Sprawdzian średniowiecze ……………………………………………..
Imię i nazwisko, klasa
1. Podkreśl wydarzenia historyczne, które wyznaczają średniowiecze i dopisz do nich wiek lub datę.
Upadek Cesarstwa Zachodnio-Rzymskiego
Wynalezienie druku przez Johana Gutenberga
Upadek Konstantynopola
Odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba
2. Napisz, jaka tematykę poruszają podane utwory.
Lament świętokrzyski ………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią -………………………….
…………………………………………………………………………..………………………………………………………............................
Legenda o świętym Aleksym-…………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3.. Wyjaśnij pojęcia :
Teocentryzm-………………………………………………………
………………………………………………………………………..
Motyw deesis - ……………………………………………………..
…………………………………………………………………………
Motyw ubi sunt - …………………………………………………...
………………………………………………………………………….
Herezja - ……………………………………………………………
………………………………………………………………………….
4. Wskaż podobieństwo i różnice pomiędzy tekstami „Bogurodzica” i
„Lament świętokrzyski”.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………........
5. Napisz, jak była średniowieczna koncepcja człowieka?
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
6 . Połącz imiona bohaterów pochodzących z tych samych dzieł:
Marek, Famijana, Śmierć, Beatrycze, Oliver
Św.Aleksy -...............................................
Roland - ....
Polikarp -……………………………..
Dante - .................................
7. Podaj średniowieczne wzorce osobowe:…………………………………
………………………………………………………………………………
8. Napisz , co wiesz o rycerzu średniowiecznym , w jakich tekstach wystąpił ten bohater średniowiecza ( jakie typy ).
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
9. Jaki wzorzec śmierci powstał w średniowieczu:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10. Na podstawie wiadomości o epoce średniowiecza uzupełnij podany tekst:
Style w architekturze średniowiecza to:.........................................
i Gatunkiem
średniowiecznej poezji, który obejmuje utwory wyrażające żal
po zmarły jest Uzupełnienie
opowieści biblijnych mające pozory autentyczności to................................
Nauka św. Augustyna nawiązywała do starożytnej filozofii........................
Żywoty świętych nazywane są inaczej utworami…………………………
Zbudowane są na zasadzie schematu:
…………………………………………………………..
…………………………………………………………..
…………………………………………………………..
…………………………………………………………..
W literaturze średniowiecza pojawiła się postać błędnego rycerza, który………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ludzie średniowiecza kierowali się hasłem………………………………...
………………………………………………………………………………
Nawiązania do średniowiecza występują współcześnie w literaturze
………………………………………, przykładem takiego utworu jest
……………………………………………………………….
Na podstawie analizy podanego fragmentu Pieśni o Rolandzie scharakteryzuj idealnego rycerza średniowiecznego. Przedstaw go jako wojownika, chrześcijanina, wasala.
Pieśń o Rolandzie (fragment)
CLXXV
Roland czuje, że śmierć go bierze całego; z głowy zstępuje do serca. Biegnie rycerz pędem na szczyt góry, położył się na zielonej murawie, twarzą do ziemi. Pod siebie kładzie swój miecz i róg. Obrócił głowę ku zgrai pogan; tak czyni, chcąc, aby Karol powiedział i wszyscy jego ludzie, że umarł jako zwycięzca i jako zacny hrabia. Raz po raz słabnącą ręką uderza się w piersi. Za grzechy swoje wyciąga ku niebu swoją rękawicę.
CLXV
Roland czuje, że dobiegł już kresu. Leży na stromym pagórku twarzą ku Hiszpanii. Jedną ręką bije się w pierś: "Boże, przez twoją łaskę mea culpd za moje grzechy, wielkie i małe, jakie popełniłem od godziny urodzenia, aż do dnia, w którym oto poległem!". Wyciągnął do Boga prawą rękawicę. Aniołowie z nieba zstępują ku niemu.
