STANDARDY POSTĘPOWANIA W NABYTYCH ZASTAWKOWYCH WADACH SERCA
doc. dr hab. n. med. Irena Rawczyńska - Englert

Wg danych z 1997r. operacje zastawkowe serca wynosiły ok. 60% liczby operowanych na milion ludności w Europie.

Natomiast w Polsce w 1999r. na 15.255 wszystkich operacji w krążeniu pozaustrojowym liczba operacji wad nabytych serca wynosiła 2.442 co stanowi 16,1%.

Zauważono zmniejszający się odsetek operacji wad mitralnych, a zwiększenie interwencji na zastawce aortalnej.

Stosunek K : M utrzymuje się na stałym poziomie, natomiast wiek pacjentów wyraźnie się podwyższył (w 1984 śr. wynosił średnio 42,1 a w 1999 śr. 54,8 lat)

Obserwuje się wcześniejszą kwalifikację pacjentów do leczenia chirurgicznego.

Chorzy z nabytymi wadami serca są w znacznym stopniu narażeni na infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW), dlatego istotne jest przestrzeganie zasad profilaktyki mającej na celu zmniejszenie liczby zachorowań na IZW.

Najbardziej zagrożeni procesem IZW są chorzy mający:

1. wady zastawkowe, w tym również dwupłatkową zastawkę aortalną, a także wypadanie płatka zastawki mitralnej z istotną niedomykalnością zastawki oraz zwyrodnienie śluzakowate płatków z towarzyszącą niedomykalnością zastawki

2. wszczepione sztuczne zastawki serca

3. przebyte IZW

Profilaktykę stosuje się przy wykonywaniu zabiegów:

1. stomatologicznych

2. na górnych drogach oddechowych: wycięcie migdałków

3. zabiegów gastroenterologicznych: na przełyku oraz z zakresu chirurgii brzusznej

4. urologicznych - zabiegi dotyczące pęcherza moczowego, nerek, prostaty, dróg moczowych

Standardowo przy zabiegach stomatologicznych, zabiegach na układzie oddechowym i przełyku stosuje się amoksycylinę 2,0 g p.o. na 1h przed zabiegiem lub ampicylinę 2,0 g i.m. lub i.v. na 30 min przed zabiegiem Uczuleni na penicylinę powinni otrzymać klindamycynę 600 mg p.o. na 1h przed zabiegiem lub tę samą dawkę dożylnie na 30 min. przed zabiegiem. Stosuje się również cefalosporyny doustne (np. cefalexin lub cefadroxil 2.0 g p.o. na 1 h przed zabiegiem) lub dożylne (np. cefazolin 1.0 g i.m. lub i.v. na 30 min przed zabiegiem).

Profilaktyka zabiegów na układzie pokarmowym z wyłączeniem przełyku, a także na układzie moczowo-płciowym, jest inna dla chorych wysokiego ryzyka i pozostałych. Chorzy wysokiego ryzyka powinni otrzymać w ciągu 30 pierwszych minut zabiegu - ampicylinę 2,0 g i.m. lub i.v., oraz gentamycynę 1,5 mg/kg (max 120 mg) a 6 godzin po zabiegu: ampicylinę 1,0 i.m. lub i.v., albo doustnie amoksycylinę 1,0 g. Pacjenci wysokiego ryzyka uczuleni na ampicylinę lub amoksycylinę, powinni otrzymać wankomycynę 1,0 i.v. w ciągu 1-2h, oraz gentamycynę w dawkach j.w.

Jeśli ryzyko IZW jest umiarkowane, w profilaktyce stosuje się amoksycylinę 2,0 p.o. 1h przed zabiegiem lub ampicylinę 2,0 i.m. lub i.v. w czasie pierwszych 30 min. Uczulonym podaje się wankomycynę w 1-2 godzinnym wlewie tak by skończył się w czasie pierwszych 30 min od rozpoczęcia operacji.

SCHEMAT:

---