Zaburzenia myślenia dzieli się na :

1.Zaburzenia formy: czyli struktury i dynamiki procesu myślenia. Dzieli się je na 2 podgrupy

• -zaburzenia toku / tempa, rytmu, płynności/

-spowolnienie-zahamowanie: wydłużenie czasu przechodzenia od jednego do drugiego wątku, ale też na zmniejszeniu spontaniczności i różnorodności wątków, z powodu nieprzyjmowania różnych perspektyw.

-otamowanie: np. chwilowa pustka w głowie, jeśli występuje nagłe przerwanie wątku myślenia, a następnie ponowne go podjęcie.

-przyspieszenie zbyt szybkie przechodzenie do kolejnego wątku, natłok myśli i słowotok/niepohamowana gadatliwość/. Charakterystyczne dla zespołów maniakalnych.

-stereotypie i perseweracje-powtarzanie tych samych wątków.

-werbigeracje: seryjne i automatyczne powtarzanie słów lub całych fraz

• zaburzenia struktury i funkcji myślenia obejmują :

• Zubożenie myślenia: zmniejszenie ilości posiadanych informacji

• Problemy z utrzymaniem jednego kierunku myślenia w wyniku odstępstw od logiki / myślenie magiczne lub specyficzne kulturowe/ lub odstępstw od klas tworzenia pojęć / neologizmy-indywidualne twory językowe; kontaminacje-zlepki językowe, zbitki znaczeniowe/

• Myślenie paralogiczne, ześlizgiwanie się lub zbaczanie.

• Myślenie nieskładne /pseudonaukowe, pseudofilozoficzne- dereistyczne/

2.Zaburzenia treści: czyli tego co człowiek myśli i w jakim stopniu to co myli, jest zgodne z rzeczywistością

Wyróżnia się tu takie zaburzenia jak:

1. myśli nadwartościowe: przekonania o silnym ładunku emocjonalnym /religijne, polityczne, filozoficzne/. Są i pożyteczne i szkodliwe-fanatyzm.

2. urojenia :chcarakteryzuja się tym , ze nie podlegają korekcji pod wpływem argumentów, przekonaniem o ich prawdziwości mimo sprzeczności z rzeczywistością. Mogą być mniej / wykradanie myśli/ lub bardziej / śledzenie/ prawdopodobne. Dzielą się na :

• SYNTYMICZNE: adekwatne i w odpowiednim stopniu nasycone emocjami

• ATYMICZNE: ubogie emocjonalnie, bez uczuć

• PARATYMICZNE: uczucia są niedostosowane i dysproporcjonalne

• KATATYMICZNE: uczucia są życzeniowo dysproporcjonalne

Ze względu na stopień złożoności, spójności i stałości powiązań dzielimy na:

• UROJENIA PROSTE: pojedyncze przekonania, bez tendencji do rozbudowywania

• UROJENIA PARANOICZNE: zwarty, usystematyzowany system przekonań, wzajemnie się uzasadniający, dotyczy dość prawdopodobnych wydarzeń. Przezywany syntymicznie lub katatymicznie.

• UROJENIA PARANOIDALNE: niekonsekwentne, niespójne, zmienne, mało prawdopodobne i dziwaczne.

• UROJENIA ONIRYCZNE- całość przeżycia przypomina marzenie senne, podczas którego widzi się, czuje, słyszy, uczestniczy w jakimś wydarzeniu; są niespójne dotyczą dramatycznych wydarzeń takich jak koniec świata, katastrofy, zaraza czy upadek państwa. Występują w zespołach urojeniowych, psychozach i schizofrenii.

3. automatyzmy psychiczne: to przeżycia i przekonania o utracie wpływu na własne życie, osobowość i procesy psychiczne pod wpływem jakiejś zewnętrznej siły.

