Gleba- wierzchnia warstwa skorupy ziemskiej o głębokości od 0 do 20cm. Występuje w niej życie biologiczne.

Jednym z najważniejszych czynników, od którego zależy wiele procesów zachodzących w glebie oraz rozwój roślin i drobnoustrojów, jest woda. Zarówno brak wody, jak i za duża jej ilość w glebie nie jest pożądana. Nadmiar wody powoduje zmniejszenie ilości powietrza glebowego, przez co wpływa na przebieg różnych procesów redukcyjnych w glebie i na rozwój organizmów żywych.

Metody badania gleboznawczych dzielą się wg:

-miejsca przeprowadzenia badań

* laboratoryjne

* terenowe

* teledetekcyjne

-skali obserwacji gleby:

* mikroskopowe ( wykonywane w skali n:1)

* makroskopowe ( w skali 1:1)

* uogólniające ( w skali 1:n)

- przeznaczenia wyników badań glebowych:

* rozpoznania podstawowych właściwości gleb i procesów zachodzących w glebach, a więc w celach ogólnopoznawczych i dla teorii genezy gleb

* wykonywanie map glebowych;

* oznaczanie zasobności gleb w składniki pokarmowe roślin oraz ustalenie potrzeb wapnowania i nawożenia

* do celów melioracji gruntów

* badania zmian zachodzących w glebach pod wpływem oddziaływania przemysłu, chemizacji rolnictwa oraz awariami technicznymi.

Rozpoznanie gleby i procesów w niej zachodzących polega na wykonaniu badań:

- poznanie środowiska geograficznego, w którym wytworzyła się i żyje gleba: ( budowa geologiczna, rzeżba terenu, roślinność, warunki wodne)

- poznanie ogólnego składu gleby tj. proporcji fazy stałej, roztworu glebowego i powietrza (oznaczenie właściwości powietrzno-wodnych gleb, badania mikrobiologiczne, oznaczanie składu frakcji stałej i właściwości chemicznej)

Próbki do badań:

- o strukturze nienaruszonej( badania fizyczne)

- o strukturze naruszonej( do badań chemicznych chemicznych biol. )

Próbki do badań pobierane są z ziemi z pomocą świdra, a następnie wsypywane do torebek foliowych.

Celem metod polowych jest proste i szybkie oznaczenie wody zawartej w glebie, nawet kosztem pewnego zmniejszenia dokładności wyników. Najprostszą i najwygodniejszą metodą stosowaną w polu jest metoda makroskopowa. W metodzie tej na podstawie cech zew. jak: wygląd, plastyczność, zwilżanie bibuły, glebę zalicza się do jednej z czterech klas:

1) gleba sucha, 2) świeża, 3) wilgotna, 4) mokra.

Oznaczenie wilgotności aktualnej w glebie - W_p

Wilgotność aktualna gleby jest to ta ilość wody, jaka w danym momencie występuje w glebach w polu. Pobieramy około 50 g gleby w dowolnym punkcie pola lub poziomu genetycznego profilu glebowego do naczyńka wagowego uprzednio wysuszonego w 105^oC i zważonego. Naczyńko z glebą ważymy na wadze analitycznej z dokładnością do 0,0001 g. Następnie otwarte naczyńko wstawiamy do suszarki i suszymy w temperaturze 105^oC do stałej wagi. Następnie przenosimy je do eksykatora, studzimy i ważymy. Po zważeniu obliczamy aktualna zawartość wody w badanej próbce pobranej w polu wg wzoru:

Wp= (b-c)/(c-a)*100%, a - waga szalki Petriego;b - waga szalki z glebą pobraną w polu;c - waga szalki w glebą po wysuszeniu w 105ºC;

W podobny sposób metoda suszarkową możemy określić w glebach maksymalną pojemność wodną, kapilarną pojemność wodną, polową pojemność wodną i higroskopowa pojemność wodną. W tych przypadkach należy tylko pobrać do analizy próbkę gleby w odpowiednim stanie uwilgocenia.

