracy z powodu choroby trwa dłużej niż 3 miesiące, jeśli pracownik
jest zatrudniony krócej niż 6 miesięcy ( jest bowiem ograniczenie wypowiedzenia
umowy o pracę w czasie choroby pracownika)
= niezdolność do pracy z powodu choroby trwa dłużej niż łączny okres pobierania
z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku ( 182 dni , w tym 33 dni wynagrodzenia ) lub
pobiera świadczenie rehabilitacyjne przez pierwsze 3 miesiące , gdy pracownik był
zatrudniony co najmniej 6 miesięcy
(( objaśnienie :
jeśli jest niezdolny z powodu choroby, ale:
staż pracy do 6 miesięcy= do 3 miesięcy dostaje zasiłek chorobowy ( przez pierwsze
33 dni wynagrodzenia-80%, a później 80 % zasiłku wyda ZUS)
= po upływie rozwiązanie bez wypowiedzenia bez winy
( NIE WOLNO, gdy się stawił- wtedy za wypowiedzeniem !!! )
staż pracy powyżej 6 miesięcy= ciągle 182 dni
= gruźlica, choroba zakaźna- 270 dni
= niemożność wykonywania pracy z powodu :
+ odosobnienia podejrzeniem choroby zakaźnej
+ leczenia uzależnienia alkoholowego i od środków odurzających
+ badań lekarskich przewidzianych dla dawców komórek, narządów i tkanek
= z powodu opieki nad dzieckiem, jeśli upłynął okres otrzymania zasiłku opiekuńczego
( max za 60 dni ) w ciągu roku
= nieobecności pracownika w pracy z innej przyczyny przez okres ponad 1 miesiąca ,
( jest ona usprawiedliwiona gdy pracownik nie z własnej winy nie może się stawić)
+ np. kara pozbawienia wolności ( NIE TA!!! )
= pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę bez wypowiedzenia jeśli pracownik
stawi się do pracy w związku z ustaniem przyczyny
= jeśli przyczyny te ustały w ciągu 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia- pracownik może zgłosić swój powrót do pracy niezwłocznie, a
pracodawca ma obowiązek go zatrudnić jeśli ma wolne miejsce pracy !
kontrola rozwiązania bez wypowiedzenia przez organizację związkową :
= kontrola dotyczy pracownika, który :
+ należy do zakładowej organizacji związkowej
+ poinformował organizację a ta wyraziła zgodę na obronę
= OPINIA ORGANIZACJI :
+ jest koniecznym warunkiem rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy lub bez
winy pracownika
+ organizacja ma 3 dni na wydanie opinii , po bezskutecznym upływie może być
stosunek rozwiązany
= ZGODA ORGANIZACJI :
+ jest wymagana gdy pracodawca chce rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia
z pracownikiem szczególnie chronionym ( np. kobietą w ciąży )
ROSZCZENIA PRACOWNIKA :
= przywrócenie pracownika do pracy :
+ działa z mocą ex nunc - czyli od chwili zgłoszenia przez pracownika gotowości
stawienia się w pracy
+ pracownikowi takiemu przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez
pracy jako rekompensata za uszczerbek w wysokości co najmniej 1 miesiąc, max
3 miesiące ( pracownik szczególnie chroniony za cały czas bez pracy )
+ wlicza się tym pracownikom do czasu zatrudnienia czas za który wynagrodzenie im
przyznano
= odszkodowanie :
+ jeśli :
# pracownik nie chce zostać przywrócony do pracy
# sąd uzna, że uwzględnienie żądania o przywróceniu jest niemożliwe lub niecelowe
# sąd co do pracownika objętego szczególną ochroną, jeśli przywrócenie go jest
niemożliwe z powodu upadłości lub likwidacji pracodawcy
+ wysokość odszkodowania
# w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia
# w przypadku umowy na czas określony/ wykonywania określonej pracy- za czas
jaki został do końca umowy, jednak nie dłużej niż za 3 miesiące
b: PRACOWNIKA :
przesłanki :
= jeśli lekarz stwierdzi zły wpływ pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca w
wyznaczonym terminie nie przeniesie pracownika w inne warunki
= pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowego obowiązku wobec
pracownika ( mobbing, dyskryminacja )
pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w terminie nie później
niż 1 miesiąca od uzyskania wiadomości o przesłance
+ rozwiązanie powinno być na piśmie i zawierać winno przyczynę
skutki rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika :
= prawo do odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia
= jeśli umowa na czas określony/ wykonywania określonej pracy- w wysokości
wynagrodzenia za okres 2 tygodni
jeśli pracownik rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia bez uzasadnienia-
pracodawcy przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres
wypowiedzenia lub za okres 2 tygodni- gdy umowa na czas określony lub wykonania
określonej pracy
szczególne przypadki rozwiązania pracy bez wypowiedzenia przez pracownika :
= art. 23 1 § 4 KP- rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia za 7 dniowym
uprzedzeniem :
+ w terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy , pracownik może za 7-dniowym
uprzedzeniem rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia
= art. 48 § 2 KP- rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia za 3-dniowym
uprzedzeniem :
+ chodzi o pracownika który podjął pracę przed przywróceniem go do pracy u
innego pracodawcy
+ pracownik ten może w ciągu 7 dni od przywrócenia go do pracy , rozwiązać
stosunek pracy bez wypowiedzenia z nowym pracodawcą, za 3-dniowym
uprzedzeniem .
