Konieczność bariery hydro - lipidowej skóry
Prawidłowo funkcjonująca skóra, przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych, jest ochraniana przez płaszcz hydro-lipidowy naskórka. Zbudowany on jest głównie z warstewki lipidowej na powierzchni naskórka, która utworzona jest z tłuszczów produkowanych przez gruczoły łojowe skóry oraz zespołu międzykomórkowych lipidów, które tworzą membrany ochronne we wnętrzu naskórka.
Powłoka skórna zabezpiecza organizm przed utrata płynów oraz przed wnikaniem drobnoustrojów do wnętrza organizmu. Ochronę przed drobnoustrojami zapewnia kwaśna powłoka hydro-lipidowa pokrywająca naskórek. W jej skład wchodzi m.in. wydzielina gruczołów łojowych oraz pot. Istnieje jeszcze inna zapora w postaci warstwy zrogowaciałych komórek, które przepuszczają jedynie cząstki o odpowiednim ładunku elektrycznym. Przed wnikaniem mikroorganizmów chroni również nieustanne złuszczanie się martwych komórek nabłonkowych. Skóra wytwarza również substancję podobną do hormonów, która współdziała podczas mobilizacji systemu odpornościowego organizmu. Ponadto obecne w niej komórki langenhansa wychwytują mikroorganizmy.
Warunki atmosferyczne również wpływają szkodliwie na skórę. Jedną z przyczyn może być beztroskie nadużywanie kąpieli słonecznych. Gorące i suche powietrze uszkadza warstwę hydro-lipidowa skóry. Wynikiem tego jest zaburzenie syntezy substancji odpowiedzialnych za utrzymanie prawidłowego nawilżenia skóry. Dochodzi do zaburzeń syntezy ceramidów oraz składników NMF. Z tego powodu warstwa rogowa staje się mniej spoista, co w konsekwencji prowadzi do szybszej utraty wody i tym samym pogłębia przesuszanie naskórka i skóry. Podczas opalania energia promieniowania słonecznego zamieniana jest w ciepło, czego efektem jest silne wydzielanie potu i odparowywanie wody mogące prowadzić do nadmiernej suchości skóry.
Podobnie jak latem słońce tak zimą mróz i wiatr ma niekorzystny wpływ na skórę. Gwałtowna zmiana temperatury i niska wilgotność powietrza sprawia, że skóra jest szorstka, nadwrażliwa, zaczerwieniona a nawet podrażniona. Gdy temperatura spada poniżej 7°C produkowanych jest mniej substancji natłuszczających naskórek, słabnie, więc osłona lipidowa skóry, która chroni przed utrata wody oraz niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych. Tak, więc bardzo istotną rolę w ochronie przed szkodliwymi efektami czynników atmosferycznych spełniają odpowiednie preparaty ochronne i pielęgnacyjne.
Woda jest źródłem życia. Stanowi ponad 70% wagi ludzkiego ciała. Jedyną barierą hamującą jej utratę z organizmu jest skóra. Prawidłowo nawilżony naskórek jest miękki i gładki. Aby być jak najbliżej ideału, potrzebuje odpowiedniej ilości wody i lipidów, które stanowią spoiwo komórkowe i są barierą powstrzymującą ucieczkę wody. Znana powszechnie historyjka o więdnącym i marszczącym się jabłku bez wątpienia wpływa na wyobraźnię, a przy okazji obrazowo tłumaczy, dlaczego skórę należy nawilżać regularnie, nie zaś tylko wtedy, gdy jest ściągnięta i przesuszona. Skóra pozbawiona wilgoci jest matowa, szorstka, szarawa, a z czasem traci elastyczność i szybciej pokrywa się siateczką zmarszczek. Wpływ wody na skórę nie jest jednak wcale jednoznacznie pozytywny. Gdyby skóra mogła czerpać wodę z zewnątrz, poziom jej nawilżenia wzrastałby po każdym umyciu. Jednak skóra przy dłuższym kontakcie z wodą ulega wysuszeniu i traci naturalną barierę lipidową.
Warstwa ta zawiera około 28% wolnych kwasów tłuszczowych, 33% triacylogliceroli, 14% wosków, 5% cholestrolu i jego estrów, 5% skwalenu, 8% węglowodorów parafinowych i 7% związków niezidentyfikowanych. Grubość warstwy lipidowej znajdującej się na powierzchni skóry zależy zarówno od czynników ogólnoustrojowych jak i zewnętrznych. W zależności od ilości wydzielanego przez skórę tłuszczu rozróżnia się kilka jej rodzajów. I tak skóra normalna wytwarza w ciągu trzech godzin na powierzchni jednego centymetra kwadratowego około O, l mg tłuszczu, skóra łojotokowa odpowiednio 0,2 -0,4 mg, zaś skóra sebostatyczna, sucha, poniżej 0,05 mg. W czasie życia typ skóry zmienia się kilkakrotnie. Wpływ na aktualny jej stan ma środowisko zewnętrzne (czynniki genetyczne, stan odżywienia, układ nerwowy, układ hormonalny, układ odpornościowy). Nieobojętne jest dla niego także środowisko zewnętrzne. Jeśli skóra normalna, tłusta czy mieszana staje się miejscami lub cała wysuszona, np. wskutek opalania, długiego przebywania w suchych pomieszczeniach czy też z powodu intensywnej kuracji przeciwtrądzikowej, utraconą równowagę hydrolipidową można jej przywrócić stosując odpowiednio dobrane preparaty kosmetyczne. Suchy naskórek, poza wodą, potrzebuje wielu innych czynników: witamin, substancji zmiękczających, odżywczych, ale przede wszystkim substancji ochronnych, głównie lipidów. Nie dziwi, więc fakt, że tłuszcze i ich pochodne zajmują czołową pozycję wśród surowców kosmetycznych. Już w starożytnym Egipcie i Mezopotamii używano olejów roślinnych do namaszczania ciała po kąpieli, zaś Galen 150 lat po narodzeniu Chrystusa stosował środki do pielęgnacji skóry w postaci emulsji, którą sporządzano z wosku pszczelego, oleju z oliwek i wody.