Oznaczenie wody higroskopowej /W_h/ metoda suszarkową.

Oznaczanie polega na wysuszeniu odważki powietrznie startej suchej gleby w temperaturze 105^oC. Z różnicy ciężarów przed i wysuszeniu oblicza się w procentach stosunek wyparowanej wody do suchej masy gleby.

Wsypujemy około 10 g gleby powietrznie suchej, przesianej przez sito o średnicy 1,0 mm, do

naczyńka wagowego, uprzednio wysuszonego w 105^oC i zważonego. Naczyńko wagowe wraz z glebą ważymy na wadze analitycznej z dokładnością do 0,0001 g a nastepnie odkrywamy wieczko i wstawiamy je do suszarki. Naczyńko z glebą suszymy w suszarce do stałej wagi (ok. 5 godzin) w temperaturze 105^oC. Następnie przenosimy je do eksykatora , studzimy i ważymy.

Po zważeniu obliczamy zawartość wody higroskopijnej w badanej próbce gleby wg wzoru:

Wh= (b-c)/(c-a)*100%, a - waga szalki Petriego;b - waga szalki z glebą powietrznie suchą;

c - waga szalki w glebą po wysuszeniu w 105ºC;

Zawartość suchej masy

Pojęcie zawartości suchej masy w glebie (zarówno o wilgotności aktualnej jak i w stanie powietrzno suchym) wprowadzono po to, aby możliwe było przeliczanie przy użyciu różnych wzorów matematycznych - zawartości poszczególnych składników (w tym również zanieczyszczeń) zawartych w glebie o wilgotności aktualnej lub powietrznie suchej do zawartości w glebie absolutnie suchej (wysuszonej w temperaturze 105 C).

Sm= (c-a)/(b-a)*100%; a - waga szalki Petriego;b - waga szalki z glebą pobraną w polu;c - waga szalki w glebą po wysuszeniu w 105ºC; Wartość S_m nigdy nie przekroczy 100 %

Odczyn gleby

Pod pojęciem odczynu rozumie się stosunek jonów wodorowych H⁺ do jonów wodorotlenkowych OH^-. Kwaśny odczyn jest wtedy, gdy ten stosunek jest większy od 1, odczyn zasadowy zaś, gdy stosunek jest mniejszy od 1. W przypadku równej ilości jonów wodorowych i wodorotlenowych odczyn jest obojętny. Od odczynu zależą:-w dużym stopniu własności chemiczne, fizyczne i biologiczne gleby, a więc ważne czynniki decyduje o jej żyzności.- Ze zmiana odczynu wiąże się mniejsza lub większa przyswajalność składników pokarmowych zawartych w glebie, a więc łatwość pobierania ich przez rośliny,- rozwój drobnoustrojów glebowych, odgrywających szczególnie ważną rolę w procesie uprzystępniania i pobierania przez roślinny składników pokarmowych, -odczyn gleb wpływa bezpośrednio na rozwój samych roślin. Oznaczenie odczynu w różnych poziomach genetycznych gleby pozwala na zorientowanie się w procesach zachodzących w profilu danej gleby.

pH jest to ujemny logarytm dziesiętny ze stężenia jonów wodorowych. Pomiar pH ma na celu znalezienie wzajemnego stosunku stężenia jonów H⁺ i OH^- w roztworach glebowych, gdyż jeżeli:

[H⁺] = [OH^-], to odczyn będzie obojętny i pH = 7,

[H⁺] > [OH^-}, to odczyn gleby będzie kwaśny i pH < 7,

[H⁺] < [OH^-], to odczyn gleby będzie zasadowy i pH > 7.