IV. ROZWIĄZANIE UMÓW TERMINOWYCH :
1. Umowa na okres próbny :
a: z upływem okresu próby
b: wcześniej:
za wypowiedzeniem
bez wypowiedzenia
na skutek wygaśnięcia
c: z upływem okresu próby, jeśli:
termin wypowiedzenia przypada po okresie próbnym
2. Umowa na czas określony :
a: z upływem terminu jaki był zawarty w umowie o pracy na podstawie porozumienia stron
( zdarzeniem jest upływ czasu a nie czynność prawna stron )
b: wcześniej :
na mocy porozumienia stron
bez wypowiedzenia
zasada- NIE za wypowiedzeniem
= wyjątek- można za okresem wypowiedzenia 2 tygodni jeśli umowa powyżej 6
miesięcy !
za 2 tygodniowym wypowiedzeniem można rozwiązać umowę w przypadku
ogłoszenia likwidacji lub upadłości
3. Umowa na czas wykonywania określonej pracy :
a: z chwilą osiągnięcia celu na jakim została zawarta umowa
b: wcześniej :
bez wypowiedzenia
za porozumieniem
za wypowiedzeniem 2 tygodniowym w przypadku ogłoszenia upadłości lub
likwidacji stron oraz przyczyn niezależnych od pracownika
4. Jeśli wypowiedzenie umowy na okres próbny, na czas wykonywania określonej pracy i na
czas określony nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiedzeniu = pracownikowi
przysługuje tylko odszkodowanie za czas do upływu którego umowa trwać powinna, nie
więcej niż za 3 miesiące.
V. ROZWIĄZANIE STOSUNKU PRACY z powołania, wyboru i mianowania :
1. POWOŁANIE :
a: odwołanie
w każdym czasie- niezwłocznie lub w określonym terminie
podwójny skutek odwołania:
= pozbawienie danej osoby stanowiska kierowniczego
= rozwiązanie stosunku pracy
jeśli akt odwołania nie stanowi inaczej, odwołanie jest równoznaczne z
wypowiedzeniem umowy o pracę ( brak obowiązku przedstawiania przyczyny ! )
= w okresie wypowiedzenia na wniosek lub za zgodą pracownika, pracodawca może
zatrudnić go na stanowisku zgodnym z posiadanymi kwalifikacjami
= w okresie wypowiedzenia pracownik odwołany ma prawo do wynagrodzenia , które
jest równe wynagrodzeniu przed odwołaniem
odwołanie może być połączone z rozwiązaniem bez wypowiedzenia ( jest obowiązek
przedstawienia przyczyny ! )
odwołanie może być za porozumieniem stron ( pracownik rezygnuje ze stanowiska ,a
pracodawca przyjmuje rezygnację )
b: ochrona pracownika powołanego :
jeśli odwołanie dotyczy pracownicy w ciąży lub w ciągu 2 lat od prawa do emerytury-
należy zapewnić im pracę na stanowisku zgodnie z kwalifikacjami .
c: roszczenia pracownika odwołanego :
przysługuje mu tylko odszkodowanie za rozwiązanie z naruszeniem przepisów
2. WYBÓR :
a: wygaśnięcie mandatu
b: żadna ze stron nie może rozwiązać stosunku pracy przez wypowiedzenie lub bez
wypowiedzenia !
c: pracownik wybrany może zrzec się mandatu !
3. MIANOWANIE :
a: rozwiązanie stosunku pracy :
= z przyczyn szczególnych wynikających z pragmatyk ( np. orzeczenie lekarza o trwałej
niezdolności do pracy )
b: wygaśnięcie stosunku pracy :
