Związek badań czytelniczych z innymi dyscyplinami
Związek badań czytelniczych z innymi dyscyplinami polega na:
- wykorzystaniu badań metodologicznych i teoretycznych tych nauk
- wykorzystanie wyników badań np. literaturoznawstwa przez badaczy czytelnictwa lub odwrotnie
- wykorzystanie pewnych technik badawczych
- wspólny obszar badawczy
- wspólny wycinek zainteresowań
Największy związek badania czytelnictwa mają z socjologią kultury:
- książka jako tekst kultury
- problem czytania książek wchodzi w zakres wzorów kultury
- badanie ram wzorów kultury
Przedmiotem socjologi kultury są akty symbolizacji o charakterze realizacyjnym lub autotelicznym w związku z którymi formułowanie znaczeń i ich odbieranie staje się zasadniczym celem ludzkiej działalności (Definicja według Kosowskiej - zajmuje się wszelkimi aktami symbolizacji o charakterze realizacyjnym i autotelicznym w związku z którymi formułowanie znaczeń i ich odbieranie staje się zasadniczym celem ludzkiej aktywności)
Badanie czytelnictwa to poznawanie realizacji społecznej aktualizacji tego wzoru, oraz poznawanie społecznych, kulturowych i osobowościowych uwarunkowań tych procesów.
Związek badania czytelnictwa z nauką o literaturze (literaturoznawstwem) mają:
- wyjaśnienie społecznych aspektów funkcjonowania literatury
- zwrócenie uwagi na rzeczywistość pozalekturową
- zwrócenie uwagi na obieg literatury niższych lotów.
Z literaturoznawstwem jest przedmiotem tworzenia dzieł wiedza o autorze, strukturze utworu, relacje do innych utworów - jakie poglądy odzwierciedla. W latach 60-tych w badaniach literaturoznawców pojawiła się problematyko odbioru i odbiorcy. Należało badać tekst w związku ze społeczną komunikacją. Tekst literacki jest zawsze „czyjś”, jest zawsze „dla kogoś”, a zatem badanie odbioru prowadzi do ujawnienia funkcji społecznych tekstu. Funkcja tekstów zmienia się, znajduje się również literatura tzw.popularna: romanse, sensacje, horrory. Bada się tu pragmatykę tekstu, relację między tekstem, a odbiorcą czyli obieg literatury. Istnieje potrzeba reorientacji w dotychczasowych badaniach literaturoznawczych.
Punkty wspólne (z czytelnictwem)
- zwrócenie uwagi na odbiorców i czytelników (czy jest on rzeczywisty czy wirtualny)
- badanie społecznej sytuacji komunikacji literackich
- obszar literatury popularnej
Punkty odmienne:
- w badaniach czytelniczych nie zajmujemy się problematyką tworzenia, interesuje nas gotowy tekst w obiegu czytelniczym
- interesują nas wszystkie teksty w tym beletrystyka
- uważamy, że na zachowaniu czytelników mają wpływ przede wszystkim zachowania o charakterze socjologicznym i kulturowym, a nie o charakterze tekstowym
- posługujemy się pojęciami zaczerpniętymi z socjologii
Związki z pedagogiką:
- głównie dotyczy to dzieci i młodzieży - jakie teksty odbierają, jakie funkcje spełniają, rozumienie słownictwa książek szkolnych i książek dla dzieci (pedagogika społeczna), wpływ książki na jednostkę
Związek czytelnictwa z pedagogiką społeczną - rozumienie słownictwa książek szkolnych i książek dla dzieci.
Związki ze statystyką:
- np.wyeliminowanie nierównomiernych doborów w grupie, przydatna do skonstruowania próby badawczej, według reguł statystyki.
Związki z księgoznawstwem (obszar wspólnym to czytelnictwo biblioteczne):
- funkcje biblioteka
- roli w funkcji kultury
- oddziaływanie terytorialne bibliotek
- struktura społeczna użytkowników
- społeczne wykorzystanie.
Związki z antropologią:
Zajmuje się badaniem wszelkiego typu odmienności kulturowych (np. kultura wielkich miast odmienności kulturowe. Antropologia wypracowała swoisty typ narracji naukowej i aparaturę. Antropolog bada kulturę, jego zadaniem jest zwrócenie uwagi na odmienności i wytłumaczenie ich.