Pole hipofizjotropowe:

- zespół jąder drobnokom, które wydzielają hormony pobudzające (lieberyny) i hamujące (statyny)

- ich aksony dochodzą do krążenia wrotnego przysadki

- liberyny i statyny są wydzielane do krwi i żyłami wrotnymi dochodzą do przedniego płata przysadki regulując wydzielania hormonów tropowych.

Jądra wielkokomórkowe:

Nadwzrokowe i przykomorowe.

- wydzielają neurosekret składający się z białka nośnikowego (neurofizyny) i neurohormonów,

- neurohormony to hormon antydiuretyczny (ADH) czyli wazopresyna i oksytocyna,

- neurosekret jest transportowany aksonami z jąder do części nerwowej przysadki - tam jest magazynowany i uwalniany.

Wazopresyna

Działa na cewki zbiorcze w nerkach, zwiększając wchłanianie zwrotne wody, w wysokich dawkach zwiększa ciśnienie krwi.

Oksytocyna

Wywołuje skurcze porodowe macicy oraz bierze udział w procesie laktacji doprowadzając do skurczu komórek wydzielniczych gruczołu mlekowego.

Hormony przedniego płata przysadki:

Somatotropina - hormon wzrostu stymuluje w wątrobie syntezę somatomedyn, które warunkują wzrost kości na długość

Prolaktyna - działa na gruczoł mlekowy

Tyreotropina - zwiększa syntezę hormonów tarczycy. Zwiększa wchłanianie jodu, nasila syntezę białek, nasila jodowanie tyreoglobuliny.

Kortykotropina - wzrost przepływu krwi w nadnerczach, wzrost komórek kory nadnerczy, nasilenie syntezy białek, nasilenie przemian cholesterolu.

Gonadotropina - wpływa na gonady

T3 i T4 (trójjodotyronina, tyroksyna)

Przyspieszają metabolizm, zwiększają temperaturę ciała, w okresie rozwoju niezbędne do normalnego rozwoju tkanki nerwowej, do osiągnięcia prawidłowego wzrostu i dojrzewania szkieletu.

Regulacja gospodarki wapniowej

- Ca 2+ dostaje się do organizmu z pożywieniem,

- w jelicie białko wiążące wapń, transportuje Ca do krwi,

- część jest magazynowana w kościach, część wydalana przez nerki

- we krwi stężenie Ca jest stałe - kontrolowane przez kalcytoninę, parathormon, kalcitriol (wit D3)

- prawidłowy poziom Ca we krwi to 2,3- 2,6 mmol/l

Glikokortykoidy:

- wpływają na hemopoezę,

- zwiększają ciśnienie krwi,

- pracę serca

- sekrecję HCl i pepsyny w żołądku,

- resorbcję wody w jelicie grubym, wpływają na układ nerwowy,

- podnoszą stężenie glukozy w surowicy wzmagając metabolizm tkanki tłuszczowej,

- działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne

Najczęściej spotykane zaburzenia wydzielania hormonów kory nadnerczy:

- Choroba Cushinga - wywołana nadmiarem glikokortykoidów

- Choroba Addisona - spowodowana niedoborem mineralokortykoidów

- Choroba Conna - wywołana nadmierną produkcją mineralokortykoidów

Katecholaminy

- są pochodne tyrozyny,

- podczas stresu umożliwiają maks. wysiłek organizmu i koncentrację,

- katecholaminy powodują:

Wzrost stężenia glukozy we krwi,

Uwalnianie wolnych kwasów tłuszczowych z tkanki tłuszczowej,

Wzrost ciśnienia krwi przy jednoczesnym rozkurczu tętnic wieńcowych i mięśni szkieletowych

---