Stężenie jonów wodorowych oznacza się w wyciągach wodnych z gleb i wówczas mówi się o stężeniu czynnych jonów wodorowych znajdujących się w roztworach glebowych. Stężenie to oznaczamy symbolem pH _(H2O) lub pH_c Gdy określamy pH w wyciągach 1n KCl mówimy o stężeniu wymiennych jonów wodorowych zasorbowanych wymiennie przez kompleks sorpcyjny i oznaczamy je symbolem pH _(KCl) lub pH_w. pomiar prowadzony w 1 n KCl daje niższe pH od pomoru przeprowadzonego w wodzie. Pochodzi to stąd że przy oznaczaniu pH w wodzie mierzymy stężenie jonów wodorowych roztworu glebowego, natomiast przy oznaczaniu pH w 1 n KCl mierzymy stężenie jonów wodorowych roztworu glebowego oraz pewną ilość jonów H⁺ wypartych z kompleksu sorpcyjnego gleby. pH_w < pH_c

W Polsce przyjęto następujący podział gleb ze względu na stężenie jonów wodorowych mierzonych w 1n KCl:

1. gleby silnie kwaśne o pH < 4,5,

2. gleby kwaśne o pH od 4,6 do 5,5,

3. gleby słabo kwaśne o pH od 5,6 do 6,5,

4. gleby obojętne o pH od 6,6 do 7,2,

5. gleby zasadowe o pH > 7,2.

Metoda kolorymetrycznego oznaczania pH gleby

W metodach kolorymetrycznych wykorzystuje się właściwość i wskaźników - indykatorów(np. Helliga). Wskaźniki są to związki organiczne o charakterze słabych kwasów,

zasad lub elektrolitów amfoterycznych . W zależności od stężenia jonów wodorowych w badanej próbce określony wskaźnik lub ich zespół (mieszanina) zmienia swoje zabarwienie (kolor). Oznaczenie pH polega na porównaniu barwy, jaką po dodaniu odpowiedniej ilości wskaźnika przybierze badany roztwór, z barwną skalą wzorcową.

Metoda elektrometryczna oznaczania pH gleby

Obecnie posługujemy się aparatami pomiarowymi, których skala podaje bezpośrednio wartość pH. Aparaty te są nazywane pehametrami.

Gleba jako układ trójfazowy:

- faza stała (Cząstki mineralne, organiczne, organiczno-mineralne, w różnym stopniu rozdrobnienia)

- faza ciekła (woda, w której rozpuszczone są zw. org. i mineralne tworząc roztwór glebowy)

- faza glebowa (mieszanina gazów i pary wodnej - powietrze glebowe)

Relacja pomiędzy tymi fazami głównie decyduje o właściwościach fiz. gleby. Przez właściw fiz. gleby rozumiemy te cechy, które wyróżniamy za pomocą zmysłów. Rozróżniamy 2 grupy fiz. właściwości gleby: 1)zasadnicze: gęstość fazy stałej gleby, gęstość gleby suchej, porowatość, zwięzłość, plastyczność, lepkość, struktura, tekstura, barwa. 2)funkcjonalne: właściwości wodne, powietrzne i cieplne.

Właściwości fizyczne gleb:

- wywierają wpływ na przebieg i tempo biol. i fiz. Procesów glebowych;

- od nich w dużym stopniu zależy czas i zasięg rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w gruntach oraz przebieg procesu samooczyszczania;

- zbadanie ich jest niezbędne dla doboru właściwości metod uprawy, diagnozowania stanu czystości gruntów dla potrzeb ochrony środowiska oraz doboru metod oczyszczania gruntów.

