Jakie prawa przysługują twórcom Z chwilą stworzenia utworu po stronie twórcy powstają osobiste i majątkowe prawa autorskie. Autorskie prawa osobiste - chronią węzeł uczuciowy łączący twórcę z jego dziełem. autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do: autorstwa utworu, oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo, Autorskie prawa majątkowe - zapewniają wyłączność twórcy w zakresie ekonomicznej eksploatacji utworu. który stanowi, iż twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
NADZÓR AUTORSKI: Nadzór autorski polega na sprawdzaniu, czy roboty budowlane są zgodne z projektem, a także na rozstrzyganiu, czy możliwe jest wprowadzenie rozwiązań innych niż przewidziane w projekcie, jeśli takowe zgłaszają kierownik budowy lub inspektor nadzoru inwestorskiego. Nadzór autorski nie zawsze jest wymagany ustanowienie go bardzo często jest wynikiem ustaleń pomiędzy inwestorem a autorem projektu. Inwestor może zobowiązać projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego. Może też w uzasadnionych sytuacjach (gdy np. projekt jest bardzo skomplikowany) żądać tego organ wydający pozwolenie na budowę. Pełnienie nadzoru autorskiego można zlecić nie tylko projektantowi, lecz także innej osobie o odpowiednich kwalifikacjach.
DOZWOLONY UZYTEK OSOBISTY: Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
DOZWOLONY UZYTEK PRAWNY Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji: 1) już rozpowszechnione : sprawozdania o aktualnych wydarzeniach, aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne, chyba że zostało wyraźnie zastrzeżone, że ich dalsze rozpowszechnianie jest zabronione, aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie, krótkie wyciągi ze sprawozdań i artykułów, przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych, mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia to jednak do publikacji zbiorów mów jednej osoby, krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów. Za korzystanie z utworów, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. Rozpowszechnianie utworów na podstawie ust. 1 jest dozwolone zarówno w oryginale, jak i w tłumaczeniu. 4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do publicznego udostępniania utworów taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym, z tym że jeżeli wypłata wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 2, nie nastąpiła na podstawie umowy z uprawnionym, wynagrodzenie jest wypłacane za pośrednictwem właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi. Podstawowym więc warunkiem dozwolonego użytku publicznego jest to, że utwór powinien być wcześniej rozpowszechniony, aby nie naruszać podstawowego z autorskich praw osobistych, jakim jest prawo do publikacji.
UTWÓR: utworem jest każdy przejaw działania twórcy o indywid. charakterze, nie zaleznie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Wytwór człowieka uznany za utwór musi być rezultatem pracy twórcy, utwór musi być oryginalny, wyróżniający się, musi mieć indywidualny charakter.
CO JEST UTWOREM: dzieła literackie, naukowe, publicystyczne, programy komputerowe, plastyczne, fotograficzne, muzyczne, audiowizualne (filmy), sceniczne, choreograficzne, architektoniczne.
KIM JEST TWÓRCA: to osoba która stworzyła utwór, twórca może być tylko osoba fizyczna, jakiekolwiek prawa autorskie do utworu mogą przysługiwac osobie prawnej- pracodawcy. Twórca stajemy się w chwili stworzenia utworu.
PRAWA PRZYSŁUGUJACE TWORCY: uzyskanie prawa wyłączności, wynagrodzenie za publikacje, do wymieniania go jako twórcę utworu w opisach, rejestrach oraz innych dokumentach i publikacjach.
PRAWA OSÓB NIEPEŁNOSPR. Wolno korzystac z upowszechnionych utworow dobra osób niepełno. Jeśli korzystanie odnosi się bezpośrednio do ich upośledzenia nie ma zarobkowego charakteru i jest podejmowane w rozmiarze wynikającym z natury upośledzenia. PRZYKŁADY: przełozenie dziela literackiego na alfabet braille'a, przełozenie dziel plastycznych na płaskorzeźbę, odczytanie tworu literackiego na głos, spisanie lub wyrazanie rysunkiem dzieł muzycznych.
ROZPOWSZECHNIENIE: wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej, z braku zastrzezenia zezwolenie nie jest wymagane, jeśli osoba ta otrzymała zapłate za pozwolenie. Zezwolenie nie wymaga rozpowszechnienia wizerunku: *osoby powszechnie znanej, jeśli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem funkcji publicznej, Polit.,społ. i zawodowych. *osoby stanowiącej jednynie szczegól całości takiej jak zgromadzenie lub publiczna impreza. Roszczeń tych nie można dochodzic po upływie 20 lat od śmierci osoby o której wizerunek chodzi.
CYTOWANIE: cytowac można w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach przytaczac utwory udostępnione podczas tych wydarzen, jednakze w granicach uzasadnionym celem informacji. Przepis ten pozwala funkcjonowac telewizji i radiu. Można cytowac urywki lub fragmenty większych utworów co pozostawia duze pole do nadużycia. DOZWOLONY UŻYTEK W PRASIE, RADIU I TV: wolno rozpowszechniac w celu informacyjnym: już rozpowszechnione, sprawozdania o aktualnych wydazeniach, aktualne artykuly na teman Polit.gosp.relig. chyba ze zostało wyraznie zastrzezone., aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie, mowy wygłaszane na publicznych zebraniach i rozprawach, krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworow. Korzystanie z tych utworów, twórcy przysługuje wynagrodzenie.
PRAWA BIBLIOTEK, ARCHIWÓW, SZKÓŁ: Mogą: *udostępnic nieodpłatnie w zakresie swoich zadań statusowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych. *sporządzać lub zlecać sporządzenie egzemplarzy rozpowrzech. Utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów. *udostępnić zbiory do celów badawczych lub poznawczych.
WYSTAWIENIE UTWORU W CELU PUBLICZNYM: wolno rozpowszechniac: *utwory wystawione na stałe na ogolnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub ogrodach. *utwory wystawione w publicznie dostępnych zbiorach(muzea, galerie), *w encyklopediach i atlasach (opublikowane utwory plastyczne i fotograficzne, o ile nawiązanie porozumienia z tworca SA jakies przeszkody, tworcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
PRAWA INSTYTUCJI NAUKOWYCH I OŚWIATY: w celu dydaktycznym lub prowadzenia własnych badań, mogą korzystac z rozpowszechnionych utworów w oryginale i tłumaczeniu oraz sporządzić w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego utworu.
REKLAMA WYSTAWY PUBLICZNEJ: *wolno korzystać z utworów już rozpowszechnionych w zakresie uzasadnionym promocją wystaw lub sprzedazy z wyłaczeniem innego handlowego wykorzystania. *promocja nowej płyty danego wokalisty może się odbywac poprzez nadawanie utworu z płyty w środkach masowego przekazu, jeśli tylko nie raz takiej prezentacji będzie towarzyszyc zachęta do kupienia egzemplarza płyty.