---małe automatyzmy: polegaja na poczuciu obcości własnych przezyć, braku pełnego ich doświadczania i identyfikowania się z nimi „jak gdyby”

----rozwiniete automatyzmy: przejawiają się w pełnym przeżywaniu obcości samego siebie/ depersonalizacja/ i współwystępują z

• omami rzekomymi/ towarzyszą im

---------------------automatyzmy ruchowe / poczucie obcości ruchu, bycia sterowanym/

---------------------automatyzmy ideacyjne/ nasyłanie, wykradanie, zmienianie/

---------------------automatyzmy ideacyjno-słowne / poczucie obcości własnego głosu, głosy w ciele, komentarze słowne/

• omamami prawdziwymi polegającymi na rzutowaniu własnych doznań w przestrzeń zewnętrzna lub wewnętrzną.

4. myśli natrętne /obsesje/ to uporczywie powracające mysli i wyobrażenia, którym najczęściej towarzyszą silne, natrętne uczucia, takie jak lęk, obrzydzenie i poczucie winy. Odczuwane sa jako własne ale bez możliwości kontrolowania ich.

• ruminacje : długotrwałe, natrętne rozważanie wątpliwości, zwane natrętnym przeżuwaniem jakiegoś problemu czy dylematu.

Zejgarnik zaburzenia myślenia podzielił na:

1. zaburzenia operacyjnej strony myślenia

- obniżenie poziomu uogólniania / upośledzeniu umysłowo i inne choroby mózgu/

-zniekształcenie poziomu uogólniania / generowanie naduogólnień, tworzenie uogólnień na podstawie informacji nieistotnych /schizofrenia/

2. zaburzenia dynamiki

-spowolnienie lub przyspieszenie dynamiki tego procesu

-bark zdolności do utrzymania ciągłości myślenia

-labilność myślenia: nietrwałość trzymania ciągłości sądów i braku zdolności do hamowania przypadkowych skojarzeń

-inercja myślenia inaczej lepkość- brak możliwości przechodzenia od jednego do drugiego osądu czy sposobu działania.

3. zaburzenia motywacyjnego aspektu myślenia

-wielopoziomowość: przekonania o jednym przedmiocie w różnych płaszczyznach z równym poziomem prawdopodobieństwa

-rezonerstwo: skłonność do bezpłodnego mędrkowania, tendencja do nieproduktywnych i wieloznacznych rozważań, dążenie do przyporządkowania koncepcji jakimś nieznaczącym zjawiskom.

Rozkojarzenie: zaburzenie myslenia/struktury i funkcji-pojawia się przy zachowaniu przytomności

Splatanie: inkoherencja- zaburzenie struktury i funkcji myślenia, przejawia się w niezrozumiałych, pozbawionych logiki wypowiedziach, które nie mają formy gramatycznej.

Charakterystyka wybranych typów urojeń.

• Prześladowcze: wrogowie czyhający , często z omamami słuchowymi

• Ksobne: odnoszenie zwykłych wydarzeń, często naturalnych i przypadkowych do siebie. Przekonanie o byciu przedmiotem zainteresowania innych ludzi, które dają osobie ukryte znaki i sygnały w celu dokuczania, poniżania czy zastraszania. Często dołączają do nich prześladowcze i wielkościowe.

• Wielkościowe - przeświadczenia o zajmowaniu wysokiej pozycji społecznej, stanowisku, posiadanym bogactwie, zdrowiu, pochodzenia z zacnego rodu.

• Poniżenia przekonanie o własnej głupocie, pechu, wyjęciu spod prawa

• Winy i grzeszności- oczekiwanie na karę, pragnienie śmierci, myśli samobójcze, samooskarżanie się , zgłaszanie na policję

• Zazdrości

• Hipochondryczne

• Zmiany osoby: zmiana cielesna lub psychiczna.

ZABURZENIA PROCESÓW EMOCJONALNYCH I MOTYWACYJNYCH

1. Walencja i stopień nasilenia:

• Obniżenie nastroju

• Nastrój depresyjny

• Nastrój depresyjno- dysforyczny : smutek połączony z żalem, negatywna ocena swojej pozycji społecznej, ujemna ocena przyszłości.

