PRAWO zespół norm ustanowionych przez suwerena, które mają normalizować życie społeczne

1.Rodziny prawa

	Prawo anglosaskie	Prawo kontynentalne
		Common law	Civil law
Skąd się wywodzi?	- prawo anglosaskie wywodzi się z miejscowego prawa zwyczajowego	- ma tradycję w prawie rzymskim; opiera się na ustawach tworzonych przez parlamenty
Cechy charakterystyczne	Udział sądów w tworzeniu prawa a nie tylko w ich egzekwowaniu; Sąd wydając orzeczenie w określonej nowej sprawie tworzy precedens, na który powołują się później kolejne sądy rozpatrujące analogiczne sprawy. Sąd jest instytucją kreującą prawo a precedens raz sformułowany ma moc wiążącą przy innych tego typu sprawach; Prawo anglosaskie jest bezapelacyjne.	- sądy odgrywają znacznie mniejszą role społeczną niż w prawie anglosaskim - są one powoływane do straży prawa, ale nie mogą go tworzyć - za najwyższą formę legislacji uważa się kodeksy
Gdzie jest stosowane?	nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale także w Irlandii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, Nowej Zelandii, Afryce Południowej i w wielu byłych koloniach brytyjskich w Afryce, Azji i w Ameryce.	Tego typu system prawny obowiązuje w zdecydowanej większości krajów europejskich, w Ameryce Łacińskiej, a także w wielu krajach Afryki (szczególnie w byłych koloniach francuskich) oraz w Azji.

„doktryna owoców zatrutego drzewa” - w prawie anglosaskim - coś wywodzi się z nielegalnego źródła ale w ostatecznym rozrachunku może być ostatecznie legalne.

Swoje korzenie ma ona w Anglii gdy sklepikarz podejrzewał panią Herman o kradzież, poszedł do szeryfa, gdy udał się razem z nim do jej domu odnalazł dowody hazardu jej męża. Ten jednak wybronił się ze stawianych zarzutów, gdyż na początku nie mieli oni podejrzeń co do jego złych czynów (przeszukali go nielegalnie)

Przykład z Polski- posłanka Sawicka została uwiedziona i przyjęła łapówkę. Jednak ta prowokacja uznana została za nielegalną, gdyż nie było bezpośrednich podejrzeń co do jej skorumpowania.

Prawo anglosaskie dzieli się na dwa etapy:

1.prokurator musi udowodnić, że było przestępstwo

2.zawarcie porozumienia w sprawie wymiaru sprawiedliwości.

Normy prawne zalecenia dotyczące zachowania, zapisane są w ustawie, rozporządzeniu konstytucji a w systemie anglosaskim może być z dotychczasowych rozporządzeń

Dyspozycja Hipoteza Sankcja

Prawo karne normy składające się z dyspozycji, hipotezy i sankcji

Np. Ktoś tam coś tam | nie udzieli pomocy | to grozi mu to i to.

Hipoteza Dyspozycja Sankcja

Sankcja występująca w prawie karnym(oraz w prawie podatkowym) to sankcja represyjna.

Sankcja egzekucyjna - można coś od kogoś egzekwować, np. alimenty (za obowiązek alimentacyjny można być także sankcjonowanym represyjnie, np. poprzez odebranie prawa jazdy)

Sankcja nieważności -

Nieważności Bezskuteczności

Egzekucja wymuszenie przez komornika pewnych świadczeń

Normy prawne:

Bezwzględnie obowiązujące	Względnie obowiązujące
-prawo wymusza ich przestrzegania -normy wiążące wszystkich bezwzględnie na inne normy -każdy musi przestrzegać prawa karnego	-normy prawa cywilnego w większości są względne (jeżeli strony nie zarządzą inaczej)

Adopcja pełna dziecko wchodzi w stosunki z rodzicami i ich rodzinami

ograniczonadziecko wchodzi w stosunki wyłącznie z rodzicami

Adopcja superpełna nie można dowiedzieć się rzeczywistego pochodzenia dziecka

! Ojciec może zaprzeczyć ojcostwa do dwóch lat od urodzenia, później może zaprzeczyć prokurator w specjalnych okolicznościach.

Stanowienie prawa:

Suweren osoba, instytucja, konstytucyjny organ sprawowania władzy na określonym terytorium;

suweren musi przestrzegać konwencji światowych- nie może stanowic prawa sprzecznego do konwencji.

Amerykanie stosują ścisłą zasadę terytorialności, dlatego jeśli obywatel A. popełni za granicą przestępstwo w USA nie będzie za to ukarany, nawet jeśli w USA czyn ten także jest przestępstwem.

System nadawania obywatelstw:

1.system kontynentalny: system krwi

2.system anglosaski: prawo ziemi - nie z kogo się urodził, ale gdzie

(jeśli dwóch Polaków urodzi dziecko w USA to dziecko ma podwójne obywatelstwo)

Terytorium fikcyjne rozciąga się na statki powietrzne i wodne pod banderą danego kraju - jeśli ktoś urodzi się w samolocie USA to ma obywatelstwo Stanów Zjednoczonych.

Kara śmierci:

-Do żelaznych zasad UE należy zasada nie przyjmowania do członkostwa państw, które mają ustanowione prawo śmierci. W Turcji obowiązuje kara śmierci, dlatego m.in. nie można jej przyjąć [główną obawą co do członkostwa w UE jest islamizacja Europy]

-W Wielkiej Brytanii obowiązuje kara śmierci za zdradę stanu w czasie wojny

PRAWO

Publiczne	Prywatne
Np.p. karne; stosunek między państwem a obywatelem wszystkie procedury	Np.p. cywilne; reguluje stosunki między obywatelami z wyjątkiem tych ograniczeń, które nadaje na nich państwo

ENCYKLOPEDIA PRAWA

Strona1

---