Skład granulometryczny - procentowa zawartość w glebie wszystkich frakcji

Jest głównym czynnikiem decydującym o właściwościach fizycznych i chemicznych gleby. Od niego zależy między innymi pojemność wodna i powietrzna, porowatość, zwięzłość, plastyczność, wszelkie rodzaje sorpcji oraz parametry mechaniczne. Od składu mechanicznego zależy więc:

-sposób uprawy mechanicznej oraz rodzaj zabiegów agrotechnicznych

-dobór uprawianych roślin

-rolnicza wartość użytkowa

-szybkość rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń

-zdolność do zatrzymywania zanieczyszczeń

-metody rekultywacji

-metody posadowień obiektów budowlanych

-warunki lokalizacji obiektów mogących pogorszyć stan środowiska

Frakcja mechaniczna- grupa cząsteczek o ściśle określonych wymiarach i często zbliżonych właściwościach fizyczno-chemicznych

Podział gleb na frakcje mechaniczne: części szkieletowe - średnica cząstek większa od 1 mm; -części ziemiste - średnica cząstek mniejsza od 1 mm

Metody oznaczania składu granulometrycznego

Badania terenowe. W badaniach terenowych skład granulometryczny określa się w sposób orientacyjny na podstawie cech zewnętrznych.Warunki laboratoryjne. Istnieje wiele laboratoryjnych metod wyznaczania składu granulometrycznego. Zależnie od sposobu wykonania wyróżniamy.

-Metodę sitową

- Metody szlamowania:-sedymentacyjne polegające na pomiarach gęstości zawiesiny glebowej w zależności od czasu licząc od momentu skłócenia:

Atterbergera

pipetowa (Kohna)

areometryczna Casagrande,a

areometryczna Casagrande,a

orientacyjna Kruedenera

-przepływowe polegająca na określaniu unoszenia przez prąd wody cząsteczek o tej samej wartości hydraulicznej:

Kopecky,ego

puławska

Schoneg

Metoda sitowa mokra

polega na przesianiu gleby przez zestaw sit o średnicy oczek wyznaczających wielkości żądanych frakcji. Na sucho możemy oddzielić jedynie frakcje piaskowe z utworów piaskowych, natomiast wszystkie pozostałe utwory należy speptyzować przez gotowanie w wodzie z dodatkiem Na₂CO₃ i przesiać na mokro.

Oznaczanie sumy zasad wymiennych

Suma zasad wymiennych (oznaczana symbolem S) jest to ilość wszystkich kationów zasadotwórczych, zaabsorbowanych wymiennie przez kompleks sorpcyjny. Suma zasad przedstawia ogólną zawartość kationów zasadowych zaabsorbowanych w glebie oraz jest częścią składową pojemności kompleksu sorpcyjnego.

Ze względu na to, że kompleks sorpcyjny gleb zatrzymuje kationy o różnej wartościowości, a wymiana z roztworem glebowym przebiega w ilościach równoważnych ładunków, sumę zasad wymiennych S, kwasowość hydrolityczną H_h oraz pojemność kompleksu sorpcyjnego T = (S + H_h) wyraża się w mmol/z przypadających na 100 g gleby (z wartościowość). Jest to masa równoważna, odpowiadająca jednemu ładunkowi np.

Ca²⁺ = 40 g/2 = 20 g (= 0.020 g)

Lub jednej wartościowości np.:

CaO = 40 + 16 g/ 2 = 28 g (= 0.028 g)

Metoda Kappena jest jedną z najprostszych i najszybszych metod oznaczania sumy zasad wymiennych, choć mniej dokładną Oznaczanie zasad wymiennych (S) polega na traktowaniu gleby określoną ilością roztworu HCl o stężeniu 0.1 mol/dm³. Kation wodoru znajdujący się w nadmiarze (pierwszeństwo wejścia) wypiera z kompleksu sorpcyjnego kationy zasadowe:

H⁺

[KS] Ca⁺⁺ 3 HCl = [KS] CaCl₂ + HCl

H⁺

Część HCl zostaje związana przez kationy, jego zaś nadmiar oznacza się przez miareczk- owanie roztworem NaOH o stężeniu 0.1 mol/dm³ wobec wskaźnika Tashiro Z różnicy między dodaną do gleby ilością HCl a pozostałą wylicza się ilość zużytą na wyparcie i zobojętnienie zasad wymiennych. Metoda ta nie nadaje się do oznaczania S w glebach węglanowych.