• Podwyższenie nastroju

• Nastrój maniakalny-poczucie mocy

• Nastrój euforyczny-płytkie wzmożenie nastroju, bagatelizowanie problemów

• Nastrój moriatyczny- pusta wesołkowatość, błaznowanie

• Lęk

• Poczucie zagrożenia i niebezpieczeństwa o niewiadomym pochodzeniu, może występować pod postaciami:

• Lęku uogólnionego

• Lęku napadowego

• Fobii

• Złość / dysforia/

• Pojawia się w reakcji na przeszkodę/

2. Stopień złożoności i różnorodności

• Zobojętnienie / stępienie/

• Hipopatia- obniżenie intensywności przeżyć emocjonalnych

• Apatia- brak przeżyć emocjonalnych BRAK RÓŻNORODNOŚCI PRZEŻYĆ.

• Spłycenie / bladość, sztywność

• Obniżenie intensywności uczuć, monotonność, bladość emocjonalna przy zachowaniu różnorodności przeżyć.

• Zubożenie / prymitywizacja/

• Przewaga uczuć pierwotnych, złość gdy jest się głodnym…

3. Dynamika zmian i walencji

• Lepkość- długotrwałe utrzymywanie się tego samego uczucia, bez możliwości oderwania się od niego /zmiany organiczne w mózgu, padaczka/

• Zaleganie- długotrwałe utrzymywanie się tego samego uczucia z przeszłości

• Chwiejność- nietrwałość, labilność

• Nieotrzymanie- nagłe, niekontrolowane i gwałtowne reakcje emocjonalne

4. Poziom zgodności różnych aspektów przeżywania

• Hipertymia- przesadna ekspresja uczuciowa, nieadekwatnie silna

• Hipotymia- brak lub ograniczenie ekspresji emocjonalnej

• Paratymia - niedostosowanie lub sprzeczność reakcji emocjonalnej / smiech na pogrzebie/.

• Katatynia - niedostosowywanie doświadczanych emocji wynikająca z własnego nastawienia: osoba agresywna uważa wszystkich za agresywnych

5. Zaburzenia motywacji

Ilościowe zaburzenia przytomności są wynikiem niedostatecznej aktywizacji układu nerwowego:

• Senność patologiczna: sommolentia

-tendencja do zasypiania

-zmniejszona aktywność

-nieostrość postrzegania

-Utrudniony ale zachowany kontakt

-dezorientacja w otoczeniu

-otwieranie oczu na polecenie

-zrozumienie pojedynczych słów

-ruchy obronne na bodzien bólowy

• Półśpiączka : sopor

-pogłębienie senności

-patologiczne reakcje ruchowe

-Kontakt ograniczony po zadziałaniu silnych bodźców

-zachowanie reakcji obronnych

-reakcje patologiczne w formie sztywności odmóżdżeniowej

-otwieranie oczu po stymulacji bólowej

-Proste dźwięki, słowa niezrozumiałe

• Śpiączka : coma

- wyłączenie przytomności

-zniesienie odruchów

-zycie utrzymywane sztucznie

-brak odpowiedzi

-brak reakcji

Jakościowe zaburzenia świadomości:

• Przymglenie : nieostrość i niewyrazistość spostrzegania, zaburzenia orientacji w czasie i miejscu, spowolnienie ruchów i wypowiedzi, opóźnienie reakcji na bodźce i utrudnionym kontaktem, wymagającym odpowiedniego podtrzymania; po ustąpieniu stanu przymglenia występuje pamięć fragmentaryczna zdarzenia.

• Zmącenie / przyćmienie, zaćmienie/ typowe dla tego zaburzenia są : fragmentaryczność i zniekształcone spostrzeganie, iluzje, omamy, zniekształcona interpretacja wydarzeń, nastawienie urojeniowe, silne, niekontrolowane reakcje emocjonalne. Od euforii do dysforii, kontakt urywany, mało rzeczowy, zaburzona orientacja w miejscu, czasie. Po ustąpieniu pozostaje niepamięć, najczęściej fragmentaryczna.

• Zwężenie- pole widzenia jest takie „jak przez dziurkę od klucza”, orientacja jest zaburzona we wszystkich aspektach, kontakt bardzo ograniczony lub niemożliwy, zachowanie nieadekwatne do sytuacji i niezrozumiałe. Po ustąpieniu występuje niepamięć całkowita.

---