*dwutlenek węgla
- spośród wszystkich gazów występuje w wodach podziemnych najczęściej, gdyż jest dobrze rozpuszczalny w wodzie i bardzo popularny w przyrodzie
- rozpuszczalność gazów w cieczach zależy od ciśnienia gazu i temp. wody
- jest to gaz bezbarwny, o słabym zapachu
- zwiększa rozpuszczalność minerałów
np. kalcytu CaCO3 + H2O + CO2 - Ca (HCO3)2 - Ca2+ + 2HCO3-
- postaci dwutlenku węgla występujące w wodach podziemnych:
- CO2 związany - w węglanach lub dwuwęglanach
- CO2 swobodny (wolny): bierny - zrównoważony wodorowęglanami i agresywny - niezrównoważony, w większej ilości
- agresywny CO2 powoduje agresywność wody do betonu i stali a co za tym idzie korozję
- pochodzenie CO2 w wodach podziemnych:
- w wyniku infilracji opadów atmosferycznych; a w atmosferze w wyniku reakcji biologicznych, zanieczyszczeń antropogenicznych, rozkładu substacji organicznych i ich utleniania, w wyniku procesów wulkanicznych
- wody na dużych głębokościach zawierają dużo CO2 pochodzącego z procesów wulkanicznych, a tym samym maja duża zdolność do jego rozpuszczania, dlatego mamy wody juwenilne przesycone nim zwane szczawami *tlen
- występuje jedynie w płytkich wodach podziemnych, gdyż jego źródłem jest powietrze atmosfe-ryczne i jego rozpuszczalność jest mała
- doprowadzany do wód podziemnych przez infiltrację opadów
- im niższa temp. tym jego rozpuszczalność w wodzie lepsza (dlatego ryby w zimnych wodach)
- tlen występuje do pewnej głębokości w strefie saturacji zwanej granicą tlenową
- tlen utleniając oczyszcza wodę ze związków pochodzących z rozkładającej się materii organicznej, z drugiej strony duża ilość tlenu powoduje rdzewienie stalowych i żeliwnych przewodów *metan
- lekki, bezbarwny, bezwonny, palny i tworzący w powietrzu mieszaninę wybuchową
- w wodzie rozpuszcza się słabo
- pochodzić może w wodach płytkich z rozkładu substancji organicznych, w wodach kopalnianych powtał na skutek reakcji biochemicznych związanych z powstawaniem złóż węgla, też w wodach podziemnych towarzyszącym złożom ropy naftowej
- etan, propan, butan sa również wskaźnikiem występowania złóż *siakowodór
- zarówno w wodach podziemnych płytki jak i głębokich
- ma charakterystyczny nieprzyjemny zapach
- w wodzie rozpuszcza się w znacznych ilościach
- pochodzi:
- z rozkładu substancji organicznych
- redukcji siarczanów (desulwatyzacja) SO42- + 2C + H2O > H2S + 2HCO3
- rozkład siarczków metali np. pirytu
- w wodach podziemnych w rejonach młodego wulkanizmu
- silnie trujący, max w wodach do picia 0,05mg/l
- agresywny dla betonu i metali powodując korozję