pr miedzynar wykład I, prawo międzynarodowe


Prawo międzynarodowe publiczne

Prawo międzynarodowe publiczne

Prawo międzynarodowe prywatne - system norm kolizyjnych które wyjaśnia nam w jakiej sytuacji jaki system którego pastwa będziemy stosowani

Np. umiera babcia z podwójnym obywatelstwem umiera - zastosujemy prawo

Prawo międzynarodowe publiczne - zespół norm prawnych regulujących stosunki między podmiotami tego prawa.

Podmiotami prawa międzynarodowego są państwa, organizacje (rządowe), (strona wojująca, partyzanci - może być ale nie musi), osoba fizyczna?

Państwa są podmiotami pierwotnymi dlatego, że są państwami (ipso facto), wszelkie inne jednostki są podmiotami wtórnymi - one mogą uzyskać podmiotowość od woli państwa. (organizację międzynarodowe rządowe, stolicę apostolskie, osoba fizyczna)

W prawie międzynarodowym jest teoria woluntaryzmu - w prawie międzynarodowym zależy wszystko od państwa (wola zgoda państwa).

Definicje:

Państwo to

  1. terytorium - do 80 km w górę i w głąb pod ziemią, tak dużo jak pastwo ma możliwość technicznie tam dotrzeć + terytorium morskie (granica do 1 strefy - 12 mil morskich morze terytorialne - to jest granica morska państwa)

  2. ludność - obywatele, cudzoziemcy, uchodźcy, mniejszości narodowe, azylanci

  3. efektywnie wykonywana władza - władza tworząca normy prawne na swoje potrzeby oraz mająca możliwości stosowania i egzekwowania tych norm

  4. suwerenność - każde państwo jest suwerenne - niezależne

Organizacja międzynarodowa:

  1. państwa - mające wole żeby utworzyć taką organizację (min. 3 państwa)

  2. umowa (statut) podstawa prawna tworzenia organizacji

  3. cel - dla których powołano tą organizację

  4. wewnętrzny system administracyjny - organy do realizowania tych celów

Podmiot prawa międzynarodowego:

  1. prawo do zawierania umów (ius traktatuum / ius contrahendi)

  2. prawo do nawiązywania i utrzymywania stosunków dyplomatycznych (ius legationis) - ambasady, konsulaty

  3. zdolność procesowa (ius standi) - chodzi o możliwość wstępowania z roszczeniami (na arenie międzynarodowej) i obowiązek ponoszenia odpowiedzialności

  4. możliwość przystępowania do organizacji ale to również można przypisać do pkt. 1

Organizacja może być podmiotem prawa międzynarodowego - są podmiotami wtórnymi:

  1. w taki sposób, że w umowie przyznają sobie osobowość prawną do występowania na arenie międzynarodowej. Może być też tak, że organizacja poprzez działanie i praktykę nabywa osobowość

  2. organizację mogą mieć możliwość utrzymywania stosunków dyplomatycznych

  3. mogą wstępować z roszczeniami (odszkodowaniami) (kazus hrabiego Bernadotte - miał szwedzkie obywatelstwo i był funkcjonariuszem ONZ - w czasie wykonywania obowiązków stracił życie - pytanie czy może ONZ wystąpić z roszczeniami za jego śmierć - międzynarodowy trybunał sprawiedliwości powiedział, że tak)

Traktat Lizboński nadaje osobowość UE.

Stolica apostolska, zakon maltański - historycznie uznani za podmiot prawa międzynarodowego

Osoba fizyczna:

  1. osoba fizyczna nie może podpisywać umów w prawie publicznym międzynarodowym

  2. jest dyplomatą ale w imieniu państwa nie swoim

  3. może dochodzić roszczeń jeżeli państwo ma podpisaną odpowiednią umowę (np. sprawa Alicji Tysiąc -odwołanie się do trybunału s Strasburgu), możemy też pociągać do odpowiedzialności osobę fizyczną (np. za zbrodnię wojenną, przeciwko ludzkości, zbrodnia ludobójstwa), aktualnie jest trybunał stały ds. karnych (MTK) - ale też musi być podpisana umowa międzynarodowa

Wniosek: w wyjątkowych okolicznościach jednostka może być uznana za podmiot prawa międzynarodowego gdy spełni określone warunki.

Źródła prawa międzynarodowego (normy):

Nie ma jednego konkretnego katalogu źródeł prawa międzynarodowego

  1. art. 38 statusu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości mówi, że źródłami są

    1. umowa

    2. zwyczaj międzynarodowy

    3. ogólne zasady prawa uznawane przez narody cywilizowane

    4. orzecznictwo (judykatura) i doktryna - same w sobie nie są źródłem prawa międzynarodowego - one nie tworzą prawa, one tylko udowadniają istnienie normy prawnej - normy te nie wynikają z same orzecznictwa i doktryny, sędziowie nie tworzą normy (jak w common law) tylko interpretują istniejące już normy

    5. prawotwórcze uchwały organizacji międzynarodowych

    6. akty jednostronne państw

Podział na twarde (hard law) i miękkie (soft law) prawo:

  1. prawo twarde - określają konkretne obowiązki, prawa - wyrażone jest poprzez: umowy, zwyczaj, akty jednostronne

  2. prawo miękkie - nie ma elementu obowiązkowości - wyrażone są w: deklaracjach, rezolucjach, opiniach, rekomendacjach

Cechy prawa międzynarodowego:


Wyszukiwarka