= zrzeczenie się obywatelstwa polskiego
= utrata praw publicznych
= utrata prawa wykonywania zawodu
= utrata zdolności do czynności prawnych
= przestępstwo popełnione umyślnie
c: tzw. wydalenie ze służby
= jest przyczyną rozwiązania stosunku pracy
= orzeka komisja dyscyplinarna
VI. WYGAŚNIĘCIE STOSUNKU PRACY :
1. Niezgłoszenie przez pracownika powrotu do pracy po odbyciu zasadniczej służby wojskowej.
2. Niezgłoszenie przez pracownika powrotu do pracy po rozwiązaniu stosunku pracy z wyboru u innego pracodawcy
3. TYMCZASOWE ARESZTOWANI
a: pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika
b: jeśli nie rozwiązał- stosunek pracy wygasa z upływem 3- miesięcznej nieobecności
pracownika w pracy
c: o zastosowaniu TA sąd karny jest zobowiązany powiadomić pracodawcę
d: pracownik , którego stosunek wygasł może :
odzyskać pracę, jeśli :
= zapadł wyrok uniewinniający lub postanowienie umarzające ( nie na skutek amnestii
lub przedawnienia i nie warunkowo umarzające )
= w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia zgłosi gotowość do pracy
jeśli pracodawca odmówi przyjęcia do pracy:
= żądać od sądu przywrócenia do pracy lub
= odszkodowania ( w wysokości takiej jak przy żądaniu odszkodowania zamiast
przywrócenia do pracy )
4. ŚMIERĆ :
a: pracodawcy :
który był osobą fizyczną lub gdy po jego śmierci jednostka organizacyjna nie przechodzi
na innego właściciela :
= pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości :
+ wynagrodzenia za okres wypowiedzenia
+ za okres 2 tygodni ( jeśli umowa na czas określony lub wykonywania określonej pracy)
b: pracownika :
wygasa stosunek pracy z powodu obowiązku osobistego świadczenia pracy
po śmierci pracownika występują prawa majątkowe po nim w związku z stosunkiem pracy
= prawo do zaległego wynagrodzenia
= ekwiwalent za niewykorzystany urlop
= prawo do odprawy pośmiertnej
( prawo to przysługuje małżonkowi lub pozostali członkowie rodziny, gdy spełniają warunki
do uzyskania renty rodzinnej )
5. Roszczenia :
a: dotyczą one sytuacji, gdy pracodawca jest przekonany, że stosunek pracy wygasł, a pracownik jest przekonany że trwa nadal
b: pracownikowi przysługują roszczenia takie jak przy rozwiązaniu bez wypowiedzenia .
VII. OBOWIĄZKI PRACODAWCY W ZW. Z USTANIEM STOSUNKU PRACY :
1. zwolnienie na poszukiwanie pracy :
a: przysługuje tylko gdy pracodawca wypowiedział umowę o pracę za co najmniej 2-
tygodniowym wypowiedzeniem
b: pracownikowi przysługuje odpowiednio :
2 dni - jeśli wypowiedzenie 2 tygodniowe i 1-miesięczne
3 dni- jeśli wypowiedzenie 3-miesięczne
c: pracownik zachowuje w tym czasie prawo do wynagrodzenia
2. obowiązek wydania świadectwa pracy :
a: świadectwo pracy= dokument wydawany przez pracodawcę po ustaniu lub wygaśnięciu
stosunku pracy do rąk pracownika.
b: świadectwo pracy wydaje się:
bez wezwania pracownika, niezwłocznie po ustaniu stosunku pracy
po upływie okresu wypowiedzenia
na żądanie pracownika, gdy jedna umowa wygasła lub została rozwiązana i
pracodawca nawiązał z nim kolejną umowę
c: sprostowanie świadectwa pracy :
tylko na wniosek pracownika w dowolnej formie w terminie 7 dni od otrzymania
świadectwa pracy
jeśli pracodawca odmówi sprostowania, w ciągu 7 dni od odmowy pracownik może
złożyć o sprostowanie do sądu pracy.
d: treść świadectwa pracy :
świadectwo pracy powinno zawierać :
= okres i rodzaj wykonywanej pracy
= zajmowane stanowisko
= tryb rozwiązania lub przyczynę wygaśnięcia
= wymiar czasu pracy
= wykorzystanie urlopu wypoczynkowego i dodatkowego
= wynagrodzenie za czas choroby w roku ustania stosunku pracy
= skrócenie okresu wypowiedzenia
+ na wniosek pracownika :
= składników wynagrodzenia i ich wysokości
= uzyskane kwalifikacje
= informacje o przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu za niezgodne z prawem
wypowiedzenie umowy lub rozwiązanie jej bez wypowiedzenia.
e: pracownik może wystąpić do sądu o sprostowanie świadectwa pracy
= z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia pracodawca powinien sprostować
świadectwo pracy niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni
f: odszkodowanie za niewystawienie świadectwa w terminie lub niewłaściwe :
3 przesłanki kumulatywnie :
= pracodawca wydał świadectwo niewłaściwe lub w ogóle go nie wydał
= pracownik pozostał z tego powodu bez pracy lub poniósł uszczerbek majątkowy
= zachodzi związek przyczynowy
wysokość : wysokość wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, nie dłużeni niż
za 6 tygodni