Kwasowość hydrolityczna

Kwasowość hydrolityczna jest to całkowita zawartość jonów wodoru i glinu w roztworze glebowym i kompleksie sorpcyjnym.

Rodzaje kwasowości

Na całkowitą kwasowość gleby składają się jony H⁺ występujące w roztworze glebowym oraz jony H⁺ i Al³⁺ w kompleksie sorpcyjnym gleby. Wyróżnia się następujące rodzaje kwasowości:

1. Kwasowość czynna (aktywna) - jony H⁺ występujące w roztworze glebowym. Można ją oznaczyć działając na glebę wodą destylowaną.

1. Kwasowość potencjalna - jony H⁺ i Al³⁺ zaabsorbowane są w kompleksie sorpcyjnym. Kwasowość potencjalna dzieli się na:

1. kwasowość wymienną - jony H⁺ i Al³⁺ luźno związane z kompleksem sorpcyjnym. Można ją oznaczyć działając na glebę roztworami soli obojętnych np. KCl

2. kwasowość hydrolityczną właściwą - jony H⁺ i Al³⁺ są silnie związane z kompleksem sorpcyjnym. Można ją oznaczyć działając na glebę roztworem soli hydrolizującej zasadowo (np. octan wapnia lub octan sodu) i odejmując jony H⁺ oznaczane w roztworze wodnym i KCl.

Kwasowość hydrolityczna ogólna, jest sumą kwasowości czynnej i potencjalnej. Obejmuje ona wszystkie jony wodorowe oraz glinowe występujące w glebie, przechodzące do roztworu soli hydrolizujących zasadowo.

Cel oznaczania kwasowości gleby

Oznaczanie kwasowości gleby pozwala ocenić potrzeby wapnowania gleby. Na podstawie kwasowości czynnej i wymiennej można określić tylko orientacyjne potrzeby wapnowania gleby. Oznaczenie kwasowości hydrolitycznej ogólnej pozwala na obliczenie dawki CaO lub CaCO₃ - teoretycznie doprowadzając glebę do odczynu obojętnego. Doprowadzenie gleby do odczynu obojętnego lub alkalicznego ma podstawowe znaczenie w działaniach mających na celu ochronę i rekultywację gleb. Między innymi od odczynu gleby zależy możliwość przemieszczania się wielu substancji w glebie (np. metali ciężkich).

Sorpcja

Sorpcja glebowa- zespół procesów w wyniku których gleby pochłaniają i zatrzymują drobne zawiesiny, mikroorg., cząsteczki i jony

Kompleks sorpcyjny- najbardziej rozdrobniona stała faza gleby na którą składają się: kolidy mineralne i org. o ogromnej powierzchni. Rodzaje sorpcji:- mechaniczna, - fzi., -biol, - wymienna(polarna), -chem.

Sorpcja wymienna- polega na wymianie jonów pomiędzy kompleksem sorpcyjnym, a roztworem glebowym, do którego przechodzi równoważna ilość jonów. Sorpcja wymienna kationów pomiędzy kompleksem sorpcyjnym, roztworem zachodzi w ilościach równoważnych bez zmiany stężeń roztworów. Aby wyznaczyć kationy wymienne w glebie należy je najpierw wyprzeć z kompleksu sorpcyjnego poprzez wymywanie HCl lub rozcieńczonymi kwasami.

Pojemność kompleksu sorpcyjnego T gleby jest to suma wszystkich kationów zdolnych do wymiany, jakie gleba może zatrzymać. Jest to wartość charakterystyczna dla danej gleby. Pojemność sorpcyjna gleb (T) równa się sumie kationów zasadowych S i całkowitej kwasowości hydrolitycznej H_h, i wynosi T = S + H_h wyrażana jest w milirównoważnikach na 100 g gleby.

