SZCZAWA. Miejscowość ta jest niewielką wioską liczącą ok. 2000 mieszkańców , wchodzącą w skład Gminy Kamienica.
Położona pomiędzy dwoma pasmami górskimi „Gorcy” ze szczytem „Turbacz” 1311 m n.p.m. oraz Beskidu Wyspowego ze szczytem „ Mogielica 1170 m n.p.m. Usytuowanie to spowodowało ,że cechuje się specyficznym mikroklimatem .Otoczona wieńcem gór porośniętych lasami ( 60% powierzchni zajmują lasy iglaste) cechuje się ogromnym bogactwem flory i fauny , ponadto rzeka „Kamienica” wypływająca spod wierzchołka „Turbacza” należy do pierwszej klasy czystości. Spływa ona ze stoków „Turbacza „ i płynie 35 km dzikim korytem doliną gminy o tej samej nazwie, gdzie w miejscowości Zabrzeż na trasie Nowy Sącz -Nowy Targ-Zakopane wpada do Dunajca.
Rzeka z siedliskiem pstrąga górskiego , lasy pełne zwierzyny - stały się rajem dla myśliwych, wędkarzy, grzybiarzy , ale i dla turystów preferujących wycieczki szlakami o wyjątkowych walorach widokowych.
Nazwa miejscowości wywodzi się od występujących tu silnych źródeł wód mineralnych o właściwościach leczniczych alkaliczno-słonych , szczawiowych i żelazistych.
Już w XV wieku opisał te wody Jan Długosz , a w 1938 roku wybudowano pierwszą pijalnię z rozlewnią wód ,które eksploatowane były na całą Europę .
Działania wojenne położyły kres rozwojowi uzdrowiska , ale w chwili obecnej staraniem władz lokalnych wszczęto prace nad reaktywowaniem i wykorzystaniem tych walorów .
Efektem tych starań jest już działająca nowoczesna rozlewnia wód mineralnych firmy „ Ero-Code” , która rozlewa wody o nazwie „Gorczańska Krynica”, oraz opracowany został operat uzdrowiska dla miejscowości pod kierunkiem prof. Elżbiety Bilskiej z Politechniki Krakowskiej.
W 1981 roku został utworzony Gorczański Park narodowy o pow. 7030 ha., którego znaczna część leży na terenie naszej gminy i gdzie można podziwiać ogromne bogactwo flory i fauny.
Przez znaczną część parku przebiegają szlaki turystyczne , a na terenie gminy jest ogółem siedem znakowanych szlaków , oraz szlak tzw. „ Papieski” śladami wędrówek Ojca Świętego z szałasem „Papieżówka”(w której nocował podczas swych wędrówek ówczesny kardynał Karol Woj tyła), oraz niedawno oddany przez działające tu stowarzyszenie o nazwie „ Nasz Region” oznakowany szlak Konny o dł. ok. 40 km biegnący przez „Gorce” i Beskid Wyspowy.
Szczegółowe informacje o Gorczańskim Parku można uzyskać na stronie www.gpn.pl .
W czasie drugiej wojny światowej Szczawa była miejscem szczególnie silnych działań partyzanckich w przysiółku „ Polanki” swój sztab dowodzenia miał I Pułk Strzelców Podhalańskich A.K., a okoliczne lasy stały się schronieniem dla wielu prześladowanych i walczących o wolną Polskę.
Po wojnie mieszkańcy wznieśli drewniany kościół w którym znajdują się elementy ołtarza partyzanckiego z okresu wojny, w przedsionku kościoła tablice informacyjne o oddziałach partyzanckich działających na tym terenie , a obok kościoła muzeum I Pułku Strzelców Podhalańskich A.K.
Kustoszem i opiekunem muzeum jest proboszcz parafii Szczawa , który kontynuuje tradycje spotkań byłych członków walk o niepodległość w miesiącu sierpniu tradycyjnie odprawiana jest uroczysta patriotyczna msza z udziałem pocztów sztandarowych wielu kombatanckich organizacji , a poprzedza tę mszę festiwal pieśni partyzanckiej.
Atrakcyjne położenie sprawia ,że w promieniu 90-ciu km od miejscowości otaczają ją znane kurorty jak Krynica Górska , Żegiestów, Muszyna , Rabka czy Szczawnica ,ale też :
Zakopane -90 km.
Kraków- 80 km.
Wieliczka -70 km.
Pieniny z niezapomnianym spływem przełomem Dunajca -35 km.
Zamki w Niedzicy i Czorsztynie-35 km.
W miejscowości Wietrznice wybudowano sztuczny tor kajakowy na Dunajcu , który znajduje się w odległości 12 km , a na którym trenują międzynarodowe ekipy kajakarstwa górskiego , w 2002 roku odbywały się właśnie tutaj mistrzostwa Świata w tej dyscyplinie.
W związku z tym ,że rozwija się tutaj turystyka , która stała się sposobem na życie mieszkańców , zaczęła się rozwijać baza noclegowa , powstały pensjonaty i kwatery agroturystyczne ,które oferują coraz większy wachlarz usług.
tekst: Andrzej Kaliciński
foto: polanki-ski.com.pl