CLXXI
Hrabia Roland leży pod sosną. Ku Hiszpanii obrócił twarz. Wiele rzeczy przychodzi mu na pamięć, tyle ziem, które zdobył dzielny rycerz, i słodka Francja, i krewniacy, i Karol Wielki, jego pan, który go wychował. Płacze i wzdycha, nie może się wstrzymać. Ale nie chce przypomnieć siebie samego; bije się w piersi i prosi Boga o przebaczenie: "Prawdziwy Ojcze, któryś nigdy nie skłamał, ty, któryś przywołał świętego Łazarza spośród umarłych, ty, któryś ocalił Daniela spomiędzy lwów, ocal moją duszę od wszystkich niebezpieczeństw za grzechy, którem popełnił w życiu!"2. Ofiarował Bogu swą prawą rękawicę, święty Gabriel wziął ją z jego dłoni. Opuścił głowę na ramię; doszedł, ze złożonymi rękami, swego końca. Bóg zsyła mu swego anioła Cherubina i świętego Michała opiekuna; z nimi przyszedł i święty Gabriel. Niosą duszę hrabiego do raju.
(tłum. T. Żeleński-Boy)
1l mea culpa (lac.) - moja wina.
2Fragment wczesnośredniowiecznej modlitwy za konających.
Na podstawie analizy podanego fragmentu Pieśni o Rolandzie scharakteryzuj idealnego rycerza średniowiecznego. Przedstaw go jako wojownika, chrześcijanina, wasala.
Pieśń o Rolandzie (fragment)
CLXXV
Roland czuje, że śmierć go bierze całego; z głowy zstępuje do serca. Biegnie rycerz pędem na szczyt góry, położył się na zielonej murawie, twarzą do ziemi. Pod siebie kładzie swój miecz i róg. Obrócił głowę ku zgrai pogan; tak czyni, chcąc, aby Karol powiedział i wszyscy jego ludzie, że umarł jako zwycięzca i jako zacny hrabia. Raz po raz słabnącą ręką uderza się w piersi. Za grzechy swoje wyciąga ku niebu swoją rękawicę.
CLXV
Roland czuje, że dobiegł już kresu. Leży na stromym pagórku twarzą ku Hiszpanii. Jedną ręką bije się w pierś: "Boże, przez twoją łaskę mea culpd za moje grzechy, wielkie i małe, jakie popełniłem od godziny urodzenia, aż do dnia, w którym oto poległem!". Wyciągnął do Boga prawą rękawicę. Aniołowie z nieba zstępują ku niemu.
CLXXI
Hrabia Roland leży pod sosną. Ku Hiszpanii obrócił twarz. Wiele rzeczy przychodzi mu na pamięć, tyle ziem, które zdobył dzielny rycerz, i słodka Francja, i krewniacy, i Karol Wielki, jego pan, który go wychował. Płacze i wzdycha, nie może się wstrzymać. Ale nie chce przypomnieć siebie samego; bije się w piersi i prosi Boga o przebaczenie: "Prawdziwy Ojcze, któryś nigdy nie skłamał, ty, któryś przywołał świętego Łazarza spośród umarłych, ty, któryś ocalił Daniela spomiędzy lwów, ocal moją duszę od wszystkich niebezpieczeństw za grzechy, którem popełnił w życiu!"2. Ofiarował Bogu swą prawą rękawicę, święty Gabriel wziął ją z jego dłoni. Opuścił głowę na ramię; doszedł, ze złożonymi rękami, swego końca. Bóg zsyła mu swego anioła Cherubina i świętego Michała opiekuna; z nimi przyszedł i święty Gabriel. Niosą duszę hrabiego do raju.
1l mea culpa (lac.) - moja wina.
2Fragment wczesnośredniowiecznej modlitwy za konających.
1l mea culpa (lac.) - moja wina.
2Fragment wczesnośredniowiecznej modlitwy za konających.