Pojemność sorpcyjna gleby zależy w pierwszym rzędzie od:

1. ilości i jakości próchnicy glebowej

2. rodzaju i ilości materiałów ilastych

3. odczynu gleby

4. stopnia hydracji kationów

5. wartościowości kationów

Cząstki grubsze w zjawisku sorpcji grają tylko bardzo nieznaczną rolę

Stąd też stosunek kationów zasadowych do wodoru w kompleksie sorpcyjnym jest ważnym wskaźnikiem zarówno ze względu na kierunek procesu glebotwórczego i potrzeby nawozowe, jak również ze względu na ocenę stopnia degradacji gleb w wyniku zanieczyszczania gleb różnymi związkami chemicznymi o charakterze kwaśnym lub zasadowym. Stosunek ten wyrażamy w procentach procentach, V=S/T*100%

Agresywność środowiska dla budowli obejmuje wszystkie niepożądane reakcje tworzyw konstrukcyjnych i powłokowych z otoczeniem, powodujące niszczenie betonu lub żelbetu. Oddziaływanie środowiska agresywnego jest to oddziaływanie powodujące korozję betonu lub zbrojenia albo ich jednoczesną korozję. Rozróżnia się następujące środowiska korozyjne: gazowe - G; ciekłe - C; stałe - T;

Agresywne środowisko gazowe- Środowisko, którego oddziaływanie określone jest składem chemicznym i właściwościami jego stanu gazowego (wilgotność względna oraz skład i stężenie gazów - CO₂, SO₂, NO₂, H₂S, HF, HCl, Cl₂). Agresywne środowisko ciekłe Środowisko, którego oddziaływanie określone jest składem i własnościami jego stanu ciekłego (zawartość agresywnych substancji). Agresywne środowisko stałe Środowisko, którego oddziaływanie określone jest składem i własnościami jego stanu stałego (kwasowość wymienna, siarczany)

Korozja betonu- Nieodwracalna zmiana własności betonu w wyniku fizycznego, chemicznego, fizykochemicznego lub specjalnego oddziaływania środowiska korozyjnego lub wewnętrznych korozyjnych procesów w betonie.

Korozja zbrojenia- Niszczenie zbrojenia w wyniku procesów elektrochemicznych przy działaniu środowiska korozyjnego, w tym również substancji zawartych w betonie

Korozja żelbetu- Niszczenie żelbetu w wyniku korozji betonu lub zbrojenia albo jednoczesna korozji betonu i zbrojenia

Stopień agresywności środowiska- Techniczna ocena intensywności agresywnego oddziaływania środowiska na zmianę właściwości technicznych materiału. Ocena stopnia agresywności środowiska w zakresie oddziaływania fizykochemicznego dotyczy niezabezpieczonego betonu zwykłego B15, sporządzonego z cementu portlandzkiego, nieodpornego na działanie siarczanów.Rozróżnia się następujące stopnie agresywności:

-słaby- l_a, który dzieli się na dwa podstopnie - l_a1 i l_a2;-średni -m_a;silny-h_a.

Stopień korozji techniczna ocena zmian własności betonu lub zbrojenia w wyniku oddziaływania agresywnego środowiska

Odporność korozyjna zdolność betonu, zbrojenia lub żelbetu do przeciwstawiania się działaniu środowiska korozyjnego

Rodzaje agresywności w zależności od czynnika powodującego korozję betonu:

- ługująca( powodują ją wody miękkie, wskaźnikiem agresywności jest twardość),

- kwasowa( spowodowana kwasami lub roztworami kwaśnymi, wsk. jest stężenie H+),

-węglanowa( spopod. agresywnym CO2 zawartym w wodzie, wsk. stężenie agresywnego CO2), - magnezowa ( spowod. solami magnezowymi. Wsk. stężenie Mg2+), -amonowa

