MONARCHIA PARLAMENTARNA DANII
I. Konstytucja.
Zasada dziedzicznej monarchii konstytucyjnej jako forma państwa.
Zasada trójpodziału władzy z powierzeniem władzy ustawodawczej jednoizbowemu parlamentowi (Folketing), władzy wykonawczej formalnie monarsze a praktycznie realizowanej przez rząd, władzy są-downiczej spoczywającej w gestii niezawisłych sądów.
Zasada rządów parlamentarnych w której formowanie rządu, kierunki polityki i jego trwałość zależne są od zaufania parlamentu, a rząd i jego członkowie ponoszą odpowiedzialność polityczną przed parla-mentem.
Zasada państwowego kościoła ewangelicko - augsburskiego.
II. Rząd Danii.
Skład rządu.
a/ premier rządu (desygnowany przez monarchę) i ministrowie,
Kompetencje rządu.
a/ sprawowanie władzy wykonawczej.
Odpowiedzialność rządu.
a/ rząd solidarnie a także każdy z ministrów ponosi przed parlamentem odpowiedzialność polityczną,
b/ ministrowie odpowiadają zarówno za własne działania i decyzje jak też za treść aktów głowy pań-stwa kontrasygnowanych przez właściwego ministra,
c/ zgłoszenie i uchwalenie przez parlament votum nieufności wobec premiera powoduje utratę przez niego swojego urzędu, oraz do złożenia dymisji przez rząd który pełni swe funkcje do chwili wybra-nia nowego składu lub nowych wyborów,
Tryb prac rządu.
a/ obrady przeprowadzane w obecności monarchy i pod jego przewodnictwem (Rada Państwa),
b/ obrady kolegialne ministrów (Rada Ministrów).
III. Parlament Danii.
Skład parlamentu.
a/ składa się z jednoizbowego Folketingu,
b/ w skład parlamentu wchodzi 179 posłów (175 mandatów przypada na samej Danii, natomiast po 2 mandaty przypadają Grenlandii i Wyspom Owczym),
c/ kadencja Folketingu wynosi 4 lata,
Kompetencje parlamentu.
a/ funkcja ustawodawcza,
Organy parlamentu.
a/ przewodniczący i wice przewodniczący wybierany w drodze wyborów wewnętrznych,
b/ urząd sekretarza generalnego Folketingu oraz szef jego biura,
c/ przewodniczący i wice przewodniczący Folketingu tworzą Prezydium, które większość spraw mery-torycznych kierowania pracami izby rozstrzyga w drodze kolegialnej,
IV. Monarcha Danii.
Kompetencje monarchy.
a/ prawo inicjatywy ustawodawczej (wykonują ją jednak za pośrednictwem rządu):
przedkładanie Folketingowi projektów ustaw,
nadawanie uchwalonych przez parlament ustaw sankcji królewskiej,
zarządzanie promulgacji ustaw uchwalonych i opatrzonych sankcją,
ustanowienie w razie pilnej potrzeby tymczasowych regulacji prawnych gdy parlament nie obraduje,
b/ prawo do mianowania członków administracji państwowej, wojskowych i kościelnych,
c/ prawo do decydowaniu o systemie monetarnym (w praktyce kompetencje te realizowane są przez ministrów),
d/ jest formalnym zwierzchnikiem sił zbrojnych (nie oznacza to jednak swobody w dysponowaniu si-łami zbrojnymi),
e/ obowiązek konsultowania z parlamentem ważniejszych decyzji w dziedzinie polityki zagranicznej,
f/ prawo do otrzymywania uposażenia określonego ustawowo w postaci tzw. „listy królewskiej”,
V. System wyborczy.
Zasada proporcjonalności (stosowny podział mandatów w okręgach wyborczych w oparciu o ilość waż-nie oddanych głosów).
Zasada równości nakazującej (obok równorzędnych uprawnień poszczególnych obywateli istnieje taki podział mandatów by ich liczba w okręgach odpowiadała aktualnej liczbie ludności danego okręgu).
Zasada wyrównania proporcji mandatów w relacjach pomiędzy partiami (podział wyodrębnionej puli mandatów nie w skali okręgów wyborczych ale w skali trzech wyodrębnionych regionów, pomiędzy listy tych partii które zdobyły w danych wyborach określone minimum).
Zasada głosowania alternatywnego (pozostawienie wyborcy wyboru pomiędzy poparciem określonej listy wyborczej a oddaniem głosów na określonych kandydatów w danym okręgu).
Aktualnie w Danii istnieje 17 okręgów wyborczych.
IV. System praw obywatelskich.
Prawa i wolności.
a/ nietykalność osobista,
b/ zakaz stosowania siły podczas śledztwa,
c/ przeszukanie mieszkania, zajęcie mienia, zapoznanie się z korespondencją dopuszcza się tylko na polecenie sądu,
Wolności publiczne.
a/ wolność słowa i druku (z jednoczesnym zakazem przywrócenia cenzury),
b/ wolność zrzeszania się w legalnych organizacjach,
c/ pełna ochrona własności,
Prawa socjalne.
a/ zapewnienie warunków każdemu obywatelowi do podjęcia pracy,
b/ utrzymanie ze środków publicznych dla osób nie mogących pracować,
c/ bezpłatne kształcenie dzieci na poziomie podstawowym