( spopod. solami amonowymi, wsk. stężenie NH4+), siarczanowa( spopod. siarczanami, wsk. stężenie SO42-),- korozja od wpływem innych czynników chem np. stężone ługi, cukry, fenole, siarkowodór, inne)

Przy poszczególnych stopniach agresywności stosuje się następującą ochronę betonu:

-słaby (l_a)- ochrona materiałowo - strukturalna

- średni (m_a)- ochrona materiałowo - strukturalna oraz powierzchniowa

- silny (h_a)- ochrona materiałowo - strukturalna i powierzchniowa oddzielająca konstrukcję od agresywnego środowiska

Do ochrony powierzchniowej betonu stosowane są różnego rodzaju powłoki, m. in. niepalne i nietoksyczne dyspersje asfaltowo-gumowe lub masy asfaltowo kauczukowe. W celu zwiększenia odporności konstrukcji na działanie korozyjne podejmuje się działania:- ochrona strukturalna materiałów( zwiększenie odporności betonu na działanie śr. agr. w procesie wykonywnia konstrukcji; - ochrona powierzchniowa (polega na zwiększaniu odporności betonu przez ograniczenie lub odcięcie środowiska agresywnego do konstrukcji)

Analiza chemiczna wody:

-odczyn

-zasadowość wobec feneloftaleiny („p”)

-zasadowość ogólna (węglanowa i wodorowęglanowa „m”)

-twardość przemijająca (węglanowa)

-twardość ogólna

-zawartość wolnego CO₂

-zawartość agresywnego CO₂

-zawartość jonów wapnia Ca²⁺

-zawartość jonów magnezu Mg²⁺

-zawartość jonów amonowych NH₄⁺

-zawartość jonów siarczanowych SO₄^2-

-kwasowość ogólna

-kwasowość mineralna

Wody opadowe

Kryteria oceny czystości wód-

1.Ocena kwasowości opadów ze względu na wartość pH -lekko podwyższone 6,1 ÷ 6,5, - normalne 5,1 ÷ 6,1,- lekko obniżone 4,6 ÷ 5,1,- znacznie obniżone 4,1 ÷ 4,6, silnie obniżone poniżej 4,1. 2.Ocena opadów ze względu na przewodnictwo elektrolityczne w μS/cm : nieznaczne, lekko podwyższone, znacznie podwyższone, mocno podwyższone, bardzo silne. 3.Ocena zawartości niektórych związków w wodzie deszczowej w mg/dm3: nieznacznie, lekko podwyższone, podwyższone, mocno podwyższone, bardzo podwyższone.

Pobór próbek

Częstotliwość poboru próbek: jednostkowa, dobowa, dekadowa, miesięczna, pobierana przez dowolny okres. Pobieranie próbek -do oznaczenia podstawowych składników zanieczyszczeń, - do badań zawartości metali ciężkich, -do badań zawartości zw. org.

Buforowe właściwości gleb

Przez właściwości buforowe gleby rozumie się opór, jaki stawia gleba na działanie substancji zakwaszających lub alkalizujących. Buforowość gleby zależy od pojemności kompleksu sorpcyjnego gleby (udział części spławialnych i próchnicy, zawartości związków wielostopniowej dysocjacji (fosforany, węglany) oraz związków amfoterycznych. Gleby lekkie mające ubogi kompleks sorpcyjny są słabo zbuforowane i łatwo zmieniają odczyn. W glebach ciężkich oraz próchnicznych proces ten przebiega powoli. Do osiągnięcia podobnego efektu trzeba użyć większej dawki substancji zakwaszającej lub alkalizującej. Właściwości buforowe należy brać pod uwagę w trakcie ustalania dawki oraz doboru nawozu wapniowego. Nawozów szybko działających zawierających CaO nie należy stosować na gleby lekkie, żeby nie spowodować nagłych zmian odczynu. Należy tu stosować CaCO₃ wolno działającą.

---